تغییر قاعده بازی در بورس

به گزارش همشهري، در نخستين گام براي اعمال تغيير قواعد بازي، هيأت مديره سازمان بورس و اوراق بهادار، حجم مبناي همه شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را 14هزار تعداد سهام شركت تعيين كرد.

براساس اين مصوبه كه از امروز شنبه، دوم اسفند اجرايي خواهد شد، حداكثر ارزش حجم مبنا 10ميليارد ريال و حداقل آن 500ميليون ريال است كه تعداد آن براساس قيمت پاياني سهم در آخرين روز معاملاتي هر هفته محاسبه و از نخستين روز معاملاتي هفته بعد اعمال مي‌شود. در چارچوب مصوبه هيأت مديره سازمان بورس، درصورت انجام اقدامات شركتي تغييرات حجم مبنا براساس مقررات و با رعايت نصاب‌هاي اين مصوبه محاسبه و اعمال مي‌شود.

• حركت شركت‌هاي بزرگ روان مي‌شود

محمدرضا عربي، معاون نظارت سازمان بورس گفت: تغيير فرمول حجم مبنا، باعث تحرك و پويايي در سهام شركت‌هاي بزرگ مي‌شود و جلوي حركت كند و گاه تنبل‌گونه اين دسته از سهم‌ها را مي‌گيرد، همين امر باعث اقبال فعالان بازار سرمايه به سهام شركت‌هاي بزرگ و در نتيجه افزايش معاملات روزانه مي‌شود.

محمدرضا عربي افزود: وجود حجم مبنا براي شركت‌هاي بزرگ به سدي براي تغيير قيمت و معاملات تبديل شده بود به‌طوري‌كه روند معاملات در اين دسته از نمادها به كندي و سختي صورت مي‌گرفت. او با اشاره به سهام شركت‌هاي بزرگي مانند هلدينگ خليج‌فارس يا گسترش نفت و گاز پارسيان گفت: معمولاً اين دسته از سهم‌ها به‌دليل حجم مبناي بالا اگر به هر دليلي بخواهند افت يا رشد قيمت داشته باشند مجبور به معامله حجم بالايي از سهام شركت هستند تا حجم مبنا تكميل شود و به‌دنبال آن تا 4درصد مثبت يا منفي تغيير قيمت را تجربه كنند.

همين امرموجب شده بود تا قيمت سهام برخي از شركت‌ها به سختي به وضعيت تعادلي خود نزديك شود، چون حجم مبنا بالا بود و بايد حجم زيادي معامله صورت مي‌گرفت تا سهام به تعادل برسد فعاليت در نمادهاي بزرگ خيلي كم شده بود و سهامداران به‌ويژه سهامداران جزء به اين سهم‌ها ورود نمي‌كردند، زيرا به سرعت سهامشان به تعادل نمي‌رسيد.

• جزئيات تصميم

عربي با اشاره به تصميم هيأت مديره سازمان بورس براي تغيير در حجم مبنا گفت: با اين تصميم اگر سهام شركتي يك ميليارد تومان در روز معامله شود مي‌تواند حجم مبنا را كامل پر كند و آنچه به‌عنوان قيمت پاياني محاسبه مي‌شود و مبناي عمل روز بعد معاملاتي قرار مي‌گيرد متوسط قيمت معاملات در طول يك روز است. او با تأكيد بر اين نكته كه در اين مدل با يك ميليارد تومان معامله در يك روز سهام شركت مي‌تواند مثبت يا منفي كامل شود، توضيح داد: اين امر مانع از ايجاد صف‌هاي فروش و خريد در روزهاي متوالي مي‌شود، به اين ترتيب به تعادل رسيدن سهام شركت‌هاي بزرگ راحت‌تر و سريع‌تر انجام مي‌شود.

• مزيت روش جديد

او درباره مزيت اين مدل جديد تأكيدكرد: حُسن اين اتفاق اين است كه سهام شركت‌هاي بزرگ پوياتر شده و زودتر به تعادل مي‌رسند و سهامداران كمتر منتظر افت يا رشد سهام مي‌مانند و درنتيجه با انگيزه بيشتري مي‌توانند فعاليت كنند. به همين سبب سرمايه‌گذاران خرد ترغيب مي‌شوند كه به سهام اينگونه شركت‌ها ورود كنند.

• جزئيات تغيير در حجم مبنا

محمودرضا خواجه‌نصيري، مدير نظارت بر بورس‌ها و بازارهاي سازمان بورس هم در اين‌باره گفت: تاكنون شركت‌ها به لحاظ حجم مبنا داراي طبقات مختلفي بودند اما با توجه به اين مصوبه، تمام ضرايب حجم مبنا، يكنواخت و همگي در مضرب 14هزار شد و به‌صورت متوسط، ضريب حجم مبناي اكثر شركت‌ها كاهش پيدا كرد.خواجه نصيري افزود: اين يكي از سياست‌هايي است كه براي تسهيل معاملات و متناسب با درخواست سرمايه‌گذاران انجام شده كه با اين مصوبه نزديك به 200شركت با كاهش حجم مبنا در بورس روبه‌رو خواهند شد.

• تاريخچه اعمال حجم مبنا

قانون حجم مبنا از اوايل دهه80 خورشيدي در بورس اعمال شد. در آن زمان حجم مبنا براي جلوگيري از دستكاري بازار وضع شد اما در سال‌هاي اخير كارشناسان بورس معتقد بودند با به‌كارگيري سامانه‌هاي پيشرفته در بازار سرمايه سازمان بورس مي‌تواند حجم مبنا را حذف كند يا كاهش دهد.