همشهری‌آنلاین: کمانچه‌های لری و ترکی، بنجو، قیچک، والی‌ها و ساز باران از قدیمی‌ترین و کمیاب‌ترین سازهای موجود در مجموعه استاد فرامرز شکرخواه نوازنده چیره دست مشهدی است.
ایسنا نوشت: فرامرز شکرخواه در خصوص ۷ ساز کمیاب خود گفت: کمانچه اول ۷۰ ساله، دارای پایه‌ای فلزی و مربوط به غرب کشور است که هم ترک‌ها و هم لرها از آن استفاده می‌کنند، البته دسته آن عوض شده است.
وی ادامه داد: کمانچه دوم ۱۰۰ ساله و تماما لری و پشت آن جهت ایجاد صدای زیاد برای مکان‌های وسیع مانند روستاها است.
| ۱ | کمانچه | ۷۰ ساله | لرها و ترک‌ها از این ساز استفاده می‌کنند |
| ۲ | کمانچه | ۱۰۰ ساله | لرها از این ساز استفاده می‌کنند |
| ۳ | بنجو | ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال | در سیستان و بلوچستان، پاکستان، افغانستان و هندوستان استفاده می‌شود |
| ۴ | قیچک | نامعلوم | |
| ۵ | والی‌ها | ساز محلی آفریقا | |
| ۶ | سازباران | بومی آمریکای جنوبی | |
| ۷ | دوتار قدیمی | بالای ۱۰۰ سال |
شکرخواه گفت: جنس دسته همه کمانچه‌ها از گردو و کاسه‌هایشان چوب توت است و پایه فلزی‌شان از کاسه رد شده و به دسته می‌رسد به این دلیل که فشار حاصل از نواختن بین کاسه و دسته تقسیم شود و به ساز آسیبی نرسد.
این سازنده و نوازنده در خصوص سازهای دیگرش گفت: در این مجموعه سازی به نام بنجو دارم که احتمالا ساخت هند است و سن آن ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال برآورد می‌شود. در سیستان و بلوچستان، پاکستان، افغانستان و هندوستان استفاده می‌شود و طریقه نواختن با آن این گونه است که ساز را روی زمین گذاشته و با استفاده از مضراب روی سیم‌ها می‌نوازیم.
وی در خصوص ساز دیگرش به نام قیچک ادامه داد: این ساز سنش نامعلوم است؛ شیوه نواختن آن مثل قیچک است و منطقه‌ای گسترده از آن استفاده می‌کنند؛ همچنین بسیار شبیه ساز هندی سارنگی است.
فرامرز شکرخواه در ادامه افزود: ساز والی‌ها که در این مجموعه است لوله‌ای گرد دارد که دور آن سیم موجود ست و ساز محلی آفریقا است.
این سازنده در خصوص «ساز باران» گفت: این ساز بومی آمریکای جنوبی، لوله آن نی است و روی دیواره‌ها از داخل میخ دارد و درون آن از گوش ماهی پر شده است.
وی ادامه داد: آخرین ساز موجود در این مجموعه که بسیار جلب توجه می‌کند یک دوتار قدیمی است که بالای ۱۰۰ سال سن دارد و شکلی متفاوت با دوتارهای دیگر دارد به گونه‌ای که این سبک ساز دیگر ساخته نمی‌شود و اندکی مشابه ساز رباب است.
