تاریخ عمومی ایران
-
مقصد شانزدهمین تور تهرانگردی مرکز تهرانشناسی همشهری، مکانها و رویدادهای واقعه تاریخی کودتای ۲۸ مرداد بود
چه کسی در کودتای 28 مرداد رهبر اوباش بود؟ | اراذل پاداش خیانت خود را از تیمورخان گرفتند
هنوز بازار امینالسلطان ماجراهای روز کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ را از یاد نبرده است. زیر سقف این بازارچه کهن، انگار صدای حمایت بازاریان از دولت مصدق هنوز به گوش میرسد. اما کمی آنسوتر از بازار در میدان امینالسلطان، جایی که روزگاری میدانیها ترهبار میفروختند، صدای حمایت از شاه بلند بود.
-
شاه به بهانه استراحت فرار کرد | زاهدی تلگراف زد: برگرد!
۴ بعدازظهر ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ فضلالله زاهدی خود را نخستوزیر نامید. شامگاه همان روز مصدق به بازداشتگاه رفت و زاهدی به شاه طی یک تلگراف نوشت: «برگرد.»
-
مقصد شانزدهمین تور تهرانگردی مرکز تهرانشناسی همشهری، مکانها و رویدادهای واقعه تاریخی کودتای ۲۸ مرداد بود
پاداش خوشخدمتیهای شعبان بیمخ
کودتای ۲۸ مرداد به همان اندازه که یادآور نام محمد مصدق است، با نام برخی اوباش و اراذل تهران نیز گره خورده است. «شعبان جعفری» یکی از همان لاتهای تهران بود که اگرچه نقشی در وقایع روز کودتا نداشت، اما خدماتی به جبهه شاه ارائه کرد که به پاس آن، مثل دیگر اوباش صله و جایزه گرفت.
-
نخستین شهید ملی و راز قتلی که سربهمهر باقی ماند
تنها ۴ ماه قبل از کودتای مرداد، مخالفان مصدق با قتل رئیس شهربانی تهران جسارت خود را در مخالفت با او به رخ کشیدند. قتلی که بسیاری آن را مقدمه کودتا میدانند.
-
حکایت شاهمیوه در میدان قیام | خاطرهای از کودتای ۲۸ مرداد به نقل از آیتالله جوادی آملی
خاطرات شخصیتهای سیاسی و علما از کودتای ۲۸ مرداد شنیدنی است. بسیاری از آنها روز واقعه را از نزدیک درک کرده و حوادث را به چشم دیدهاند.
-
باغی پیر در یخچال تهران! | خانه ییلاقی رئیس بانک شاهی کجاست؟
باغ «بانک شاهی» موسوم به «خانهباغ کیانیان» یکی از مواریث فرهنگی و طبیعی شهر تهران است که ٣٠ تیرماه سال ١٣٨٤ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
-
تصاویر مسحور کننده از زیبایی منحصربفرد کاخ مرمر
کاخ مرمر یکی از زیباترین و ارزشمندترین جاهای دیدنی تهران محسوب میشود. قدمت این بنا با نام موزه هنر ایران شناخته میشود. کاخ مرمر بهواسطه معماری منحصربهفرد خود، با مسجد شیخ لطفالله اصفهان مقایسه میشود و بهتنهایی بخشی از هنر ایران را بازگو میکند.
-
«یانکی به خانه برگرد»؛ شعار معروف طرفداران مصدق
از همان قیام ملی ۳۰ تیر شعارهای ضدشاه در تظاهرات مردم رنگ و لعاب دیگری گرفت و دیوارها پر از شعارهایی شد که شاه و خاندانش را نشانه رفته بود.
-
در هشترود، قلعه صعبالعبوری واقع شده که به قلعه ضحاک معروف است
قلعهای در ایران که مارها آن را احاطه کرده اند
مردم اعتقاد دارند این قلعه بسیار خوفناک و غیرقابل نفوذ است؛ قلعهای تاریخی که عمر آن به زمان اشکانیان باز میگردد.
-
هزارسالههای شمیران | همه آنچه باید درباره چنارهایی شگفت انگیز شمال تهران بدانید
اگر از گستره شمیران و آبادیهای آن که امروز به عنوان محلههای شمال شهر شناخته میشوند به سوی تهران و ری حرکت کنیم، از تعداد چنارهای کهنسال کاسته میشود. شمیران از دیرباز پهنه چنارهای پرشمار بود؛ از چنارهایی که در کنار تکایا و بقعه امامزادگان روییدند تا چنارهایی که در میدان اصلی آبادی کاشته شدند.
-
قاسم تبریزی، تاریخپژوه به واکاوی دلایل کودتای مرداد ۱۳۳۲ میپردازد:
مصدق باید هدفش را به مردم می گفت| شاخص ترین جاسوسان انگلیس و روس را بشناسید
قاسم تبریزی درباره کودتای ۲۸ مرداد می گوید: «اگر آیت الله کاشانی با انحلال مجلس موافقت می کرد ما امروز در تاریخ او را نقد می کردیم.» تبریزی که از مورخان سرآمد انقلاب اسلامی است، می گوید: «مصدق باید به مردم می گفت که می خواهد چه کار کند.»
-
یادگار ساعتساز و استاد ارمنی در خیابان شریعتی
حرف از «حسینیه ارشاد» است؛ یکی از بناهای تاریخی ارزشمندی که در خیابان شریعتی تهران چشم هر بیننده را میگیرد با آن گنبد فیروزهای بزرگش که در نبود دوگلدسته در کنارش دلبری میکند.
-
فیلم | یک ایتالیایی اولین بار تهران را چنارستان نامید
تهران شهر چنارهاست؛ از چنارهای بلندبالای خیابان ولیعصر(ع) تا چنارهای کهنسال شمیران و محدوده بازار و نیز چنارهایی که در هزاران کوچه و خیابان شهر سایهسار خود را بیمنت به رهگذران بخشیدهاند. این شهر از دیرباز به چنارهای کهنسالش معروف بود.
-
تنها کاروانسرای باقیمانده از دوره ساسانیان را ببینید
نام ابریشم، برازنده این جاده پر از شگفتی است. علاوه بر گرانبها بودن خود ابریشم، چینیها تا سالهای سال تنها تولیدکننده انحصاری این ریسمانهای لطیف بودند که در دربار روم و بیزانس طالب فراوان داشت.
-
افتتاح غرفه گرافیک پزشکی موزه ملی تاریخ پزشکی | دکتر نمازی: رونق علوم پزشکی در کشور به دلیل تلاش خبرنگاران در عمومی سازی علم است
بخشی از کلیشه های سربی مرتبط با تبلیغات دارو، لوگوهای دانشکده پزشکی، مدرسه طب و عناوین پرتکرار مجلات، که نقش غیر قابل انکاری در تاریخ گرافیک و چاپ ایران دارد، در غرفه گرافیک پزشکی موزه ملی تاریخ پزشکی افتتاح شد.
-
گذرگاهی برای سفر به ۷ هزار سال پیش
در تمام محوطه تپه، تکههای خرد شده سفالهای تاریخی روی زمین ریخته شده که عصر نوسنگی و سفال را کنار یکدیگر جمع کرده بود.
-
مقبره پیر علمدار؛ دومین برج کهن ایران
مقبره پیر علمدار هم از نخستین بناهایی است که در آن از نقش برجستهای آجری با رجهای همشکل استفاده شده است. از دیگر ویژگیهای این برج انعکاس صداست که اگر در مرکز استوانه بایستید صدای کاملا اکویی ایجاد میشود.
-
تاریخ فراموش شده در میان باروی باستانی
باروی ۲ هزار و ۵۰۰ ساله به طول ۸ هزار متر، میراثی ارزشمند از دوره هخامنشیان است
-
مسیر جاده ابریشم در نوار قومس
وجود کاروانسراها، قلعهها و میلها نشان از اهمیت نوار قومس در طولانیترین مسیر جاده ابریشم دارد
-
در دهمین نشست مرکز تهرانشناسی همشهری با موضوع «جراید طهران» مطرح شد
اولین روزنامه تاریخ ایران چه زمانی منتشر شد؟ | رکورد دستنیافتنی مطبوعات در سالهای مشروطه
از زمانی که روزنامه «کاغذ اخبار» به عنوان نخستین روزنامه ایران در دوران سلطنت محمدشاه قاجار منتشر شد تا اوجگیری روزنامه در جریان انقلاب مشروطه، مطبوعات فراز و نشیبهای بسیاری را از سر گذراند. در ادامه، وضعیت مطبوعات ایران در دوران ناصرالدینشاه، ناصرالدینشاه و نیز در دوران انقلاب را مرور میکنیم.
-
مشهورترین زنان حرمسرای ناصرالدین شاه در یک قاب + عکس
این عکس قطعا در اوایل سلطنت ناصرالدینشاه گرفته شده است زیرا نخستین زنان او در این قاب با چهرههایی نسبتا جوان در کنار یکدیگر دیده میشوند.
-
مهاجرت علمای تهران به ری و قم چطور زمینهساز پیروزی مشروطه شد؟
واقعه مهاجرت صغری و کبری علمای تهران در جریان انقلاب مشروطیت، یکی از اثرگذارترین وقایع این نهضت مردمی در مسیر پیروزی و امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدینشاه قاجار بود. در ادامه و در گفتوگو با علیرضا زمانی تهرانشناس به ابعاد بستنشینی علما در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی و حرم حضرت معصومه (س) پرداختیم.
-
همراهی مردم و روحانیت، دستاورد بزرگ مشروطه بود
مشروطیت را میتوان به آغاز فصلی نوین در تاریخ معاصر ایران تعبیر کرد. اگرچه مشروطه در مسیر خود با شکستهایی روبهرو شد، اما دستاوردهای ماندگاری برای ایرانیان به همراه داشت که ثمرات تا دورههای بعد نیز باقی ماند. در ادامه و در گفتوگو با «محمود منیعی» تهرانپژوه به مهمترین دستاوردهای مشروطیت پرداختیم
-
فیلم | عزیزترین قطعه زمین در کتاب فارسی پدربزرگها
یکی از قدیمیترین کتابهای درسی که تماشای آن همچون سفری نوستالژیک ما را به روزگاری دور میبرد، کتاب فارسی سوم ابتدایی چاپ سال ۱۳۰۸ است؛ کتابی که چاپ و انتشار آن را مطبعه مجلس به درخواست وزارت معارف در طهران عهدهدار بود.
-
درباره اولین خطوط حملونقل عمومی در تهران؛ از ایستگاههای واگناسبی تا اولین کالسکه بخار
مستند باورنکردنی حمل چراغ راهنمایی در کولهپشتی ماموران
سابقه تاسیس اداره راهنمایی و رانندگی تهران مربوط به ١٠٢ سال قبل، سال ١٣٠٠ هجری شمسی، است. از آنجا که بیش از یک قرن از آن روز تاریخی میگذرد، تصمیم گرفتیم با نگاهی مستند و تقویمی، اولین اتفاقها و رویدادها، اقدامات و طرحهای جالب این حوزه را گردآوری و به شما معرفی کنیم.
-
نگاهی به خانه شاعر مشروطهخواه در بنبست گوهر | ماجرای فروختن یواشکی کبوترهای سراینده تصنیف «مرغ سحر»!
خانهموزه ملکالشعرا بهار محل زندگی سراینده تصنیف معروف «مرغ سحر» بوده است. خانهای که قدمتش به دوره پهلوی اول میرسد و به سبک بناهای دوران تجدد و نوگرایی ساخته شده است.
-
فیلم|خانهای در تهران که پناه سیدجمالالدین اسدآبادی بود | چه کسی کلید برق تهران را زد؟
خانه «امینالضرب» که در محدوده منطقه۱۲ تهران و خیابان امیرکبیر واقع شده، بخشهای مختلفی همچون اندرونی، اصطبل، انبار، آشپزخانه و کتابخانه دارد و تاریخچه جالبی را در دل خودش نگه داشته که در ادامه میخوانید.
-
این عکس ۱۱۷ سال پیش در چنین روزی از مظفرالدینشاه گرفته شد | جشن افتتاح نخستین مجلس شورای ملی ایران کجا برگزار شد؟
امروز ۱۱۷ سال از سالروز صدور فرمان مشروطیت میگذرد. فرمانی که توسط مظفرالدین شاه قاجار امضا و به موجب آن مجلس شورای ملی تاسیس شد. این قاب تاریخی، مراسم افتتاح نخستین مجلس شورای ملی ایران را نشان میدهد.
-
اثر دست استاد کاشیتراش بر دیوار تئاترشهر
حوالی سال ١٣٠٩ شمسی، محل کنونی تئاتر شهر، یکی از تفرجگاههای مردم تهران بود و ساختمانی معروف به نام «مهمانخانه بلدیه» یا «کافه شهرداری» در آن قرار داشت.
-
فرمان مشروطیت کجا امضا شد؟ | نسخه دستنویس این فرمان تاریخی را اینجا ببینید
وقتی ناصرالدینشاه در سیویکمین سالگرد سلطنتش، دستور داد عمارتی جدید در باغ نیاوران بسازند، کاخ صاحبقرانیه در دل باغ نیاوران متولد شد. داستان ساخت این کاخ را و فرمان یکی از مهمترین وقایع تاریخ معاصر ایران را که در این مکان امضا شده و امروز در سالروزش قرار داریم، بخوانید.