زائران در روز نهم ذی‌حجه- روز عرفه- آداب و رسوم و مناسک دینی خود را به جا می‌آورند و خود را برای دیگر اعمال این ایام آماده می‌کنند؛ روزی که صدها هزار زائر خانه خدا به عرفات رفته‌اند و در این روز بزرگ به درگاه خداوند متعال تضرع می‌کنند.[آشنایی با روز عرفه]
صحرای عرفات در 21 کیلومتری شمال مکه واقع شده؛ تپه کوچکی که حدود 250 متر از سطح دریا بالاتر است و کوه‌ها آن را احاطه کرده‌اند. زائران پس از ادای نماز ظهر و عصر در عرفات مانند سنت پیامبر اکرم(ص) رو به قبله ایستاده، تا زمان غروب خورشید این حالت را حفظ می‌کنند و به دعاخوانی خود ادامه می‌دهند و به تفکر و تأمل در اعمال خود پرداخته و ندای توبه و انابه سر می‌دهند.
آنها پس از وقوف در عرفات از طلوع خورشید تا غروب، برای شب‌زنده‌داری رفته و در آنجا بیتوته می‌کنند و به عبادت و راز و نیاز می‌پردازند. آنها نماز مغرب و عشا را در مزدلفه به جا می‌آورند و تا صبح فردا (عید قربان) شب‌زنده‌داری کرده و به دعا و مناجات می‌پردازند.
درباره وجه تسمیه این روز گفته شده که جبرائیل (ع) هنگامی که مناسک را به ابراهیم می‌آموخت، چون به عرفه رسید به او گفت «عرفت» و او پاسخ داد آری، لذا این روز به این نام خوانده شد. و نیز گفته‌اند سبب آن این است که مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف می‌کنند و بعضی آن را جهت تحمل صبر و رنجی می‌دانند که برای رسیدن به آن باید متحمل شد؛ چرا که یکی از معانی «عرف» صبر و شکیبایی و تحمل است.
دامنه کوه عرفات در زمان صدر اسلام گویی مکانی برای خطابه پیامبر اسلام(ص) بوده و بنا به گفته مفسرین، آخرین سوره قرآن در صحرای عرفات بر پیغمبر(ص) نازل شده و پیغمبر این سوره را که از جامع‌ترین سوره‌های قرآن و دارای میثاق و پیمان‌های متعدد با ملل یهود، مسیحی و مسلمان و علمای آنهاست و قوانین و احکام کلی اسلام را در بر دارد، به مردم و شاگردانش تعلیم فرمود.
