دوشنبه ۴ مهر ۱۳۹۰ - ۱۴:۳۴
۰ نفر

همشهری آنلاین: احمد منزوی، در سال ۱۳۰۴ در خانواده‌ای روحانی در سامرا به دنیا آمد.

احمد منزوی

پدرش حاج شیخ آقابزرگ تهرانی، نگارنده دایره‌المعارف بزرگ کتابشناسی «الذریعه الی تصانیف الشیعه» و «طبقات اعلام الشیعه» می‌باشد.

احمد منزوی، تا حدود ۱۲ سالگی در سامرای عراق بود و بعد همراه خانواده به نجف رفت و در آن شهر ساکن شد.

وی کلاس ششم ابتدائی را در مدرسه علوی ایرانیان در شهر نجف گذراند و ضمن تحصیل، در مغازه دوزندگی به شاگردی پرداخت.

منزوی ادبیات فارسی را، نزد عمویش حاج محمدابراهیم بهشتی‌پور و جامع المقدمات را، نزد شاگردان پدرش آموخت و در سال ۱۳۲۲ برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در مدرسه سپهسالار، مشغول تحصیل شد.

وی کلاس دوازدهم ادبی را همراه داوطلبان در مدرسه دارالفنون تهران گذراند و در خرداد ۱۳۲۷، در رشته معقول از دانشکده معقول و منقول (دانشکده الهیات)، با درجه کارشناسی فارغ‌التحصیل شد و به کار دبیری در شهرستان انزلی پرداخت.

در مدت اقامت در بندر انزلی به اتهام عضویت در حزب توده بازداشت شد و به زندان افتاد. پس از آزادی از زندان، به تهران آمد و در دبیرستان پانزدهم بهمن مشغول دفتریاری شد و پس از ۱۵ سال خدمت، بازنشسته شد.

احمد منزوی

از راست: احمد منزوی، مهدی بهشتی‌پور، مرحوم آقابزرگ تهرانی، مرحوم علینقی منزوی و محمدتقی منزوی

نخستین استادش در زمینه کتابشناسی، پدر بزرگوارش بود که ۲-۳ سالی پس از انتقال از سامره به نجف، به چاپ ذریعه پرداخته بود. وی، در غیاب برادرش، دکتر علینقی منزوی، در غلط‌گیری به پدرش یاری می‌رساند و بدین گونه، به کار کتابشناسی کشانده شد.

پس از مراجعت به تهران، در محضر و تحت نظارت استادان این فن از جمله برادرش، استاد محمدتقی دانش پژوه و استاد ایرج افشار، ۳ کار عمده را انجام داد: فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه شخصی استاد مفتاح، فهرست کتابخانه ملک و فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مجلس شورای ملی.

حاصل کار وی، چاپ چند مجلد از ذریعه و فهرست‌هائی از کتابخانه مجلس و ملک، به یاری و نظارت استادان فوق و همچنین، نگارش و چاپ ٦ مجلد فهرست نسخه‌های خطی فارسی بود.

احمد منزوی، برای فراهم ساختن فهرست مشترک از همه نسخه‌های فارسی، در سال ۱۳۵۶ سفری به شبه قاره هند کرد. آن گاه از سوی دولت پاکستان، در مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان به کار تحقیق در نسخه‌های خطی فارسی گمارده شد و نزدیک به ۱۶ سال در پاکستان ماند. وی در اواخر سال ۱۳۶۹، به علت بیماری به تهران بازگشت.

حاصل کار وی در پاکستان، نگارش و چاپ ۴ مجلد فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه گنج‌بخش بود که تنها نسخه‌های فارسی را دربر می‌گرفت.

از دیگر کارهای وی در این دوره، می‌توان از نگارش و چاپ سعدی بر مبنای نسخه‌های خطی پاکستان به مناسبت هشتصدمین سالگرد تولد سعدی، نگارش و چاپ ۱۴ مجلد فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی پاکستان و پایه‌گذاری نگارش فهرستواره کتاب‌های فارسی، نام برد.

وی، پس از بازگشت به ایران، در مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، طرح فهرستواره کتاب‌های فارسی را به مرحله اجرا درآورد.

احمد منزوی آذر سال ۱۳۹۴ درگذشت.

برخی از تألیفات و تصحیحات احمد منزوی:

  • تصحیح مصطفی المقال فی مصنفی علم الرجال، نوشته شیخ آقا بزرگ تهرانی
  • همکاری در نگارش و چاپ ۶ مجلد فهرست کتابخانه مجلس شورای ملی
  • ویرایش و چاپ ۸ مجلد «الذریعه الی تصانیف الشیعه»
  • تنظیم و تحشیه ۲ مجلد ادبیات فارسی بر مبنا تألیف استور
  • فهرست نسخه‌های خطی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
  • فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی علوم قرآنی در پاکستان
  • نگارش ۱۳ مجلد «فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی پاکستان»
  • نگارش «فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی پاکستان»
  • نگارش ۴ مجلد «فهرستواره کتاب‌های فارسی»
  • فهرست نسخه‌های خطی فارسی کتابخانه عمومی و آرشیو پتیاله
  • فهرست نسخه‌های خطی مرکز دائرۀالمعارف بزرگ اسلامی، مجلد یکم
  • فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی علوم قرآنی در ایران، انتشارات پیام آزادی، تهران
  • فهرست نسخه‌های خطی مرکز دائرۀالمعارف بزرگ اسلامی، تهران، ۱۳۷۹، مجلد دوم و سوم
  • فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی علوم قرآنی در پاکستان، انتشارات پیام آزادی
کد خبر 146696
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار ادبیات و کتاب

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز