از سوی دیگر، فراهمآوردن زمینه و شرایط لازم از این حق اساسی، وظیفه دولت است. دولت میتواند برای تحقق این مهم با ارائه آموزشهای بموقع به مردم و انجام اقدامات پیشگیرانه لازم، از فشار هزینههای درمان بر آنها بکاهد. چراکه در شرایط فعلی آنقدر هزینههای درمان افزایش یافته است که بهنظر میرسد برنامهریزی برای مقوله پیشگیری از بیماریها در این راستا میتواند یاریرسان مردم و مسئولان باشد. اما کارشناسان حوزه سلامت اقدامات دولت را در زمینه پیشگیری کافی نمیدانند.
دکتر محمدرضا واعظمهدوی استاد دانشگاه و عضو شورای راهبردی سلامت شهر تهران در اینباره به همشهری گفت: چالشهای نظام سلامت بسیار متنوع و گسترده است. چالشهای مربوط به آلودگی هوا، آلودگیهای محیطی، تغییر الگوی بیماریها، پیدایش بیماریهای جدید و نوپدید، گسترش بیماریهای غیرواگیر، مشکلات ناشی از سالمندی، بروز انواع سرطانها، بیماریهای قلبی و عروقی و مفصلی و استرسهای اجتماعی، همه و همه از چالشهای جدی نظام سلامت در دنیاست اما به اعتقاد من چالش بزرگ دیگر که اغلب کشورها برای برطرفکردن آن،
هدفگذاری کردهاند، رشد فزاینده بیعدالتی در سلامت است به این معنا که افزایش هزینههای خدمات پزشکی، باعث شده است تا گروههای وسیع مردم بهدلیل نداشتن قدرت پرداخت از درمانهای مورد نیاز محروم بمانند و این بزرگترین بیعدالتی در صحنه جامعه است که متأسفانه در دولت نهم و دهم این چالش شدیدتر شده است، بهطوری که جمعیت محروم از خدمات درمانی در اثر نداشتن هزینهها، بیشتر شدهاند.
او افزود: امیدوارم دولت آینده اهمیت موضوع سلامت را درک و اعتبارات مورد نیاز بخش سلامت را بهطور مطلوب تأمین و ترتیبی اتخاذ کند که هزینههای کمرشکن درمان، کمتر بر مردم تحمیل شود و عدالت در سلامت در جامعه تحقق یابد. دکتر واعظ مهدوی در ادامه با بیان اینکه در سالهای اخیر در شهرداری تهران، سرمایهگذاریهای خوب و گستردهای در شهر تهران صورت گرفته است، اظهار داشت: نگاه شهرداری تهران در حوزه سلامت به امور پیشگیری و شیوه زندگی معطوف بوده است.
او خاطرنشان کرد: مطالعات نشان میدهد که نقش سلامت ارتقایی از درمان انفعالی بیشتر است به این معنا که به جای اینکه بنشینیم تا بیمار شویم و سپس برای درمان متحمل هزینههای سنگین شویم باید از ابتدا کاری کنیم که مردم بیمار نشوند و برای این منظور 2نوع فعالیت لازم است، یکی فعالیتهای ارتقایی و دیگری اقدامات پیشگیرانه که به اعتقاد بنده شهرداری تهران در هر دو نوع فعالیت عملکرد قابلقبولی داشته است.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: شهرداری تهران با ایجاد سراهای محله و خانههای سلامت در محلات از یکسو تلاش خود را معطوف به فعالیتهای ارتقایی کرده و توانسته است با جلب مشارکتهای مردم در این زمینه با افزایش آگاهیهای عمومی به ارتقای سلامت آنها کمک کند. آموزش رعایت بهداشت و آموزش شیوههای زندگی سالم ازجمله این فعالیتهاست. او افزود: از سوی دیگر، شهرداری تهران، مطالعه وسیع و گستردهای را نیز با عنوان عدالت در شهر پشتیبانی کرده است که در آن نابرابریهای اجتماعی طیف گستردهای از شاخصهای اجتماعی ارزیابی شد و برای کنترل و کاهش نابرابریها هدفگذاری کرد تا این سخن که همه انسانها حق برخورداری از مواهب توسعه دارند، تحقق یابد.
در این زمینه دکتر محمدتقی جغتایی استاد علوم و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی ایران و عضو دیگر شورای سلامت شهر تهران نیز به همشهری گفت: به اعتقاد من، یکی از عمدهترین چالشهای نظام سلامت در ایران آن است که در وضعیت فعلی نظام سلامت یکپارچگی وجود ندارد و نگاه به سلامت، جامعنگر نیست و این درحالی است که در بحث سلامت باید به ابعاد اجتماعی، روانی و زیستی سلامت بهصورت توامان نگریسته شود.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: باید به جنبههای پیشگیرانه یا بهداشت عمومی توجه بیشتری میشد که این امر نیز بهطور مطلوب تحقق نیافت گرچه این امر در روستاها پیگیری بیشتری شد اما بیتوجهی به امر پیشگیری در شهرها سبب شده است تا بار بیماریها کاهش نیابد. دکتر جغتایی در ادامه با اشاره به اینکه سلامت نیاز اساسی جامعه است، تصریح کرد: از آنجا که فرد سالم نمیتواند مولد باشد بنابراین انتظار از دولت آینده آن است که توجه ویژهای به مقوله سلامت کند.
او افزود: در حال حاضر هزینههای درمان بالاست و این مردم هستند که بخش اعظم هزینههای درمان را پرداخت میکنند درحالیکه نباید چنین باشد و وظیفه دولت است که برای سلامت مردم هزینه کند. عضو شورای راهبردی سلامت تهران خاطرنشان کرد: دولت آینده باید اقدامی انجام دهد تا به جنبههای پیشگیرانه بیشتر از درمان توجه کند چرا که از این طریق است که جامعه کمتر به خدمات درمانی و هزینههای سرسامآور درمان نیاز پیدا میکند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: باید اعتراف کرد که شهرداری تهران نقش کلیدی در حوزه پیشگیری و بهداشت عمومی داشته است. از سوی دیگر، شهرداری تهران، همواره اساس فعالیتهای خود را بر مبنای نیازهای ملموس جامعه برنامهریزی کرده و به مقوله سلامت در همه ابعاد مختلف آن نگریسته است.