همشهری آنلاین_شقایق عرفی‌نژاد: در خیابان طوری می‌رانند و می‌تازند که گویی هیچ قانونی شامل حالشان نمی‌شود و هیچ خطری هم نه آنها را تهدید می‌کنند و نه دیگران را. در پیاده‌رو همچنان عرصه را به دست می‌گیرند که عابرپیاده جز به گوشه‌ای و کنار دیواری راهی نمی‌برد. اعتراضی هم اگر باشد، به نتیجه نمی‌رسد. موتورسواران حتی به خودشان هم فکر نمی‌کنند، آنقدر بی‌پروا می‌رانند که تضمینی برای سلامت رسیدنشان نیست. حالا مدتی است شهرداری و پلیس تهران کمپین «موتورسوار خوب» را راه‌اندازی کرده تا شاید راهی باشد برای آموزش موتورسواران و تشویق آنها به رعایت مقرراتی که برای سلامت و رانندگی ایمن مهمند.
اگر از اواخر اردیبهشت در میدان سپاه تردد کرده‌اید، حتماً پلیس راهور را دیده‌اید که کناری ایستاده و موتورسواران را کنترل می‌کند و چنانچه تخلفی دارند، گوشزد می‌کند. در کنار پلیس نیروهای اداره آموزش‌های شهروندی هم بودند که به‌عنوان متولی طرح حضور داشتند. در این طرح، موتورسواران متخلف جریمه نمی‌شدند. به آنها روپوش پلیس همیار داده می‌شد و چند دقیقه‌ای در همان محل برای تذکر به موتورسواران متخلف و آگاهی‌رسانی به پلیس کمک می‌کردند.
«اکرم ناصری‌فر»، مدیر اداره آموزش‌های شهروندی منطقه ۷، می‌گوید: «این طرح از سوی شهرداری تهران در تمام مناطق اجرا می‌شود و هر منطقه بنا بر جمعیت و تردد موتورسیکلت در آن، طرح را برنامه‌ریزی می‌کند و پیش می‌برد. ما هم در ضلع شرقی میدان سپاه میز خدمت قرار دادیم و به یاری پلیس راهور منطقه، به موتورسواران متخلف تذکر و آموزش دادیم. موتورسوارانی که کلاه ایمنی نداشتند، بدون پلاک بودند یا پلاک مخدوش داشتند، در ساعتی که ما همراه پلیس راهور در میدان سپاه بودیم، جریمه نمی‌شدند.
آنها در کسوت همیار پلیس چند دقیقه در متوقف کردن رانندگان خاطی موتور با پلیس همکار می‌شدند و بعد هم بسته‌هایی شامل آموزش‌های مختلف برای موتورسواری ایمن دریافت می‌کردند. بیشتر هم موتورسوارانی را نگه داشتیم که خانواده‌شان ترک موتور نشسته بودند یا تعداد سرنشینان موتور زیاد بود یا کلاه ایمنی و ماسک نداشتند. ما به آنها ماسک هدیه می‌دادیم و تشویقشان می‌کردیم تا قوانین را رعایت کنند و سفر ایمنی داشته باشند.»
- تشویق موتورسواران خوب
البته موتورسوارانی هم که قوانین را رعایت کرده بودند و به‌عنوان موتورسوار خوب شناخته می‌شدند، تشویق می‌شدند و از آنها تشکر می‌شد. به آنها هم ماسک اهدا می‌شد به همراه کیسه‌های پارچه‌ای که حاوی آموزش‌های شهروندی بودند و با آنها عکس گرفته می‌شد. در ضمن پلیس نشان موتورسوار خوب را هم به موتورشان نصب می‌کرد.
این البته نخستین مانور در طرح موتورسوار خوب نیست که در منطقه ۷ اجرا شده است. پیش از این هم در اسفندماه سال گذشته این مانور اجرا شده است: «در این مانور به دلیل اینکه در روزهای پیش از عید برگزار می‌شد و بیشتر موتورسواران متخلف هم کسانی بودند که با موتور کار می‌کردند و گذران زندگی‌شان از این راه بود، به آنها کارت‌های هدیه هم داده شد. زمانی که رانندگان متخلف ایست می‌گرفتند، می‌ترسیدند که مبادا پلیس جریمه‌شان کند یا موتورشان برای چند روز توقیف شود. اما ناباورانه با بسته‌های کمکی و آموزشی و کارت هدیه مواجه می‌شدند. این کار کمک می‌کند تا فرهنگ موتورسواری خوب با همکاری مناطق جا بیفتد.»
ناصری‌فر به تأثیر این طرح بسیار امیدوار است و تا همین‌جا هم آن را بسیار کارآمد می‌داند: «حتی اگر ما هم نتوانیم نتایج طرح را درست ارزیابی کنیم یا در ارزیابی آن خوشبینانه رفتار کرده باشیم، پلیس راهور در کنار ما و در جریان همه چیز بود و اصلاً همین نهاد موتورسواران متخلف را متوقف می‌کرد. در جلسه‌ای که با پلیس راهور منطقه داشتیم اذعان کردند که این طرح خوب عمل کرده و اجرایش در تهران بسیار لازم بوده است. وقتی موتورسوار را مخاطب قرار می‌دهیم و به او پیام می‌دهیم، از این کار استقبال می‌کند و به پیامی‌که به او رسیده، توجه می‌کند. ما به هر موتورسوار متخلفی که ماسک هدیه می‌دادیم، می‌گفتیم امیدواریم گذرتان به بیمارستان امام حسین(ع) که در نزدیکی همان منطقه است، نیفتد. چون این بیمارستان در روز محل ارجاع موتورسواران بسیاری است که در این محدوده تصادف کرده‌اند.»
این طرح در تابستان هم ادامه دارد و طبق توضیحات ناصری‌فر در ۳ ایستگاه در حوالی میدان سپاه اجرا می‌شود.
- کارگاه‌های آموزشی
در کنار مانورها در کمپین موتورسوار خوب کارگاه‌های آموزشی هم برای موتورسواران برگزار می‌شود. ناصری‌فر می‌گوید بخشی از این موتورسواران همکاران شهرداری هستند و بخشی از آنها هم کسانی هستند که به‌عنوان راننده در شرکت‌های حمل بسته یا آژانس‌ها کار می‌کنند. این کارگاه‌ها یا در آمفی‌تئاتر ساختمان اداره آموزش‌های شهروندی برگزار می‌شوند و یا به دلیل کرونا در فضای مجازی. حتی کلاس‌های آموزشی برای پسران دانش‌آموز هم در سامانه شاد تشکیل شده و درباره موتورسواری ایمن به آنها آموزش داده شده است.
- تخلفات رایج از زبان پلیس راهور
اما یکی از پایه‌های این طرح و کمپین، پلیس راهور منطقه بوده است. «علی پاکزاد»، رئیس آموزش پلیس راهور منطقه، می‌گوید این طرح با همکاری پلیس راهنمایی و رانندگی و شهرداری برای کاهش تصادفات اجرا شد تا خانواده‌ها متوجه شوند شهرداری و پلیس پشتیبان موتورسواران هستند و آنها را رها نکرده‌اند. او از آمار تکان‌دهنده تصادف‌ها می‌گوید و اینکه در منطقه ۷ هم سال گذشته تعداد تصادف‌های منجر به فوت زیاد بوده است.
پاکزاد تخلفات موتورسواران را شامل عبور از خط ویژه، استفاده نکردن از کلاه ایمنی و توجه نکردن به جلو عنوان می‌کند: «ضمن اینکه بیشتر خانم‌هایی که ترک موتورسوار می‌شوند، چادر به سر دارند. این چادر در موارد بسیاری لای چرخ موتورگیر می‌کند و موتور واژگون می‌شود. کوچک‌ترین واژگونی موتور هم آسیب‌های زیادی به دنبال دارد که بیشترش هم متوجه سرنشین می‌شود. این کمپین همراه شهرداری راه افتاده است تا موتورسواران را ترغیب کنیم احتیاط بیشتری در رانندگی به خرج دهند.»
او بیشترین تخلفات در منطقه را عبور از خط ویژه می‌داند: «همیشه به موتورسواران هشدار داده‌ایم که از کنار وسایل نقلیه سنگین نباید عبور کنند. با این حال، خط ویژه اتوبوس در منطقه را می‌بینید که با وجود نرده‌های جداکننده، روزانه صدها موتورسوار در آن تردد می‌کنند.»
تخلف بعدی که او از آن به‌عنوان بیشترین تخلفات منطقه یاد می‌کند استفاده نکردن از کلاه ایمنی است. در صورتی که استفاده از آن جلو بسیاری از آسیب‌های جدی به موتورسواران را می‌گیرد. از طرف دیگر، نقص ایمنی موتور هم از بیشترین تخلفاتی است که در منطقه صورت می‌گیرد. بسیاری از موتورسواران با موتورهایی رفت‌وآمد می‌کنند که چراغ‌هایش سوخته است یا چرخ‌هایش دچار مشکل است یا ترمز سالم ندارد. اینها مواردی است که در کمپین موتورسوار خوب به موتورسواران آموزش داده می‌شود. پاکزاد می‌گوید بسیاری از موتورسواران مدارک ضروری را همراه ندارند یا وسیله‌شان را بیمه نکرده‌اند. در صورتی که بیشتر آنها از طریق همین وسیله امرار معاش می‌کنند و وضعیت مالی‌شان طوری نیست که بتوانند به‌راحتی خسارت‌ها را جبران کنند.
- محورهای پر تردد موتورسیکلت‌ها
او می‌گوید در منطقه ۷ میدان سپاه، خیابان بهشتی، خیابان مطهری و خیابان سهروردی بیشترین مسیرهای هستند که موتورسواران در آن رفت‌وآمد دارند. پاکزاد می‌گوید طرح‌های تشویق‌کننده بیشتر در قانونمدار کردن رانندگان موتور و رانندگی ایمن و غیرمزاحم آنها تأثیر دارند تا جریمه و توقیف موتور: «به همین دلیل در راهنمایی و رانندگی دیگر توقیف موتورسیکلت اجرا نمی‌شود. موتورسوار متخلف را متوقف می‌کنیم و اجازه داریم به مدت یک دقیقه تا ۱۲ ساعت آنها را به‌عنوان همیار در کنارمان داشته باشیم. این کار که به‌عنوان موتوریار پلیس شناخته می‌شود، بسیار مؤثر بوده است.»
شهروندان چه می‌گویند؟
«امیر مزینی»، کارمند: طرح ادامه‌دار باشد به نظر من چنین طرح‌هایی می‌توانند بسیار مؤثر باشند به شرط اینکه تداوم داشته باشند. طرح‌های زیادی اجرا شده‌اند که نیمه‌کاره رها شده‌اند و به همین دلیل نتیجه‌ای در پی نداشته‌اند. معتقدم این طرح هم باید ادامه‌دار باشد، ضمن اینکه به شکل جدی‌تری دنبال شود.
- «مینا حجتی»، کارمند /تخلفات موتورسواران به دیگران هم آسیب می‌رساند
آسیب بخشی از تخلفات موتورسواران به خود آنها وارد می‌شود و سلامت و امنیت خودشان را به خطر می‌اندازد که در این طرح در نظر گرفته شده‌اند. اما بسیاری دیگر از تخلفات آنها برای دیگران و به‌خصوص عابران پیاده خطرساز است و دست‌کم از نظر روانی به دیگران آسیب می‌رساند. بارها اتفاق افتاده که در حین راه رفتن در پیاده‌رو، موتورسیکلت با سرعت از کنارم عبور کرده است و نزدیک بوده با آن تصادف کنم. امیدوارم این رفتارهای بد موتورسیکلت‌رانان هم در این طرح در نظر گرفته شود و درباره آنها هم آموزش داده شود.
- «علی سامان بیگی»، موتورسوار/ برای رفتار خوب موتورسوار پاداش دهند
این که به جای طرح‌های تنبیهی و جریمه، طرح‌هایی پیاده شود که برای رفتار خوب موتورسوار به او پاداش دهند و اگر هم تخلفی می‌کند به جای جریمه به او آموزش دهند، به نظرم خیلی مؤثرتر است. پیش از این بابت هر تخلف موتور را توقیف می‌کردند و موتورسوار علاوه بر پرداخت جریمه باید کلی دوندگی می‌کرد تا موتورش را آزاد کند. اما این طرح‌ها به او آموزش می‌دهند که رعایت قوانین و استفاده از کلاه ایمنی برای سلامتی او مهم است و باید آن را رعایت کنند.
نظر شما