هر چقدر جمعیت کشور پیرتر شود، میزان افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند نیز بیشتر می‌شود. این بیماری در سنین بالای 65سال بیشتر است و به ازای هر 5سال افزایش سن، احتمال ایجاد این بیماری دو برابر می‌شود.در 40سال آینده بیش از 26میلیون نفر به جمعیت سالمندان کشور اضافه خواهد شد که این روند رو به رشد جمعیت سالمندی در کشور، زنگ خطر بحران آلزایمر را به‌صدا در می‌آورد.
از نظر عموم، ضعف حافظه و فراموشی، هشداری برای اختلالات خطرناک نیست بلکه اغلب آن را نتیجه گذران عمر می‌دانند.براساس تحقیقات انجمن آلزایمر جهانی، در هر 7 ثانیه یک نفر در جهان به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند که بیش از 90درصد آنان را سالمندان تشکیل می‌دهند. در ایران بیش از 600 هزار بیمار مبتلا به آلزایمر ثبت شده است. نگهداری از یک بیمار مبتلا به آلزایمر به‌طور متوسط ماهانه 700هزارتومان هزینه دارد.
علل خانوادگی و ژنتیک، علل محیطی، عفونت‌های ویروسی، دیابت و فشار خون بالا از مهم‌ترین عوامل ابتلا به آلزایمر محسوب می‌شوند. این بیماری مسری نیست و 3 مرحله دارد.
در مرحله اول که 2 تا 3 سال به طول می‌انجامد بی‌قراری، گم‌کردن نشانی، اختلال در برقراری حافظه و اشکال در برقراری ارتباط با دیگران دیده می‌شود.
در مرحله دوم که 2 تا 10 سال طول می‌کشد تشدید در اختلال حافظه، نیاز به کمک دیگران، اشراف‌نداشتن به زمان و مکان و اختلال در خواب و اشتها مشاهده می‌شود و در مرحله سوم که یک تا 3 سال به طول می‌انجامد فرد کاملاً منزوی شده، در بلع دچار مشکل می‌شود و نمی‌تواند کنترل ادرار و مدفوع داشته باشد.
زنان 5درصد بیشتر از مردان مبتلا می‌شوند
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که زنان 5درصد بیشتر از مردان به بیماری آلزایمر دچار می‌شوند و در حال حاضر 54درصد مبتلایان، زن و 46درصد مرد هستند که علل شیوع بیشتر این بیماری بین زنان مشخص نیست.ورزش، حفظ کردن شعر و داستان، حل کردن جدول، مطالعه، یادگیری زبان جدید و...، بهترین راه‌های درمان نگهدارنده این بیماران است.
چاق‌ها بیشتر درخطرند!
بررسی‌های جدید نشان داده است که افراد چاق، 8درصد بافت مغزی کمتری نسبت به افراد با وزن طبیعی دارند.
به گفته پژوهشگران این رقم به معنای آن است که مغز این افزاد 16 سال پیرتر از مغز افراد همسن آنهاست که وزن طبیعی دارند.
کاهش بافت مغزی اثرات شدیدی به جای می‌گذارد و ذخایر مغزی از لحاظ قدرت شناختی را کاهش می‌دهد، بنابراین فرد را در معرض آلزایمر و سایر بیماریهای تحلیل‌برنده مغز قرار می‌دهد. شما می‌توانید خطر آلزایمر را با نگهداشتن وزن‌تان در حد طبیعی، کاهش دهید.
کلسترول بالا و افزایش ریسک ابتلا
یک بررسی نشان داده است که میزان بالا و حتی حد مرزی کلسترول در میانسالی، به‌طور قابل‌توجهی خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را در آینده افزایش می‌دهد.
دکتر شریفی، متخصص اپیدمیولوژی در این خصوص گفت: یک بررسی نشان داده است که نه‌تنها کلسترول بالا، بلکه کلسترول حد مرزی با زوال عقل ارتباط دارد. ما باید به عوامل خطرساز زوال عقل در میانسالی توجه داشته باشیم و کلسترول عامل خطرسازی است که می‌توان آن را اصلاح کرد.
او یادآور شد بررسی‌های قبلی نشان داده بود که درمان با داروهای استاتینی پایین‌آورنده کلسترول خون ممکن است خطر زوال عقل را افزایش دهد. به قول او به‌نظر می‌رسد آنچه برای قلب مفید است برای مغز هم خوب است.
دمانس عروقی دومین علت شایع زوال عقل پس از بیماری آلزایمر است که ناشی از انسداد عروق خونی و سایر بیماری‌هایی است که روی خون‌رسانی بر مغز اثر می‌گذارند.بررسی دیگری نشان داده که خطر بیماری آلزایمر در افرادی که در میانسالی میزان کلسترول خون‌شان 240 میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بالاتر بوده است، 57 درصد بالاتر از افرادی است که در میانسالی میزان کلسترول خون‌شان در حد مطلوب یعنی زیر 200میلی‌گرم در دسی‌لیتر بوده است.
آلزایمر و دیگر اختلالات زوال عقل
هنگامی که ضعف حافظه آن‌قدر شدید و جدی شد که در کار، تفریحات، فعالیت‌های اجتماعی و روابط خانوادگی تداخل ایجاد کرد، به احتمال زیاد شما شاهد نشانه‌های آلزایمر هستید.
لازم به‌ذکر است که شرایط و نحوه زندگی تأثیرات بسیار مهمی بر ضعف یا قوت حافظه دارد. موارد ذکر شده در ادامه ممکن است باعث ضعف یا علائمی نظیر بیماریهای ناشی از زوال عقل شود که عبارتند از:
1- قرار گرفتن در مقابل ترکیبات سمی: موادی که در خانه یا محل کار با آنها در تماس هستید می‌توانند موجبات اختلال در حافظه و تمرکز شما را فراهم آورند.
2- تجویز دارو‌ها: بسیاری از داروهای تجویزی یا بدون نسخه یا حتی ترکیب دارو‌ها نیز می‌تواند باعث تداخل در عملکرد انتقال دهنده‌های عصبی حافظه شده یا باعث بروز نشانه‌های اختلال و خواب‌آلودگی شود.
3- سوء مصرف مواد و داروهای مخدر مانند ماری‌جوانا، اکستازی و کوکائین عملکرد سیستم انتقال‌دهنده عصبی حافظه را سد می‌کند.
4- افسردگی: افسردگی مزمن در افراد به‌ویژه سالمندان تأثیراتی منفی بر نورون‌های مغز(یاخته‌های عصبی) که مسئول حافظه‌اند، دارد؛ در واقع این افراد قادر به تمرکز و پردازش اطلاعات نیستند.
5- کمبود ویتامین B12: این ویتامین باعث حمایت از نورون‌ها (یاخته‌های عصبی) می‌شود.
6- مشکلات شنوایی: اگر به وضوح قادر به شنیدن صداهای اطراف خود نیستید مسلما در یادآوری مطالب نیز به مشکل برخواهید خورد.
این بیماری از جمله بیماریهای ناشناخته است که برای درمان قطعی آن هنوز راهی پیدا نشده است اما مشخص شده که مطالعه، مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها و جلوگیری از چاقی می‌تواند تا حد زیادی ابتلا به این بیماری را کاهش دهد.
برای پیشگیری از این بیماری لازم است که سیستم پایش آلزایمر را برای افراد بالای 50سال در نظر گرفت. متأسفانه 70درصد شیوع این بیماری، مربوط به کشورهای درحال توسعه و جهان سومی است.
