۳۰ درصد ایرانی‌ها پرخطر یا مشکوک به اختلالات روانی هستند | تصویب یک قانون غیرقابل اجرا برای بیمه خدمات روانپزشکی

به گزارش همشهری آنلاین، دکتر وحید شریعت رئیس انجمن روانپزشکان ایران درباره شیوع اختلالات روان بین ایرانیان اظهار کرد: می‌توان به آمارهای مطالعات کشوری استناد کرد. آخرین مطالعه کشوری که در این زمینه وجود دارد در سال ۲۰۲۲ چاپ شده است که آقای دکتر نوربالا و تیم او انجام داده‌اند.

وی ادامه داد: بر اساس این مطالعه که با ابزار غربالگری به اسم GHQ انجام شده، عدد ۲۹.۷ درصد برای مردم ایران به دست آمده است. این یعنی ۲۹.۷ درصد از مردم ایران یا مشکوک به اختلال روانپزشکی و یا افراد پرخطر در این زمینه هستند.

رئیس انجمن روانپزشکان ایران تصریح کرد: در واقع ممکن است در بین این ۲۹.۷ درصد از مردم هر نوعی از اختلال روانپزشکی از نوع خفیف تا شدید، اختلالات مختلف اعم از اضطراب، افسردگی، وسواس و... وجود داشته باشد. در واقع از آنجا که ابزار این مطالعه غربالگری و نه ابزار تشخیصی بوده است، تمام انواع اختلالات از جمله خفیف تا شدید در این مطالعه آمده است. اکثر مطالعات کشوری نیز با همین پرسشنامه‌های غربالگری انجام می‌شود.

تاثیر کرونا بر افزایش اختلالات روانی 

شریعت توضیح داد: اما چیزی که این مطالعه به ما نشان می‌دهد این است که  طی دهه‌های اخیر روند افزایشی در این زمینه داشته‌ایم، به طوری که حدود ۲۰ سال قبل این آمار ۲۱ درصد و اکنون به نزدیک ۳۰ درصد رسیده‌ است. البته مطالعه دکتر نوربالا یک سال بعد از پاندمی کووید ۱۹ بود و باید گفت بخشی از این امر مربوط به همه‌گیری کروناست. 

وی در پاسخ به اینکه برخی معتقداند این روند افزایشی با توجه به شرایط زندگی در عصر مدرن و در قیاس با سایر کشورها طبیعی به نظر می رسد، توضیح داد: گرچه برخی مطالعات در کشورهای دیگر نیز نشان داده‌اند که این کشورها نیز شاهد افزایش این روند بوده‌اند اما شیب روندی که ما طی کردیم، زیاد به نظر می‌رسد.

این روانپزشک در پاسخ به چرایی تحت پوشش بیمه قرار نگرفتن تمامی خدمات روان‌درمانی،‌ توضیح داد: وقتی پای بیمه وسط می‌آید مساله هزینه مطرح می‌شود اما اینکه خدمات ارائه شده تا چه اندازه معرفی شده‌اند، تا چه اندازه هزینه اثر بخش هستند و آیا خریدار خدمت توان پرداخت آن خدمات را دارد یا خیر نیز مهم است. بنابراین فقط مساله علمی و ارائه خدمات مطرح نیست بلکه مسائل مالی نیز مطرح است.

همه خدمات روان تحت پوشش بیمه قرار بگیرند، شرکت‌های بیمه‌ ورشکست می‌شوند!

رئیس انجمن روانپزشکان ایران افزود: شاید شما بگویید بخش قابل توجهی از مردم نیاز به انجام خدمات روانشناختی دارند اما اگر این‌ها بخواهند از درمانگران خدمات را بگیرند و بیمه هم تمام پول آن را بدهد، ورشکست می‌شود. از این رو بیمه مجبور است قیدهایی را بگذارد و مواردی را در نظر بگیرد که می تواند بر روی آنها نظارت داشته باشد. شاید از همین رو است که بیمه، وزارت بهداشت را انتخاب کرده است که ساز و کارهای ارائه خدمت را از  سال‌ها قبل دارد، در سایر جاها این ساز و کارها وجود ندارد. حدس من بر این است که این محدودیت‌ها از این جهت اعمال شده است و از این رو باید قدم به قدم این امر به همه مراکز تسری پیدا کند.

شریعت تکید کرد: باید قدم به قدم خدماتی که وجود دارد را گسترش داد تا مردم دسترسی به خدمات با کیفیت پیدا کنند. از طرفی باید معلوم شود که چه کسی  چه خدمتی ارائه می‌دهد، در واقع هر فردی نباید بتواند هر نوع خدمتی ارائه دهد. شاید اینکه بیمه را فقط برای متخصصان بالینی و سلامت پوشش داده‌اند نیز از همین جهت است و از این جهت به نطرم اقدام مثبتی بوده است چراکه متخصصان بالینی و سلامت دوره‌های آموزشی ویژه را دیده‌اند.

وی عنوان کرد: اجازه دادن به کسانی که این آموزش‌ها را ندیدند و تنها گواهی شرکت در برخی دوره‌ها را دارند می‌تواند آسیب زیادی داشته باشد و باعث گرفتاری مردم شود. درواقع بحث خدمات روانشناختی خیلی حساس است و چیزی نیست که بدون نظارت و به افرادی که واجد صلاحیت نیستند اجازه ارائه آن داده شود.

خدمات روانپزشکی در مراکز دولتی بیمه است/ تصویب یک قانون غیرقابل اجرا 

این روانشناس درباره خدمات بیمه‌ای در مراکز روانپزشکی نیز تصریح کرد: خدمات روانپزشکی در مراکز دولتی بیمه است اما در بخش خصوصی عملا بیمه نیست. برای ویزیت مطب‌ها نیز اگر پزشکی مایل باشد می‌توان با بیمه قرارداد ببندد اما این کار را نمی‌کنند چراکه بخشی از ویزیت که بیمه پرداخت می‌کند بسیار رقم پایینی است و دردسر برای پزشک ایجاد می‌کند. بیمه‌های همین رقم ناچیز را چند ماه و بعضا شش ماه با تاخیر و با کلی قید و شرط پرداخت می‌کنند. بنابراین برای پزشک نمی‌صرفد رقمی که می‌تواند به صورت نقدی از مراجع دریافت کند را شش ماه بعدو با تاخیر و قید و شرط از بیمه بگیرد.

رئیس انجمن روانپزشکی ایران در عین حال به اجباری بودن عقد قرارداد مراکز درمانی با بیمه‌های پایه نیز اشاره کرد و گفت: قانون غیر قابل اجرایی تصویب شده است که همه ارائه دهندگان خدمت باید با بیمه‌های پایه قرارداد ببندند، اما این امر به دلیل شرایطی که ذکر کردم از قوانینی است که محکوم به شکست و اصلا قابل اجرا نیست چراکه هیچ پزشکی حاضر نیست این کار را انجام دهد.

به گزارش ایسنا، با این وجود بنا بر اعلام متخصصان درحال حاضر به دلیل هزینه‌های بالای درمان مشکلات روانشناختی، ۷۰ درصد مردم نمی‌توانند به روان‌درمانگران مراجعه کنند و ضرورت دارد دولت برای این موضوع فکری عاجل کند.