چندی قبل مرد کشاورزی در مزرعه چغندر خود در شمالغرب کشور مشغول کار بود که بعد از کندن زمین، با حفرهای عمیق مواجه شد. همان لحظه سگ گله به داخل حفره رفت و با واق واق کردن سعی کرد توجه مرد کشاورز را جلب کند. مرد کشاورز که کنجکاو شده بود به داخل حفره رفت و در آنجا شیئی قدیمی پیدا کرد که بهنظر عتیقه میرسید. مرد که شگفت زده شده بود، شیء تاریخی را برداشت و با عجله راهی خانهاش شد.
چند روز بعد وقتی دو نفر از دوستان مرد کشاورز برای دیدنش از تهران راهی شهرستان شدند، او شیء قدیمی را به آنها نشان داد و ماجرا را تعریف کرد. یکی از دوستان مرد کشاورز اصرار داشت این شیء را تحویل میراث فرهنگی بدهد و دیگری میگفت باید آن را بفروشد و به پول هنگفتی برسد. مرد کشاورز که تصور میکرد با فروش عتیقه ثروتمند میشود، به پیشنهاد دوست دومش گوش کرد و تا پای معامله میلیونی رفت اما قبل از آن اتفاقی دیگر افتاد.
تماس مهمان
چند روز از این ماجرا گذشته بود که مردی با فرماندهی یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی استان تهران تماس گرفت و خبر از کشف شیء عتیقه در زمین کشاورزی یکی از دوستانش در شمالغرب کشور داد.او همان دوست مرد کشاورز بود که به وی پیشنهاد کرده بود عتیقه پیدا شده را به میراث فرهنگی تحویل دهد.وی به مأموران گفت: بعد از اینکه مرد کشاورز تصمیم گرفت عتیقه را بفروشد از طریق یکی از دوستانش با دو قاچاقچی ترکیهای آشنا شد. قاچاقچیان برای خرید عتیقه مبلغ زیادی به او پیشنهاد کردند و حالا قرار است به مرد کشاورز 100میلیون تومان پول نقد و تعدادی شیء عتیقه بدهند و در عوض مشربه قدیمی را که او در زمین کشاورزیاش پیدا کرده بود، از وی خریداری کنند. وقتی از این ماجرا باخبر شدم، تصمیم گرفتم قبل از انجام این معامله مأموران را در جریان قرار دهم.
اظهارات این مرد کافی بود تا تیمی از مأموران اطلاعات و عملیات یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی استان تهران با دستور محمدرضا عسگری، سرپرست یگان حفاظت میراث فرهنگی استان تهران و با هماهنگی حراست سازمان تحقیقات خود را در این زمینه آغاز کنند. مأموران در نخستین مرحله مرد کشاورز را شناسایی کردند و در تماس با وی، تلاش کردند که او را از انجام معامله غیرقانونی منصرف کنند. تلاش مأموران مرد کشاورز را متقاعد کرد تا پیش از انجام معامله میلیونی با قاچاقچیان ترکیهای، شیء عتیقه را تحویل مأموران یگان حفاظت میراث فرهنگی بدهد اما این همه ماجرا نبود.
عتیقههای تقلبی
هفته گذشته مرد کشاورز با آموزشهایی که مأموران به وی داده بودند، سه قطعه شیء عتیقه را که قاچاقچیان قرار بود در ازای خرید مشربه تاریخی به او بدهند، از آنها گرفت. او با این ترفند که میخواهد اشیا را بررسی کند، هر سه شیء عتیقه را به همراه مشربهای که در زمین کشاورزیاش پیدا کرده بود به میراث فرهنگی تحویل داد. کارشناس سازمان میراث فرهنگی استان تهران نیز به بررسی اشیا پرداخت و اعلام کرد که سه قطعه شیء عتیقهای که قاچاقچیان ترکیهای به مرد کشاورز دادهاند تقلبیاند اما مشربهای که او در زمین کشاورزیاش پیدا کرده، قدمتی تاریخی دارد و بسیار با ارزش است. طبق نظریه کارشناس، این شیء مشربه مفرغی دستهداری است که متعلق به قرن هفتم و دوران ایلخانیان بوده و نهتنها ارزش تاریخی که ارزش فرهنگی نیز دارد.تحقیقات برای دستگیری دوست مرد کشاورز که قاچاقچیان ترکیهای را به او معرفی کرده بود ادامه دارد.