همشهری آنلاین - مریم سرخوش: نظام پزشکی کشور بالاخره تصمیم گرفت، محرومیت دائمی را برای پزشکی درنظر بگیرد که سال‌هاست با عنوان ترکیبی «حکیم دکتر» ادعاهای عجیب و خلاف واقع مطرح می‌کرد. حسین روازاده که با ادعاهایی ازجمله تأثیرات منفی واکسیناسیون، آلودگی آب شرب شهری، آلودگی خمیر دندان، اثر منفی تزریق واکسن بر مردان، اثرات درمانی دود اسفند بر کرونا، توصیه به مصرف نمک غیربهداشتی، سقط جنین و سرطان با مصرف نمک یددار، دستکاری ژنتیک گوجه‌فرنگی برای کشتن ایرانی‌ها، وایتکس در آب لوله‌کشی، ورود ژن عنکبوت به انسان با مصرف شیر و... معروف شد، در نهایت همین حرف‌هایش باعث شد که از فهرست پزشکان مورد تأیید سازمان نظام‌پزشکی خارج شود و اجازه فعالیت در این حوزه را نداشته باشد. این البته مجازاتی است که یک نهاد رسمی توانسته در برابر مداخلات غیرعلمی یکی از اعضای خودش درنظر بگیرد، اما چالش و مشکل اصلی کسانی هستند که هیچ مدرکی ندارند و با دخالت‌های غیرمجاز در امور درمانی، جان مردم را به خطر می‌اندازند. این نکته را رضا لاری‌پور، سخنگوی سازمان نظام‌پزشکی ایران هم تأیید می‌کند و مجازات کم برای این افراد را دلیل تداوم این وضعیت می‌داند.
کاسبی با باورهای قدیمی مردم
سال‌هاست که ایرانی‌ها در تابستان عرق نعنا و بیدمشک می‌خورند و در زمستان جوشانده. بسیاری از عرقیجات و گیاهان سنتی جای خود را در زندگی مردم حفظ کرده‌اند، اما مشکل دقیقا از آنجایی شروع شده که برخی مداخله‌گران در حوزه پزشکی و درمانی با عناوینی ازجمله حکیم و طبیب سنتی از همین باورهای مردمی و اسامی آشنای محصولات سنتی سوءاستفاده کردند؛ آنهایی که آبغوره را برای کاهش تب، زردچوبه و دارچین را برای دیابت، چکاندن عرق کاسنی و عسل در چشم را برای بهبود بینایی و خوردن عرق رازیانه و کاسنی را برای تقویت چشم به مراجعانشان تجویز می‌کنند یا به آنها می‌گویند عسل و زاج سفید را برای رفع مشکلات رحمی، مدفوع الاغ ماده را برای برطرف شدن مشکلات تنفسی یا زرنیخ آرسنیک‌دار سمی را برای درمان مشکلات پوستی استفاده کنند، اما در نهایت بیمار زمانی به بیمارستان می‌رسد که فرصت طلایی درمان را از دست داده و بیماری‌ای که با چند داروی ساده درمان می‌شده، در شرایط بسیار سخت قرار گرفته است. چند فعال معروف هم دارند که حسین روازاده یکی از آنهاست.
ادعاهایی که اثبات نشد
حسین روازاده، مدرکش را از دانشگاهی در ایتالیا گرفت و در بازگشت به ایران با معادل‌سازی مدرک در دانشگاه علوم‌پزشکی تهران در زیرمجموعه سازمان نظام‌پزشکی قرار گرفت، اما ادعاهایش از آن پس با گلایه جامعه پزشکی همراه شد. در پاندمی جهانی کووید-۱۹هم که روزانه صدها نفر جان خود را به‌دلیل شیوع کرونا از دست می‌دادند، او ادعاهایی را در رد اثربخشی واکسن کرونا مطرح کرد و همان زمان رئیس وقت نظام‌پزشکی تهران از روازاده خواست به‌عنوان یکی از اعضای نظام‌پزشکی برای ادعاهای خود درباره مرگ‌ومیر ناشی از تزریق واکسن کرونا و ادعای درمان کووید با «بخور جوش شیرین» مستنداتی ارائه کند.
در اسفند سال ۹۸هم روازاده از سوی فرزند آیت‌الله محی‌الدین حائری‌شیرازی به درمان نادرست و تجویز تزریق مایعی اسیدی متهم شد که باعث مرگ پدر او شده بود. او همچنین روازاده را طبیب آیت‌الله محمود هاشمی‌شاهرودی هم معرفی کرده بود. پیش از آن هم فرزند آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی بدون نام بردن از کسی گفته بود که «دکترهای طب اسلامی» مانع از عمل جراحی پدرش شدند که تأخیر در جراحی غده‌ای که خوش‌خیم تشخیص داده شده بود، باعث مرگ او شد.
حالا این پزشک دیگر اجازه فعالیت ندارد، اما برخی منابع عنوان می‌کنند، او با وجود محرومیت دائمی، هم فعالیت خودش ادامه دارد و هم فروشگاه‌های عطاری مختلفی که عرضه‌کننده داروهای گیاهی مورد تأیید او هستند؛ این در حالی است که برخی کانال‌های فعال در فضای مجازی خبر از برائت روازاده داده و با انتشار تصویری مدعی شده‌اند که حکم محرومیت دائمی او، تغییر کرده است. اما پیگیری همشهری از معاونت انتظامی سازمان نظام‌پزشکی نشان می‌دهد که نامه منتشر شده از شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر مربوط به شکایت و موضوعی دیگر در گذشته است و ربطی به محرومیت او در دادگاه تجدیدنظر شعبه ۷۴ ندارد که پس از تأیید نهایی ابلاغ و منتشر شده است.
اولین حکم برای مروج خرافات پزشکی
سیدمحمد میرخانی، عضو هیأت‌مدیره نظام‌پزشکی معتقد است با این حکم، قدمی کوچک در صدور یک حکم توسط یک دادگاه صورت گرفته، اما گامی بزرگ برای مبارزه با خرافات طبی را رقم زده است. او در توضیح بیشتر به همشهری می‌گوید: «آقای روازاده چون پزشک هستند، اجازه دخالت دادستانی نظام‌پزشکی درباره او وجود داشته، حکم محرومیت برای کسی صادر شده که ترویج خرافات پزشکی می‌کرده است، اما شاید این فرد پیشرو خرافات پزشکی نباشد و نفرات معروف‌تر از او هم هستند که پزشک نیستند، اما در حال آسیب رساندن به سلامت جامعه و خدشه‌دار کردن شأن جامعه پزشکی هستند و سازمان نظام پزشکی نمی‌تواند درباره آنها تصمیم‌گیری کند.»
او درباره اینکه چه عواملی منجر به حکم محرومیت این پزشک از طبابت شده، می‌گوید: «پیش از این فوت ۲نفر از بزرگان نظام را به ایشان مرتبط دانستند و طی سال‌های گذشته شکایت‌های دیگری هم ثبت شده است. البته او در پاندمی کرونا حکم ممنوعیت فعالیت موقت داشته و یک‌بار هم با یک‌سال محرومیت مواجه شده است، اما این بار با توجه به شکایت‌های زیاد از سوی مردم و ارکان مختلف سازمان نظام‌پزشکی، در دادگاه محکوم و ممنوع‌الفعالیت شد. این حکم پس از تأیید در دادگاه تجدیدنظر رسانه‌ای شد.»
درمان با کف دست و زبان
میرخانی البته معتقد است مردم آسیب‌هایی که به‌دلیل مراجعه به این افراد می‌بینند را به‌صورت رسمی اعلام نمی‌کنند؛ چون هم زمان درمان را از دست داده‌اند و هم پولشان هدر رفته است، اما در تماس با سازمان نظام‌پزشکی گلایه‌های زیادی را از فعالیت این‌گونه افراد مطرح می‌کنند. او در پاسخ به این سؤال که چه باید کرد تا مردم آگاهی بیشتری از این فعالیت‌های غیرعلمی داشته باشند، می‌گوید: «ورود و نظارت بر مباحث شیادی در پزشکی در جامعه ما هنوز جدی گرفته نشده و به همین دلیل افرادی فعال شده‌اند که در امور درمانی دخالت غیرمجاز می‌کنند. خدمات درمانی ازجمله معاینه و تجویز دارو توسط هر کسی غیر از پزشک جرم بوده و قانون هم آن را جرم‌انگاری کرده است. این مسئله باید در رسانه‌ها اطلاع‌رسانی و روش‌های کلاهبرداری این افراد به مردم منتقل شود تا هم آگاهی صورت بگیرد و هم قانون جلوی فعالیت آنها را بگیرد.» اما به تأکید این پزشک، این آسیب در حالی جدی گرفته نمی‌شود که این افراد حتی وارد صدا و سیما هم شده و بدون مدرک پزشکی یا سواد علمی برای خودشان اعتبار کسب می‌کنند. این اعتبار هم باعث می‌شود که آنها بتوانند کلاس‌های آموزشی برگزار کنند یا محصولاتشان را بیشتر بفروشند.
این عضو هیأت‌مدیره نظام‌پزشکی فضای مجازی را هم منجر به فعال‌تر شدن این افراد می‌داند و می‌گوید: «همین حالا عطاری‌های آنلاین، داروهای سنتی و ادویه‌جات از چوب دارچین گرفته تا عرقیجات و سبزی‌های خشک را با ادعای درمانی به مردم می‌فروشند. آنها از مردم می‌خواهند از زبان یا کف دست‌شان عکس بگیرند و براساس همان، یک لیست از مشکلات و درمان‌ها را برای مردم ارسال می‌کنند. داروهایشان را هم به‌صورت غیرقانونی و از طریق پست ارسال می‌کنند. این داروها عمدتا حاوی مواد شیمیایی یا موادمخدر است که به شکل آلوده و غیربهداشتی تبدیل به کپسول و پودر شده‌اند.»
کمای دیابت و تهاجم سرطان با تجویزهای غیرعلمی
«عرقیجات و گیاهان سنتی نام‌های آشنایی برای مردم هستند، اما هیچ زمانی به‌عنوان داروهای درمانی مورد استفاده قرار نگرفته بودند، ولی حالا این افراد همان‌ها را به‌عنوان درمان‌های سرطان و بیماری‌های پوستی به مردم تجویز می‌کنند.» این نکته را هم میرخانی بیان می‌کند و در توضیح بیشتر می‌گوید: «این افراد برای بیمارانشان دوره‌های ۲۱روزه تا ۳ماهه درنظر می‌گیرند و این یعنی از دست رفتن زمان مناسب برای درمان یک عارضه جدی. آنها برای فردی که مبتلا به دیابت است، زردچوبه، دارچین و... تجویز می‌کنند که حتی ممکن است فرد در چند روز اول با کاهش قند خون مواجه شود، اما چون داروی مناسبی دریافت نکرده و قند وارد سلول‌ها نمی‌شود، بدن شروع به سوزاندن ذخایر چربی می‌کند و در نهایت هم فرد در وضعیت مرگ‌آور و کمای دیابتی به بیمارستان می‌رسد.»
این پزشک به نکته دیگری از آسیب‌های شدید این تجویزهای غیرعلمی اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: «توده‌های سرطانی می‌توانند در عرض چند روز حالت تهاجمی پیدا کنند. اگر بیماران به این افراد مراجعه کنند، داروهایشان را برای دوره‌های چندماهه به آنها توصیه می‌کنند و با گذشت این زمان، تازه بیماران بعد از وخیم‌تر شدن وضعیت جسمانی و مراجعه به مراکز درمانی متوجه می‌شوند که فرصت طلایی درمان با چند داروی ساده و رادیوتراپی را از دست داده‌اند و سرطان کل بدنشان را گرفته است. این بیماران عمدتا تصور گول خوردن دارند و برای اینکه مورد شماتت قرار نگیرند، دلیل اصلی مراجعه دیرهنگام‌شان را هم اعلام نمی‌کنند.»
طب سنتی قابل اعتماد است؟
میرخانی در پاسخ به این سؤال که به‌طور کلی آیا می‌توان به طب سنتی اعتماد کرد، می‌گوید: «چند سال پیش در ایران PHD طب ایرانی مطرح شد که تأکید بر پژوهش در این رشته داشت؛ به این معنا کسی که ادعای درمانی مطرح می‌کند برای اثبات ادعایش تلاش و مطالعه کند؛ اینکه چند بیمار را بررسی کند، دقیقا همان اتفاقی که درباره داروها صورت می‌گیرد و کارآزمایی بالینی روی افراد حقیقی درباره آنها انجام می‌شود.» او با بیان اینکه ۳۵۰پزشک متخصص طب ایرانی در کشور فعال هستند، ادامه می‌دهد: «کسانی که می‌خواهند از این خدمات استفاده کنند، بهتر است به همین پزشکان مراجعه کنند. روش شناسایی آنها هم چندان سخت نیست؛ نه برای متخصصان طب ایرانی و سنتی که درباره همه پزشکان، نام آن فرد را در سایت سازمان نظام‌پزشکی جست‌وجو کنند و آگاه شوند که اصلا چنین فردی اجازه فعالیت درمانی دارد یا خیر. مردم نباید به عناوینی که در صفحات شخصی فضای مجازی قید می‌شود، اعتماد کنند؛ چون درصورت بروز تخلف، پیگیری و شکایت از کسانی که در زیرمجموعه نظام‌پزشکی نیستند، سخت است.»
مجازات مداخله‌گران غیرمجاز پزشکی کم است
درباره اینکه چه عاملی باعث شده که در یک دهه اخیر توجه مردم به طب سنتی – اسلامی بیشتر شود، رضا لاری‌پور، سخنگوی سازمان نظام‌پزشکی ایران به همشهری می‌گوید: «در این‌باره اغراق‌هایی برای برخی از درمان‌های سنتی وجود دارد که مردم به یکدیگر انتقال می‌دهند؛ آن هم در حالی که این درمان‌ها عمدتا بر مبنای منابع علمی نیستند و خودساخته از سوی افراد غیرعلمی تجویز می‌شوند.» او البته طب ایرانی را مورد تأیید می‌داند و در توضیح بیشتر می‌گوید: «در ایران قدیم، طب ایرانی وجود داشته که تجربه طبیبانی بوده که در طول سال‌ها برای درمان یک بیماری به نتیجه رسیده بودند. آن طب، قابل‌قبول است و همین حالا هم فارغ‌التحصیلانی در رشته طب سنتی داریم که مبتنی بر کتب و دستورالعمل‌های طبی به‌عنوان طب مکمل در حال فعالیت هستند و فعالیت‌شان هم ممنوع نیست. تاکنون هم هیچ متخصص طب سنتی و ایرانی ادعای درمان سرطان نداشته است؛ این در حالی است که مواردی وجود دارد که افراد با وجود ابتلا به سرطان، از ادامه درمان طب نوین خودداری و به افرادی مراجعه می‌کنند که تحت عنوان درمان‌های سنتی یا اسلامی به آنها آسیب جدی می‌زنند. در سایر بیماری‌ها هم این مسئله وجود دارد.» به‌گفته لاری‌پور، مشکل اینجاست که مداخله‌گران غیرمجاز در امور درمانی و پزشکی با مجازات‌های خفیف از نظر حقوقی و کیفری مواجه می‌شوند که بازدارنده تخلف آنهاست.
نظر شما