امام‌حسين عليه‌السلام پيش از حركت به سمت كربلا، در روز عرفه و در صحراي عرفات مناجاتي با خدا داشته‌اند كه آن مناجات و دعا به نام دعاي عرفه از منابع موثق و متعددي نقل شده و در كتب ادعيه آمده است. مستحب است روز عرفه در صحراي عرفات يا هر مكان ديگر، اين دعا خوانده شود. شيعيان چه در صحراي عرفات باشند چه در صحن و سراي حسيني و چه هر مكان ديگري، با خواندن اين دعا، پروردگارشان را عاشقانه صدا مي‌كنند و با او صحبت مي‌كنند. اگر تصميم به شركت در اين مراسم داريد، توصيه مي‌كنيم اين يادداشت را بخوانيدامسال روز عرفه در ايران، پنجشنبه نهم شهريور است. اگر قصد رفتن به عتبات را داريد، فراموش نكنيد در عراق جمعه، دهم شهريور عرفه است.
- كجا برويم؟
در روايات نقل شده از ائمه، خواندن دعا در جمع سفارش شده است. اگر امكانش را داريد، بهتر است براي خواندن دعاي عرفه، در مراسم عمومي شركت كنيد. در بيشتر شهرها، مراسم دعاي عرفه در مساجد بزرگ، امامزاده‌ها و حسينيه‌ها برگزار مي‌شود. اگر در شهرهاي مركز استان ساكن هستيد، شبكه استاني تلويزيون، قطعا روز قبل، مكان‌هاي معروفي كه مراسم دعا در آنها برگزار مي‌شود را اعلام مي‌كند. با گشتي در اينترنت و شبكه‌هاي اجتماعي و جست‌وجوي نام شهرتان، قطعا به اطلاعاتي درباره مكان‌هايي كه اين مراسم برگزار مي‌شود، مي‌رسيد. در سطح شهر نيز اگر دقت كنيد، از چند روز قبل بنر و اطلاعيه مراسم دعاي عرفه را خواهيد ديد. اگر به هر دليلي، امكان رفتن به مراسم را نداريد، مي‌توانيد از شبكه‌هاي مختلف تلويزيون، مراسم را ببينيد. هرسال مراسم عرفه پخش مستقيم از حرم امام‌رضا(ع)، دانشگاه تهران و چند مكان معروف ديگر توسط شبكه‌هاي تلويزيون پوشش داده مي‌شود. بعضي از هيئت‌ها و مكان‌هاي برگزاري دعا چندسالي است مراسم را در سايت‌شان به‌صورت زنده پخش مي‌كنند. اگر اينترنت پرسرعت داريد، مي‌توانيد از اين طريق نيز دعاي‌عرفه را بخوانيد.
- چه كار‌هايي بايد انجام دهيم؟
مهم‌ترين اعمال روز عرفه، همان خواندن دعاي عرفه است. در مفاتيح و كتب ادعيه اعمال ديگري نيز براي اين روز، گفته شده است كه مي‌توانيد آنها را نيز انجام دهيد.
بهتر است نزديك ظهر، غسل كنيد؛ غسل مستحبي به نيت روز عرفه. هرچه غسل نزديك ظهر باشد، بهتر است ولي اگر تا ظهر نتوانستيد، تا قبل از غروب هم مي‌توانيد غسل را انجام دهيد.
زيارت امام‌حسين(ع) نيز از مستحبات روز عرفه است. اگر توفيق زيارت از نزديك و رفتن به كربلا را نداشتيد، ناراحت نباشيد. در مفاتيح، قسمت زيارات امام حسين عليه‌السلام، زيارت امام حسين(ع) در روز عرفه را پيدا كنيد. زيارتي است 2صفحه‌اي كه قبل از شروع دعاي عرفه مي‌توانيد آن را بخوانيد. ان‌‌شاءالله ثواب زيارت امام در اين روز نيز، برايتان نوشته خواهد شد.
مستحب است نماز ظهر و عصر روز عرفه، زير آسمان خوانده شود. مي‌توانيد در حياط مساجد يا امامزاده‌ها زيراندازي پهن كنيد و نمازتان را بخوانيد. بعد از نماز عصر نيز، مستحب است نمازي 2ركعتي بخوانيد؛ركعت اول بعد از حمد، سوره توحيد و ركعت دوم سوره كافرون. در كتب ادعيه آمده است كه بعد از اين نماز به درگاه خدا توبه و استغفار كنيد تا گناهانتان آمرزيده شود.
روزه نيز از مستحبات روز عرفه است ولي براي كسي كه ضعف نكند و بتواند با وجود روزه‌بودن، دعاي عرفه را نيز بخواند؛يعني خواندن و به‌جاآوردن دعاي عرفه، ثوابش از روزه گرفتن در روز عرفه بيشتر است. اگر گمان داريد با گرفتن روزه، ممكن است توان دعاخواندن با نشاط را نداشته باشيد، روزه را فراموش كنيد!
بهتر است دعاي عرفه زير آسمان خوانده شود. اگر مكاني كه براي مراسم مي‌رويد حياط يا محوطه بدون سقفي دارد كه امكان و اجازه نشستن در آنجا وجود دارد، بهتر است در آن مكان بنشينيد. زيرانداز حتما با خودتان داشته باشيد، چون عموما حياط‌ها مفروش نيستند و ممكن است مجبور باشيد روي زمين يا چمن بنشينيد. دعا در هرحالتي قبول است ولي اگر رو به قبله نشسته و دست‌هايتان رو به آسمان باشد، حالت كامل دعا را رعايت كرده‌ايد.
- چه چيزهايي ببريم؟
مفاتيح نخستين چيزي است كه براي اين مراسم احتياج داريد. حتما كتاب مفاتيح يا كتب كوچكي كه دعاي عرفه را دارد، با خود داشته باشيد. اگر عربي بلد نيستيد، سعي كنيد مفاتيحي كه ترجمه فارسي دارد، با خود ببريد تا به ترجمه فارسي دعا نيز نگاه كنيد و «بدانيد معناي جملاتي كه به درگاه الهي مي‌خوانيد چيست. اگر دنبال يك ترجمه روان و خوب از دعاي عرفه هستيد، مي‌توانيد كتاب «شكواي سبز1»را تهيه كنيد. سيدمهدي شجاعي 3دعاي ندبه، شعبانيه و عرفه را در اين كتاب با زبان و قلم روانش ترجمه كرده است.
اگر مي‌خواهيد از اپليكيشن مفاتيح موجود در تلفن همراهتان يا از متن دعا در سايت‌ها استفاده كنيد، توصيه مي‌كنيم حتما پاوربانك يا شارژر موبايلتان را نيز به همراه ببريد. ممكن است شارژ تلفنتان تمام شود و علاوه بر نصفه‌ماندن دعايتان، براي تماس‌هاي ضروري مثل تماس با همراهانتان نيز به مشكل بربخوريد.
زيرانداز فراموش نشود؛ خصوصا اگر به مكان‌هاي معروف و پرجمعيت مي‌رويد، حتما حصير، گليم، روفرشي يا هر زيراندازي؛كه بتوانيد چند ساعت روي آن بنشينيد، با خود ببريد. اگر مي‌توانيد،زيرانداز بزرگ‌تري به همراه داشته باشيد و كساني كه فراموش كرده‌اند وسيله‌اي با خود به همراه آورند را دعوت به نشستن كنار خودتان كنيد.
اگر از قبل اذان حركت مي‌كنيد، مهر نيز براي خواندن نماز به همراه داشته باشيد. ممكن است به هر دليلي مهري براي نمازخواندن پيدا نكنيد. يا حتي كسي نماز نخوانده باشد و احتياج به مهر داشته باشد.
اگر روزه نمي‌گيريد يك بطري آب و كمي تنقلات با خود به همراه داشته باشيد. ممكن است در طول دعا، گرسنه يا تشنه شويد و حواستان از خواندن دعا پرت شود. مي‌توانيد چند عدد خرما نيز به همراه داشته باشيد و اگر دعا تا نزديك غروب و اذان مغرب طول كشيد، با تعارف خرما به افراد روزه‌دار، در ثواب روزه آنها سهيم شويد.
- براي بچه‌ها
اگر تصميم داريد فرزندانتان را نيز با خود به مراسم ببريد، چند نكته را بايد رعايت كنيد تا هم كودك اذيت نشود، هم خودتان و هم افرادي كه كنارتان نشسته‌اند. اگر كودك خردسال داريد، حتما جايي براي نشستن انتخاب كنيد كه سايه باشد تا آفتاب و گرما اذيتش نكند.
پوشك، شيشه شير، يك‌دست لباس و شلوار حتما همراه داشته باشيد. اگر فرزندتان خردسال است، در محيط‌هاي باز بنشينيد تا محوطه بيشتري در اختيار داشته باشيد. قطعا كودك شما در چند ساعت مراسم، احتياج به بازي‌كردن دارد، پس چند اسباب‌بازي كه سرگرمش مي‌كند با خودتان برداريد. مداد رنگي و دفتر نقاشي نيز مي‌تواند سرگرمي خوبي براي بچه‌ها باشد. چند كتاب قصه نيز با خود همراه داشته باشيد. اگر فرزندتان ناآرامي كرد، مي‌توانيد دقايقي كتاب دعا را كنار بگذاريد و براي فرزندتان كتاب بخوانيد. مطمئن باشيد، ثواب دعايتان كم نمي‌شود.
اگر نمي‌خواهيد وسط مراسم مجبور به پيداكردن مغازه و خريد باشيد، خوراكي و آب آشاميدني را نيز فراموش نكنيد. هوا گرم است و قطعا بچه‌ها تشنه مي‌شوند. مي‌توانيد از مقدار احتياج كودكتان خوراكي بيشتري ببريد تا به كودكان اطرافتان هم بدهيد. اين كار باعث مي‌شود فرزند شما با مفهوم انفاق و مهرباني با ديگران آشنا شود.
يك پتوي مسافرتي يا متكاي كوچك هم همراه داشته باشيد، احتمال اينكه فرزندتان خسته شود و بخوابد، بسيار زياد است. زيرانداز را هم فراموش نكنيد. حتما يك دست لباس با خود داشته باشيد. ممكن است لباس فرزندتان كثيف شود يا اگر حوض آب در محوطه باشد، آب‌بازي كند و احتياج به تعويض لباس پيدا كنيد.
براي اينكه خاطره خوبي از چنين مراسمي در ذهن فرزندتان بماند، بهتر است جايي برويد كه فضاي باز بيشتري داشته باشد و امكان بازي‌كردن براي بچه‌ها فراهم باشد و مزاحم دعاخواندن بقيه افراد هم نشوند.
- چه ساعتي برويم؟
بيشتر مراسم دعاي عرفه بعد از نماز ظهر و عصر شروع مي‌شوند تا غروب آفتاب. مي‌توانيد از قبل از اذان ظهر به محل مراسم برويد و نمازتان را نيز همانجا بخوانيد. نماز مستحبي و زيارت امام حسين(ع) در روز عرفه را بخوانيد تا مراسم دعا شروع شود. اصولا از حدود ساعت 2 مراسم را شروع مي‌كنند و حدود ساعت 4 نوبت به دعاي عرفه مي‌رسد. البته با توجه به شهري كه در آن هستيد و ساعت غروب خورشيد، ساعت شروع مراسم ممكن است تفاوت كند. بهتر است از روز قبل، ساعت شروع مراسم را پيگيري كنيد.
نظر شما