همشهری آنلاین - مرجان ابوالفتحی: حالا زمان گذشته و ردی کوچک از این خاطرات باقی مانده و شهرداری در تلاش است تا این نوستالژی شیرین و دلچسب را با اهدافی چون تندرستی و کاهش آلودگی هوا در کلانشهر دود زده تداعی کند. البته دوچرخه‌سواری دیگر به‌عنوان یک تفریح محسوب نمی‌شود و یک راه‌حل برای رسیدن به هوای پاک است. این تفریح ساده دیروز به دغدغه امروز مدیریت شهری تبدیل شده و در همایش‌های شهری والمپیادها جایی پیدا کرده است اما آیا همایش‌ها والمپیادها می‌توانند مردم را دوچرخه‌سوار کنند؟
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
به اعتقاد «مهرداد صفرزاده» سرمربی سابق تیم‌ملی دوچرخه‌سواری حتی با ساخت ایستگاه و در اختیار گذاشتن دوچرخه به مردم آنها دوچرخه‌سوار نمی‌شوند. وی معتقد است اینکار به فرهنگسازی نیاز دارد و فرهنگ استفاده از دوچرخه جا نمی‌افتد مگر به همت و کمک قانون، پلیس، شهرداری و خود مردم. گفت‌وگو با سرمربی سابق تیم‌ملی دوچرخه‌سواری را در ادامه می‌خوانید.
چرا با وجود فضاهای زیادی که درمنطقه هست، دوچرخه‌سواری در آن رونق ندارد؟
در منطقه ما به دلیل مسیرهای شرقی و غربی و کمی اختلاف سطح قابلیت زیادی وجود دارد که مردم از دوچرخه استفاده کنند اما این اتفاق هنوز نیفتاده است؛ چرا که برای این کار فرهنگسازی نشده واستفاده از دوچرخه هنوز جا نیفتاده است. این کار به فرهنگسازی کارشناسی، ایمن‌سازی مسیرها و حمایت پلیس، شهرداری و قانون نیاز دارد.
نظیر طرحی که درمنطقه ۸ اجرا شد، می‌تواند در منطقه ما هم انجام شود؟
به نظرم این طرح در منطقه ۸ هم آن‌چنان موفق نبوده، چراکه مسیرهای ایمنی برای این کار در نظر گرفته نشده است. من جزو نخستین کسانی هستم که سال ۶۱ در تهران همایش دوچرخه‌سواری برگزار و در مناطق ۴ و ۵ و ۱۳ به‌عنوان مشاور شهردار فعالیت کردم. بنابراین از وضعیت جغرافیایی و ترافیکی تهران آشنایی کامل دارم. با اجرای این‌گونه طرح‌های ضربتی و سطحی به جایی نمی‌رسیم چون ما داریم در سطح حرکت می‌کنیم نه درعمق. ما باید مردم را به این کار مجاب کنیم. تا به حال دیده‌اید که در کنار دستگاه‌های بدنسازی پارک‌ها یک کارشناس وجود داشته باشد و به مردم نحوه استفاده از آنها را آموزش دهد؟ به صرف خریدن وسیله ورزشی مردم ورزشکار نمی‌شوند، باید فضای باز آموزشی ایجاد کرد و مردم را به این کار ترغیب کرد.
اما با همین مشکلاتی که درتهران هست مناطقی مثل ۱۳ و۲۲ توانسته‌اند گامی به جلو بردارند و به قطب‌های دوچرخه‌سواری در تهران تبدیل شوند.
به دلیل اینکه زیرساخت‌های آن قبلاً ایجاد شده بود. در این مناطق مسیرهای ایمن و دارای حفاظ در پارک‌های «سرخه حصار» و «چیتگر» تعریف و ساخته شده است. خود من طی سال‌هایی که با شهرداری همکاری داشتم فقط از طرف شهردار منطقه ۱۳ حمایت شدم. طی ۸ سالی که آنجا بودم فضای باز آموزشی ایجاد شده بود و مردم می‌توانستند سؤالاتشان را بپرسند. ما درسرخه حصار میزبان مسابقات کشوری بودیم و هنوز که هنوز است مردم دارند از آن امکانات استفاده می‌کنند.
خودتان راهکار یا طرحی دارید که این ورزش به زندگی مردم وارد شود؟
بله در ابتدای امسال چند طرح مختلف به شهردار وقت منطقه ۴ دادم که اجرا نشد و مثل همه طرح‌ها کنار گذاشته شد. یک طرح این بود که در جاده «تلو» پیست دوچرخه‌سواری استاندارد بسازیم و طی آن یک «مسیر ایمن» تعریف کردم که چگونه باید باشد. همچنین مناطق مختلف آموزش دوچرخه‌سواری پیشنهاد کردم و چند طرح هم برای ساخت پارک‌های دوچرخه‌سواری دادم که همه آنها به بایگانی سپرده شد.
منطقه ما از نظر استعدادهای فردی در چه سطحی است؟
ما درمنطقه ۴ در سال ۶۷ تیم‌های رده‌های مختلف سنی را تحت عنوان تیم «اشراق» به مسابقات کشوری اعزام کردیم و نفراتی مثل «امیر زرگر» «علیرضا حقی» «امید سراجی» و «سیدجواد موسوی» از دل این منطقه به تیم‌ملی و مسابقات بین الملی راه پیدا کردند و قهرمان‌های ملی شدند.
کمی هم از سوابق ورزشی‌تان بگویید و اینکه در کدام تیم‌ها مربی بوده‌اید؟
من از نوجوانی به این رشته رو آوردم. در سال ۵۵ وقتی ۱۵ سالم بود کاروان دوچرخه‌سواری در محل راه می‌انداختم. از سال ۶۱ تا ۷۱ قهرمان تیم‌ملی بوده‌ام و دربازی‌های المپیک سئول و چند بازی آسیایی حضور داشته‌ام. در المپیک ۲۰۰۰ سیدنی و ۲۰۱۲ لندن سرمربی تیم‌ملی و ازسال ۷۱ تا حالا حدود ۲۱ سال است که عضو کمیته فنی تیم‌ملی بوده‌ام. مدیر تیم‌های ملی، دبیر فدراسیون دوچرخه‌سواری و مشاور ورزشی شهردار در مناطق ۴ و۵ و۱۳ نیز بوده‌ام. اکنون مسئول انجمن دوچرخه‌سواری منطقه ۴ ودبیرهیئت تهران هستم.
چند تا از شاگردانتان به تیم‌ملی رسیدند؟
حدود ۲۰ نفراز آنها به تیم‌ملی و مسابقات بین‌المللی راه پیدا کردند.
دوچرخه‌سواری چند رشته دارد؟
رشته‌های زیادی دارد که به دو شکل همگانی و قهرمانی برگزار می‌شود. در بخش همگانی رشته‌های کوهستان ساده و بین شهری و دوچرخه نوجوانان داریم. در شکل قهرمانی هم رشته‌های کوهستان‌تریال و کورسی داریم که کورسی خودش به شکل جاده‌ای و پیست برگزار می‌شود. خود مسابقات جاده‌ای هم رشته‌هایی مثل تایم‌تریل‌ها، استقامت، تک یا چند مرحله‌ای دارد. در رشته‌های پیستی هم تنوع زیادی هست که سرعت و نیمه استقامتی‌ها را در بر می‌گیرد مثل ۲۰۰متر کایرین، تیم اسپرینت و... نیمه استقامتی‌ها هم شامل ۴ کیلومترتعقیبی، انفرادی و تیمی دور امتیازی، دور حذفی و چند رشته فرعی دیگر را شامل می‌شود.
آیا دوچرخه‌سواری جزو رشته‌های گران محسوب می‌شود؟
نه، چون ما خیلی از ورزش‌های دیگررا داریم که بسیار گران هستند مثل تنیس و اسکی. برای شروع می‌توان از دوچرخه‌های معمولی‌تر با قیمت حدود ۵۰۰ هزار تومان شروع کرد و در صورت استفاده درست می‌توان سال‌های زیادی از آن استفاده کرد. دوچرخه‌های حرفه‌ای هم که در مسابقات از آن استفاده می‌شود حدود دو میلیون قیمت دارند که در مقایسه با هزینه‌های جانبی سایر ورزش‌ها بسیار ارزان‌تر هستند.
برای حرفه‌ای شدن و ادامه این رشته به شکل قهرمانی چه سنی برای شروع بهتر است؟
همان سنین نوجوانی بهترین موقع برای شروع است.
مدارس می‌توانند در جا انداختن این ورزش نقش حمایتی داشته باشند؟
یکی از منابع استعدادی این رشته همین مدارس و دانش‌آموزان هستند. همایش‌هایی که برای دانش‌آموزان برگزار می‌شود باید ادامه داشته باشد. ما نباید دانش‌آموزانی را که در همایش شرکت می‌کنند را رها کنیم بلکه استعدادها را باید شناسایی کنیم و به آنها آموزش دهیم تا از بین آنها نفرات متعدد به تیم‌ملی معرفی کنیم.
مطلبی مانده که بخواهید بگویید؟
من بعد از ۳۲ سال ورزش قهرمانی و از سال ۶۷ تا حالا که با شهرداری همکاری داشته‌ام. این نخستین مصاحبه‌ای است که انجام می‌دهم. چرا شهرداری باید در بخش ورزشی این‌قدر با تربیت‌بدنی و سایر نهاهای ورزشی فاصله داشته باشد. در شرایطی که استاندارتهران خودش جزو علاقه‌مندان ورزش است و مدتی هم رئیس فدراسیون دوچرخه‌سواری بوده فرصت مناسبی ایجاد شده تا دوچرخه‌سواری در سطح گسترده‌تری در کلانشهر تهران توسعه پیدا کند. البته تا قوانین حمایتی از این رشته تدوین نشود و ایمن‌سازی مسیرها از سوی شهرداری تأمین نشود با برگزاری همایش‌ها و کارهای نمایشی به جایی نمی‌رسیم.
*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۴ به تاریخ ۱۳۹۳/۱/۲۰
نظر شما