- درحال‌حاضر روند خاصی از خصوصی‌سازی دانشگاه‌ها آغاز شده که انتقاداتی را در پی داشته است. با توجه به اینکه الزام قانونی به خصوصی‌سازی دانشگاه‌ها وجود دارد، واکنش شما در مجلس در این رابطه چیست؟
پیش از هر چیز باید بگویم نمایندگان مجلس با اینکه دانشگاه‌های دولتی تبدیل به دانشگاه‌های خصوصی شوند، مخالف هستند، زیرا این مساله با هدف‌های اصلی در نظام آموزشی مغایر است، طبق مصوبه مجلس دانشگاه‌ها و موسسات آموزش‌عالی مجاز شده‌اند از ظرفیت مازاد بر سهمیه آموزش رایگان براساس قیمت تمام شده یا توافق با بخش غیردولتی با تایید هیات امنا در مقاطع مختلف دانشجو بپذیرند، این مساله پیشنهاد دولت بود که به تصویب رسید و نمایندگان نیز بر اجرای آن اصرار دارند اما نمایندگان مجلس با اینکه دانشگاه‌های دولتی تبدیل به دانشگاه‌های خصوصی شوند، مخالف هستند زیرا این مساله با هدف‌های اصلی در نظام آموزشی مغایر است.
- در رابطه با ایجاد دانشگاه‌های خصوصی چطور؟ دولت تا چه حدی توانسته است سیاست‌های حمایتی درستی را در این زمینه داشته باشد؟ بالاخره قرار است بخش خصوصی در آموزش عالی فعال شود یا خیر؟
ببینید فعال شدن بخش خصوصی در آموزش عالی از نظر ما مورد حمایت دولت و مجلس بوده و باید یک روال منطقی بگیرد تا مشکلی در این زمینه به وجود نیاید. اما درحال‌حاضر شاهد طی روال منطقی درستی در این رابطه نیستیم. چرا که دولت می‌خواهد بدون حمایت از بخش خصوصی این دانشگاه‌ها را تقویت کند. درحال‌حاضر دولت بهترین کمکی که می‌تواند به دانشگاه‌های غیردولتی و خصوصی ارائه کند، کمک به دانشجویان این دانشگاه‌هاست.
متاسفانه بودجه دولت به دانشگاه‌های غیردولتی و غیر‌خصوصی اختصاص نمی‌یابد و این دانشگاه‌ها بر اساس شهریه دریافتی از دانشجویان یا کمک‌های مردمی اداره می‌شوند. به طوری‌که 95درصد اعتبارات این دانشگاه‌ها از طریق شهریه دانشجویان تامین می‌شود. حال آن‌که با توجه به تورم، فشار زیادی به دانشجویان این دانشگاه‌ها وارد می‌شود. دولت در این زمینه می‌تواند با اعطای وام بلندمدت به دانشجویان دانشگاه‌های غیردولتی و بازپرداخت پس از اشتغال بزرگ‌ترین کمک ممکن را به این قشر دانشجو ارائه کند.
- چرا دولت از کمک به دانشگاه‌های دولتی خودداری می‌کند؟
شاید دلیل اصلی این باشد که هنوز دولت اعتقادی به توسعه دانشگاه‌های خصوصی ندارد یا اینکه در مصادیق خصوصی شدن دانشگاه‌ها اشتباه می‌کند، درحال‌حاضر دولت به جای اینکه سعی در حمایت دانشگاه‌های خصوصی و غیردولتی داشته باشد، به سمتی حرکت می‌کند که دانشگاه‌های دولتی را خصوصی و پولی کند.
مساله‌ای که در نوع خود می‌تواند مشکلات بسیاری را ایجاد کند و و زمینه رقابت در میان دانشگاه‌های دولتی و خصوصی را به نفع دانشگاه‌های دولتی تمام کند. آن‌چه ما درحال‌حاضر نیاز داریم دانشگاه‌های خصوصی‌ای است که از طریق دولت حمایت شوند و بتوانند در فضایی سالم به این رقابت بپردازند نه اینکه دانشگاه‌های دولتی که موظف به جذب دانشجویان با هزینه‌های دولتی هستند بخواهند دانشجویانی را به هزینه‌های شخصی جذب کنند.
- در رابطه با دانشگاه‌های پولی نیز شاید بتوان گفت که این اقدام از سوی وزارت علوم مقدمه‌ای برای خصوصی‌سازی دانشگاه‌ها بوده است؟
درست است البته ما در مجلس در برنامه پنجم توسعه در جهت ضابطه‌مند کردن این دانشگاه‌ها حرکت کردیم و ضابطه‌هایی مشخص کردیم که این اقدام در راستای جذب دانشجویان خارجی باشد اما برخی خبر‌ها حاکی از آن است که این دانشگاه‌ها محلی برای تحصیل مسوولان و فرزندان آنها شده است.
- شما مثال و مصداقی نیز در این رابطه دارید؟
از جمله این شائبه‌ها این بود که این دانشگاه‌ها محلی برای تحصیل مسوولان و فرزندان آنها شده است، مثلا عنوان می‌شد دانشگاه شهید بهشتی شعبه‌ای را برای مقطع دکترا در دوبی راه‌اندازی کرده است و تعدادی از مسوولان اجرایی به صورت ترددی به عنوان دانشجوی دکترای دانشگاه شهید بهشتی در آنجا مشغول به تحصیل هستند، یا در موردی دیگر گفته می‌شد که دانشگاه پیام نور که در داخل عملکرد مطلوبی نداشته شعبه‌ای را در دوبی ایجاد کرده و تعدادی از ایرانیان به‌واسطه رابطه و پارتی بازی در آنجا مشغول به تحصیل هستند.
در این رابطه کمیسیون آموزش و تحقیقات سال گذشته طی نامه‌ای به وزیر علوم نسبت به این‌گونه اعمال خلاف قانون در دانشگاه‌های بین‌المللی هشدار داد، و در برنامه پنجم تلاش کرد این دانشگاه‌ها را در جهت صحیح و اصولی هدایت کند ولی متاسفانه این روند هنوز هم ادامه دارد و باید نظارت و توجه بیشتری بر آنها صورت گیرد.
- اما دولتی‌ها قانون برنامه پنج ساله توسعه را مبنای اقدامات خود در خصوصی‌سازی دانشگاه‌های دولتی قرار داده‌اند.
در قانون برنامه ۵ ساله پنجم به دانشگاه‌های مادر این اجازه داده شده است که شعبه‌های بین‌المللی ایجاد کنند ولی پذیرش دانشجو در این دانشگاه‌ها باید طبق ضوابطی باشد که به تایید هیات امنای آن دانشگاه رسیده است و هر نوع پذیرش دانشجو خارج از این قانون غیرقانونی خواهد بود.
فلسفه ایجاد این نوع دانشگاه‌ها معمولا جذب و پذیرش بیشتر دانشجویان خارجی است و یکی از نقاط ضعف دانشگاه‌های کشور ما در رتبه‌بندی‌های جهانی این است که میزان جذب دانشجویان خارجی بسیار پایین است، در واقع یکی از دلایل اصلی راه‌اندازی و ایجاد این نوع دانشگاه هم این بود که زمینه برای جذب دانشجویان خارجی فراهم شود.
همشهری ماه
