اخیرا ارتش با برپایی نمایشگاهی علمی در یکی از قرارگاه‌های خود در خیابان شهید بهشتی تهران، بخشی از دستاوردهای علمی خود را در معرض دید عمومی قرار داد. این نمایشگاه در 2بخش برپایی غرفه زیر چادر و فضای باز طراحی شده بود که مورد استقبال بازدید‌کنندگان قرار گرفت. در فضای باز نمایشگاه ادوات جنگی مانند تانک، نفربر و هلی‌کوپتر، تجهیزات و تسلیحات نظامی که ارتش با دستیابی به تکنولوژی پیشرفته، آن را ساخته یا بازسازی کرده و یا با مهندسی معکوس به آن رسیده است به نمایش عمومی گذاشته شده بود. خبرنگار همشهری برای آشنایی مردم با این دستاوردهای علمی و تکنولوژیک، سری به این نمایشگاه زده و اقدام به تهیه گزارشی کرده که تقدیم می‌شود.
سرهنگ اکبر محمدیان مدیر نمایشگاه به همشهری گفت:هدف از برگزاری نمایشگاه هشدار به دشمنان و اطمینان‌بخشی به مردم کشور از نظر تامین امنیت بود. به بیان وی در نمایشگاه هم تجهیزاتی بود که تکنولوژی ساخت آن در دست خودمان است مانند تانک ذوالفقار، هم ابزاری بود که با بهره‌گیری از دانش مهندسی معکوس به آن رسیده‌ایم مانند شبیه ساز‌های سلاح‌های تجمعی و هم برخی اقلام بازسازی شده که فقط کشور‌های سازنده توانایی انجام آن را دارند. وی افزود: ما در حال حاضر روی تجهیزات شنیداری (تانک‌های شناسایی) و یک سری موشک‌اندازها کار می‌کنیم و در این زمینه از کمک دانشگاه‌های مختلف برای کاربرد فناوری‌های نوین و روز دنیا در این تجهیزات بهره می‌گیریم. وی با اشاره به اینکه بودجه پژوهشی مناسبی در اختیار آنها قرار می‌گیرد ادامه داد: اما توان نیروهای متخصص بیش از این است و آنها ظرفیت بیشتر برای انجام کارهای پژوهشی و تحقیقاتی دارند.
سرهنگ محمدیان با معرفی بعضی تجهیزات ارائه شده درباره تانک ذوالفقار گفت: طراحی و ساخت این تانک، خود نمایانگر احساس نیاز واحدهای نظامی ایران به ادوات جنگی قابل اطمینان و ساخت داخل است؛ اندیشه‌ای که بر پایه تجارب ارزشمند زمان جنگ با عراق شکل گرفته است. بی‌شک در ساخت این تانک، از تجارب سایر کشورها نیز استفاده شده است. با این حال جالب است بدانید که برخی از سایت‌های اینترنتی، تانک ذوالفقار را در رده تانک‌های بسیار مدرن جهان قرار داده‌اند و این خود نمایانگر زحمات با ارزش مهندسان ایرانی است. ساخت داخل بودن یک تکنولوژی نظامی، دارای ارزش‌های فراوانی از جمله داشتن چشم‌اندازهای پیشرفت و بهسازی‌های مهندسی در آن وسیله است؛ مسئله‌ای که می‌توان آن را بعینه در روند تکامل تدریجی تانک ذوالفقار دید.
از نخستین نمونه‌های آن تا جدیدترین مدل‌های ارائه شده، جای پای نوآوری و ابتکار به همراه الگوبرداری به خوبی دیده می‌شود. این تانک در 3 نسل تولید شده که نسل سوم پیشرفته‌ترین آنهاست و سعی شده در آن علاوه بر رفع مشکلات یا نقایص موجود در 2نسل پیشین به لحاظ کیفیت نیز ارتقا یابد. ذوالفقار از جنبه‌های فنی کاملا بهینه شده و دارای سیستم کنترل آتش پیشرفته رایانه‌ای و مسافت سنج لیزری مدرن است و تکنولوژی ساخت آن کاملا بومی شده است.
سیستم کنترل آتش این تانک در حال حرکت، روی هدف قفل می‌کند و آن را مورد اصابت قرار می‌دهد. سرهنگ قنبر‌زاده از قرارگاه سازندگی نزاجا درخصوص دستاوردهای ارتش در ساخت سازه‌های نظامی و مقاوم گفت : در حال حاضر ما قادر هستیم تمامی سازه‌های تخصصی را با توجه به شرایط آب و هوایی و جغرافیایی منطقه با بهره‌گیری از آخرین دانش و فناوری‌های روز دنیا بسازیم و در این زمینه از انواع بتن‌هایی که دارای مقاومت بسیار زیادی در برابر زلزله و حتی انفجار هستند و متخصصان ما با تلاش زیاد تحقیقاتی به آن دست یافته‌اند، استفاده می‌کنیم.
غرفه‌های دیگر نمایشگاه هر‌کدام تجهیزات خاصی را به نمایش گذاشته بودند. به‌عنوان مثال در یکی از آنها ماسک‌های ضد‌گاز، سیستم‌های شناسایی و هشدار عوامل شیمیایی، میکروبی و رادیواکتیو بود که نماینده غرفه گفت: ماسک‌های ضد‌گاز دارای فیلتر‌های جدیدی است که به بهترین نحو، فرد را در برابر استنشاق گاز‌های شیمیایی مصون می‌کند. همچنین دستگاه‌هایی ساخته‌ایم که سنسورهای‌شان قادر به تشخیص درصد کمی از گاز است و دستگاهی که تشعشعات رادیو اکتیو مثل پرتو گاما را نشان می‌دهد. در این غرفه کیت‌های شناسایی در محل عامل خون، خفه کننده، اعصاب و تاول زا نیز دیده می‌شد؛ همان عواملی که هنوز تاثیرشان بعد از گذشت 20 سال از جنگ عراق علیه ایران جانبازان شیمیایی ما را آزار می‌دهد و زندگی را بر آنها دشوار می‌کند.
موشک‌های هدایت شونده
در غرفه دیگری تمامی مهماتی که در چرخه نیروی زمینی استفاده می‌شود مانند مهمات تانک، توپخانه، خمپاره، تخریب پل و جاده، نارنجک و موشک‌های هدایت‌شونده به چشم می‌خورد. نکته قابل توجه در باره موشک‌های هدایت‌شونده که به دست متخصصان ایرانی ساخته شده به گفته سروان آقاخانی، این است که این موشک‌ها بین 1000 تا 4000 متر برددارند و به وسیله کابلی به همین اندازه در دوکی که در انتهای موشک جاسازی شده است هدایت می‌شوند و اهداف متحرک را مورد اصابت قرار می‌دهند و البته آنهایی که از تانک شلیک می‌شوند با لیزر قابل هدایت هستند.
وی گلوله‌هایی را نشان داد که از فاصله 100 متری، جلیقه ضدگلوله را سوراخ می‌کنند و مهمات انفجاری دو مرحله‌ای دارند تا قدرت نفوذ آنها افزایش یابد. به گفته آقاخانی این مهمات بهینه شده یعنی یا افزایش برد پیدا کرده و یا دقت برخورد به هدف ارتقا داده شده است. اکثر این نوآوری‌ها با مهندسی معکوس صورت گرفته که دانش زیادی می‌طلبد. سرهنگ مهمات، بهرامی در غرفه دیگری در مورد دستگاهی توضیح داد که اصلا نمونه‌ای ندارد و مهندسان ایرانی آن را طراحی کرده و ساخته‌اند. با این دستگاه می‌توان گلوله‌های تانک و یا توپی را که در اثر قرارگرفتن در شرایط نامساعد جغرافیایی دچار زنگ زدگی و یا خوردگی شده‌اند با رنگ آمیزی ویژه‌ای بازسازی کرد.
رادار و شبیه ساز
رادار مراقبت زمینی برای اهداف زمینی متحرک ساخته شده است. وحید انتشاری کارشناس پدافند هوایی با اشاره به این موضوع افزود:این رادار با ارسال امواج به سمت هدف و پردازش امواج بازتاب‌یافته از آن قادر است طول و عرض جغرافیایی، زاویه یا گرا و فاصله هدف تا دستگاه را روی مانیتور نشان دهد. حداکثر برد آن 30 کیلومتر است وبا داشتن خروجی صوتی نوع هدف نیز قابل شناسایی است.
یکی از دستگاه‌های دیدنی نمایشگاه که مردم برای رفتن به داخل آن صف می‌کشیدند شبیه ساز هلی‌کوپتر بود. به گفته کارشناس معاونت تحقیقات و خودکفایی هوانیروز، نیاز به آموزش افراد متخصص و تحریم‌های آمریکا، عامل ساخت شبیه ساز بود که طراحی آن 7 سال به طول انجامید. ولی بعد از طی این دوره شبیه‌سازهای متنوع و زیادی ساخته شده است.
شبیه سازها علاوه بر صرفه جویی اقتصادی، باعث بالا بردن توان رزمی، آموزشی و کاهش مصرف و استهلاک قطعات هلی‌کوپتر می‌شوند. با توجه به اینکه قطعات به کار رفته در هلی‌کوپتر یا هواپیما دارای بالاترین استاندارد‌ها هستند، با استفاده از شبیه ساز هلی‌کوپتر دقیقه‌ای 360 هزارتومان صرفه جویی اقتصادی می‌شود. هر کارشناس پس از گذراندن 2 سال آموزش‌های آکادمیک باید 180 ساعت پرواز آموزشی در کنار استاد خلبان داشته باشد که طبق استاندارد‌های جهانی 10 ساعت آن با شبیه ساز است. ما در حال حاضر سمیلاتورهای پایه متحرک فول موشن ساخته‌ایم که 95 درصد به واقعی شبیه است و دارای 6 درجه آزادی حرکت است.
سرهنگ دوم خلبان صاحبکار در مورد هلی‌کوپتر کبرا که در محوطه نمایشگاه بود گفت: این هلی‌کوپتر ساخت آمریکاست که ما چند فروند از آن را ساخته‌ایم و حدود 85 تا 90 درصد قطعات آن در ایران ساخته می‌شود. سیستم ناوبری و GPS و نیز دوربینی با نام پروژه عقاب که زیر بدنه کار گذاشته شده و نقطه کور قبل را از بین برده و امکان دید 360 درجه را برای ما فراهم کرده است.
