خانه‌ای كه بار یك دوره‌ی بزرگ تاریخی كشور را به‌تنهایی بر دوش می‌كشد. كافی است یک‌بار عبارت «ارزشمندترین خانه‌ی جهان» را در اینترنت جست‌وجو كنید تا عكس‌های این خانه‌ی رؤیایی را پیش روی‌تان ببینید.
خانه‌ی خانواده‌ی مقدم را می‌گوییم كه امروزه به‌عنوان موزه‌ی مقدم شناخته می‌شود. این خانه را (فرزند کوچک‌تر احتساب‌الملك یعنی محسن مقدم) در سال ۱۳۵۱به دانشگاه تهران اهدا كرد. بعد از آن در دوره‌ای بازسازی شد و در معرض دید عموم قرار گرفت.
محمدتقی‌خان احتساب‌الملك از صاحب‌منصبان دربار قاجار بوده و ساختمان امروزیِ موزه‌ی مقدم، عمارت بزرگ و مجلل و محل زندگی این خاندان به‌شمار می‌رفت. اما خانه پس از زمانی كه فرزند کوچک‌تر یعنی محسن مقدم در آن زندگی كرد، شهرت یافت.
محسن مقدم، نقاشی را در محضر استادی چون کمال‌الملک و باستان‌شناسی را نیز از باستان‌شناسان معروف در فرانسه آموخت. او بعد به ایران بازگشت و در خانه‌ی پدری خود ساكن شد. از آن‌جایی که از كودكی علاقه‌ی زیادی به جمع‌آوری كلكسیون داشته، مجموعه‌ای بی‌نظیر از پارچه، تمبر، صدف و دیگر آثار متنوع تاریخی را می‌توان در خانه‌ی او یافت.
مقدم مجموعه‌داری متخصص بوده كه آثار و اشیای فراوانی را تنها برای حفظ میراث فرهنگی و تاریخی كشور و به دور از ارزش‌های مالی آن‌ها جمع كرده است. او بخش زیادی از آثار خود را از كشورهای دیگر خریده و به ایران آورده است، او هم‌چنین تعداد قابل توجهی از اشیای باستانی را می‌خرید، آثاری كه بعد از حفاری‌های مناطق مختلف، امكان قاچاقشان بوده. او این آثار را می‌خریده تا از كشور خارج نشوند.
محسن مقدم در سال ۱۳۶۶ درگذشت و پس‌ازآن، این عمارت قاجاری زیر نظر دانشگاه تهران بازسازی شد و از سال ۱۳۸۸ درهای آن بر روی عموم علاقه‌مندان گشایش یافت.
اگر بخواهی از این خانه دیدن كنی، باید بین ساعت هشت صبح تا چهار عصر به آن‌جا بروی. با این‌که این زمان، ساعت اوج گرما در تهران است، اما با وارد شدن به هشتی خانه، انگار گرمای هوا هم شكسته می‌شود، باد خنكی كه پس از گذشتن از روی حوضچه‌های كوچك واقع در حیاط و عبور از لابه‌لای درختان پربار بر روی پوست می‌خورد، حس تازگی و خنكی ایجاد می‌كند.
این خانه به سبك و سیاق تمامی خانه‌های ویلایی دوران قاجار دارای بخش‌های اندرونی و بیرونی است. ساختمان بیرونی شامل دو اتاق است كه امروزه محل نگه‌داری اشیای تاریخی مقدم است و آثاری چون سفالینه‌ها، ابزارهای سنگی، مفرغینه‌ها، شیشه‌ها و مُهرهای ادوار مختلف تاریخ را در خود جای‌داده است.
حوض‌خانه، در قسمت زیرین این ساختمان قرار دارد كه با كاشی‌ها و قطعات ظروف سفالین از سده‌های چهارم تا سیزدهم هجری قمری تزیین شده است.
ساختمان اربابی نیز كه به شكل قلعه‌های قرون‌وسطای اروپا ساخته‌شده، شامل بخش‌های گوناگونی است؛ ازجمله اتاق صدف و اتاق دراویش. هم‌چنین در قسمت بیرونی این ساختمان، ایوان قاجار كه با حوضچه‌ی مرمری كوچكی از حمام فتحعلی‌شاه تزیین شده، قرار دارد. آب از جوی باریكی از حوضچه به استخری كه بر اساس طرحی از استخرهای باغ الحمرا (باغی از دوران حاكمیت مسلمانان در اسپانیا) ساخته‌شده، می‌ریزد.
در ادامه دو حیاط بیرونی و اندرونی با ستون‌هایی از كاخ خواهر ناصرالدین‌شاه كه درحال تخریب بوده‌اند، جدا می‌شوند. این قسمت شامل سالن زمستانی می‌شود كه امروز به اتاق قاجار معروف است، در این اتاق آثاری از دوران زندیه و قاجاریه به‌چشم می‌خورند، ازجمله طاقچه‌ی گچ‌بری زندیه در اصفهان و شومینه‌ای از قصر فیروزه در شمال تهران به‌علاوه‌ی آثاری از دوره‌ی پهلوی در آن وجود دارند..
جالب است بدانید محسن مقدم از بنیان‌گذاران دانشكده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران و استاد ممتاز این دانشگاه نیز بوده است. او نشان دانشگاه تهران را با الهام از تاریخ و فرهنگ كهن ایران طراحی كرده است؛ نشانی كه به‌‌رغم تمامی تحولات، هم‌چنان بر سر در دانشگاه تهران پابرجاست.
عكس‌ها: محمود اعتمادی
نظر شما