معصومه انصاریان، طاهره ایبد و علی محمد رفیعی سخنرانان این نشست بودند.
انصاریان مبحث «آسیب‌شناسی ادبیات دینی» را برای سخنرانی برگزیده بود و گفت: داستان دینی فقط یک داستان است، بنابراین از تقدس شخصیت‌های دینی نمی‌کاهد.
این نویسنده و پژوهشگر، برای ارزیابی کتاب‌های دینی در ادبیات کودک و نوجوان، نظرات داوران چهارمین جشنواره کتاب برتر را مورد استناد قرار داد. ضعیف بودن زبان و بیان داستان‌ها، اولویت نگاه بزرگسالانه و آمرانه در کتاب‌های دینی کودکان و تصویرگری‌های ضعیف این کتاب‌ها، از مشکلاتی بود که انصاریان در این زمینه به آن‌ها اشاره کرد.
وی گفت: در زمینه کتاب‌های غیرداستانی کودکان با رویکرد مذهبی نیز، رشد کمی وجود دارد، اما از نظر محتوا و طرح جذاب مفاهیم دینی، سیر نزولی داشته‌ایم.
طاهره ایبد، سخنران دیگر این جلسه، مبحث «ادبیات دینی، وضعیت، چالش‌ها و دشواری‌ها» را مورد بررسی قرار داد و ادبیات دینی را اینگونه تعریف کرد: همه آثاری که روح انسان‌دوستی و خداپرستی دارد، در گروه ادبیات دینی قرار می‌گیرد.
وی کتاب‌های دینی کودکان را به سه دسته تقسیم‌بندی کرد؛ دسته اول، کتاب‌هایی که در ظاهر داستان، ولی در واقع زندگی‌نامه‌اند، دسته دوم کتاب‌هایی که جنگ‌های تاریخ اسلام را به تصویر کشیده‌اند و دسته سوم کتاب‌هایی که به معجزات می‌پردازند.
ایبد نداشتن نگاه عمیق را به عنوان یک مشکل در ادبیات دینی کودکان نام برد. او به خلا منابع و مرجع‌های مستند در این حوزه اشاره کرد و گفت: در حوزه ادبیات دینی کودکان، ضعف اطلاعات نویسندگان مشهود است. وی حتی آثار خوب این حوزه را نیز نیازمند بازنگری دانست.
علی محمد رفیعی دیگر سخنران این جلسه نیز ادبیات دینی گروه سنی کودک و نوجوان را محدود به تاریخ اسلام و کتاب‌های احکام دانست و ضمن اشاره به گستردگی ادبیات دینی گفت: عقبه‌ای که برای خلق آثار دینی وجود دارد، ناکارآمد و ناپیوسته است. متون اخلاقی ما به سده‌های پیش بازمی‌گردد. در عرفان هم منابع مستند وجود ندارد.
وی نویسندگان ادبیات کودک را نیازمند چند تخصص دانست. تخصص در حوزه دین، ادبیات، تصویرگری، روان‌شناسی کودک و نوجوان، زبان عربی، زبان بین‌المللی و زبان تخصصی رشته ادبیات و هنر دینی کودک و نوجوان، از تخصص‌هایی بود که رفیعی از آن‌ها به عنوان اولویت نام برد.
رفیعی در پایان سخنان خود، از برگزاری کارگاه‌های آموزشی و پژوهشی، برپایی نشست‌های مختلف در محافل کوچک ادبی و ایجاد پژوهشکده‌ها به عنوان راه‌هایی برای تبادل اطلاعات بین فعالان نشر کودک و نوجوان و روشی برای ارتقای ادبیات دینی این گروه نام برد.
نشست تخصصی «ترجمه در خدمت ادبیات ملی»
سومین نشست تخصصی نمایشگاه کتاب کودک نیز به همت انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار شد.
در این نشست، که «ترجمه در خدمت ادبیات ملی» نام داشت، شهرام اقبال‌زاده، محبوبه نجف‌خانی و رضی هیرمندی حضور داشتند.
شهرام اقبال‌زاده در ابتدای این نشست، داد و ستد فرهنگی را موجب تولید اندیشه دانست و تاکید کرد که ترجمه، از رشد تالیف جلوگیری نمی‌کند. وی گفت: ما در درجه اول حامی تالیف هستیم، اما نه به قیمت حذف ترجمه.
اقبال‌زاده ترجمه را راهی برای ورود اصطلاحات، استعاره‌ها و تکنیک‌های جدید دانست و توضیح داد: ورود تکنیک‌های جدید به نفع ادبیات ملی است. وی تاکید کرد که در ادبیات، ذهن خلاق نویسنده جایگزین ذهن خلاق مترجم می‌شود.
این نویسنده و پژوهشگر در پایان سخنان خود، ترجمه و تالیف را به دو پا تشبیه کرد و حرکت را مستلزم وجود هر دو پا دانست و گفت: ترجمه را دریابیم و تالیف را تقویت کنیم.
محبوبه نجف‌خانی؛ مترجم نیز ترجمه را راهی برای الگوسازی برای نویسندگان عنوان کرد. وی گفت: نویسندگان و مترجمان در تقابل با یکدیگر نیستند.
نجف‌خانی، مترجمان و نویسندگان را حلقه‌های زنجیر نشر خواند و ترجمه را به مثابه یک کشتی دانست که در ساحل کشور دیگر لنگر می‌اندازد و در ادامه گفت: این کشتی در مکان تازه، لباسی تازه بر تن می‌کند. نجف‌خانی تاکید کرد که ترجمه در خدمت ادبیات ملی است.
«ترجمه، تالیف، توازی، تقابل یا تعامل» نیز مبحثی بود که رضی هیرمندی به آن پرداخت. وی درباره ترجمه گفت: من ترجمه را دیالوگی بین فرهنگ‌ها می‌دانم و متعالی‌ترین شکل گفت و گو، گفت و گوی فرهنگی است.
او دیالوگ ادبی را حقیقتی در حال حرکت عنوان کرد و حقیقت ادبیات را چند صدایی دانست.
هیرمندی از داستان‌هایی مانند تام سایر، پینوکیو و آلیس در سرزمین عجایب، به عنوان قله‌های ادبیات کودک یاد کرد و گفت: افرادی این آثار را ترجمه کردند که خود، نویسنده بودند و هرگز هم فکر نکردند که ترجمه به تالیف آسیب می‌زند. اگر این آثار ترجمه نمی‌شد، در ادبیات کودک خلاءهای بزرگی داشتیم.
این مترجم در پایان سخنان خود بر این نکته تاکید کرد که ترجمه، تکنیک‌های جدیدی را به ادبیات کودک وارد می‌کند و گفت: جهانی ترجمه کنیم و بومی بنویسیم.
نشست تخصصی «ترجمه در خدمت ادبیات ملی»، 15 بهمن در غرفه فعالیت‌های جنبی دومین نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان در مرکز آفرینش‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
نشست تخصصی «رابطه دولت و ادبیات کودک و نوجوان»؛ شنبه
همچنین در ادامه نشست‌ها، پنجمین نشست تخصصی نمایشگاه کتاب کودک و نوجوان، شنبه 17 بهمن از ساعت 16:30 تا 18:30 برگزار می‌شود.
به گزارش ستاد خبری نمایشگاه، «رابطه دولت و ادبیات کودک و نوجوان»، موضوع پنجمین نشست تخصصی دومین نمایشگاه کتاب کودک و نوجوان است که به همت انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار می‌شود.
در این نشست، محمود برآبادی، محسن هجری و حمیدرضا شاه‌آبادی در این زمینه به ارائه مباحث مختلف می‌پردازند و به سئوالات حاضران پاسخ می‌دهند.
پیش از این نیز در این نمایشگاه، نشست‌هایی با موضوعات تحلیل وضعیت کتابخوانی در مدارس، ترجمه در خدمت ادبیات ملی و حقوق کودک و سیاست‌های فرهنگی کشور برگزار شده بود.
این نشست‌ها در دومین نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان در مرکز آفرینش‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سالن پایین، سالن فعالیت‌های جنبی برگزار می‌شود.
همزمان با اربعین، تصویرگری کتاب‌های عاشورایی برگزار شد
کارگاه تصویرگری با موضوع «عاشورا» در دومین نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان برگزار شد.
در این کارگاه که با شرکت دانشجویان تصویرگری مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه‌های شاهد و تربیت مدرس و دانشکده هنر برگزار شد، سیدحسام‌الدین طباطبایی، تصویرگر کتاب‌های کودکان و نوجوانان، اصول اولیه تصویرگری کتاب کودک را به شرکت‌کنندگان آموزش داد.
طباطبایی، ضمن تاکید بر استفاده از رنگ‌های شاد در تصویرگری کتاب‌های کودکان درباره اصول اولیه این نوع از تصویرگری توضیح داد: تکنیک، فرم و رنگ در خدمت انتقال مفهوم داستان به کودکان است.
استفاده از کتاب‌های خارجی بدون بومی‌سازی ترجمه و تصویرها و افزایش شخصیت‌هایی مانند اجسام و حیوانات در متن‌ها، از مشکلات تصویرگری کتاب‌های کودکان و نوجوانان بود که این تصویرگر به آن‌ها اشاره کرد.
کارگاه تصویرگری با موضوع عاشورا، 16بهمن همزمان با اربعین حسینی در سالن جنبی دومین نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان برگزار شد.
