با دکتر علی اکبر جلالی، استاد دانشگاه، گفت‌وگو کرده‌ایم.
با توجه به مصوبه دولت مبنی بر دورکار کردن 30 درصد از کارمندان دولت، آیا شرایط و زیرساخت‌های اجرای این طرح فراهم است؟
اجرای طرح دورکاری نیازمند مطالعه، تحقیق و کار کارشناسی شده است که به‌نظر می‌رسد این طرح عجولانه و بدون ایجاد بسترهای مورد نیاز به اجرا گذاشته شده است.
- چرا فکر می‌کنید این طرح شتابزده است؟
آموزش منابع انسانی یکی از ضرورت‌های اجرای طرح دورکاری است که در این راستا نیز هیچ اقدامی صورت نگرفته است. دولت باید این نکته را در اجرای این طرح درنظر داشته باشد که در شرایط فعلی وقتی کارمند در محل کار خود حضور دارد، دسترسی به او بسیار سخت و در پاره‌ای اوقات غیرممکن است، حال چگونه می‌خواهیم با وجود چنین فرهنگی در بین کارمندان با افراد دورکار ارتباط برقرار کنیم؟ اینطور به‌نظر می‌رسد که دولت سعی دارد با اجرای عجولانه این طرح بخشی از کارمندانی که بازدهی چندانی ندارند را از سیستم خارج کرده و به‌عنوان افراد دور کار از آنها استفاده کند.
- آیا بسترهای ارتباطی مورد نیاز برای اجرای این طرح فراهم است؟
در این بخش نیز همچون سایر بخش‌ها دچار چالش‌های بسیار جدی هستیم. باید درنظر داشته باشیم که حداقل امکانات ارتباطی برای فرد دورکار دسترسی به خطوط اینترنتی پرسرعت است. در حال حاضر تعداد افرادی که به این خطوط دسترسی دارند بسیار اندک است.
این خطوط ارتباطی باید دارای سرعتی باشد که کارمند دورکار بتواند به‌واسطه آن در مواقع ضروری با مدیر خود ارتباط ویدئویی برقرار کند یا اینکه بتواند فایل‌های با حجم بالا را به راحتی ارسال و دریافت کند. وجود اینترنت پر سرعت یکی از زیرساخت‌های مورد نیاز کشور در زمینه گسترش دولت الکترونیک است که مغفول مانده است و با توجه به اینکه پرونده‌های الکترونیک امور اداری از حجم بسیار بالایی برخوردار هستند به‌نظر می‌رسد اجرای این طرح بدون دسترسی به این امکان با چالش‌های بسیاری مواجه خواهد شد. از طرفی باید بحث امنیت شبکه و اطلاعات سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها را نیز درنظر بگیریم که یکی دیگر از معضلات اجرای این طرح خواهد بود.
- به‌نظر شما آیا فرهنگ اداری کارمندان و مردم ما آمادگی پذیرش چنین سیستمی را دارد؟
در حوزه فرهنگی نیز هنوز جامعه با واژه دورکار چندان آشنا نیست. در بخش اداری نیز اگر منظور از دورکار کردن افراد سپردن بخشی از پرونده‌ها به آنها برای رسیدگی در منزل باشد، این عمل به هیچ عنوان دورکاری تلقی نخواهد شد و با نفس عمل منافات دارد. به‌نظر من اجرای عجولانه این طرح با شکست مواجه خواهد شد و در برخی موارد نیز با ضایع کردن پتانسیل‌های نیروهای کارآمد، موجب تضعیف نیروی انسانی خواهد شد.
