جامعه شناسی سفرهای گروهی

از این لحاظ است که باید مورد توجه و جامعه‌شناسی قرار گیرند.برای اثبات این گفته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: کمیت و کیفیت صفحاتی از روزنامه‌ها و مجلات و همچنین برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی که به موضوع گردشگری اشاره می‌کنند، نسبت به سال‌های قبل بیشتر و بهتر شده است. در سال‌های اخیر تعداد همایش‌ها،  سمینارها و نمایشگاه‌های مربوط به گردشگری رشد قابل توجهی داشته است.

این روزها دفاتر خدمات مسافرتی مقاصد و خدمات متنوع‌تری را برای برگزاری تورها مد نظر قرار داده‌اند. هم‌اکنون تعداد دانشجویان و علاقه‌مندانی که در رشته‌های مرتبط با گردشگری تحصیل می‌کنند و آموزش می‌بینند،  بسیار بیشتر از سال‌های قبل است و آخر سر اینکه مردم نیز به انجام سفرها رغبت بیشتری نشان می‌دهند.در این نوشتار،  موضوع سفرهای گروهی که به نام تور و با هماهنگی دفاتر خدمات مسافرتی برگزار می‌شوند،  مورد نظر است و بر آن هستیم که از زوایای مختلف آن را مورد بررسی قرار دهیم:

اولین موضوع در سفرهای گروهی این است که در اینگونه سفرها،  اختیارات فردی به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد. در واقع فرد با انتخاب سفر گروهی،  خود را موظف به رعایت اصول نظام اجتماعی خاصی می‌کند که در سفرهای غیرگروهی با آنها سر و کار ندارد.به‌طور مثال،  از آنجا که تورها برنامه زمان‌بندی شده و از پیش تعیین شده‌ دارند،  شاید مسافر نتواند در هر مکانی که مایل است توقف کند و همچنین نتواند از تمام دیدنی‌هایی که در طول مسیر سفر قرار دارند،  بازدید کند.

مسافر داوطلب سفرهای گروهی می‌بایستی از مقررات تور پیروی کند. او از همان لحظه اول که پا به درون اتوبوس می‌گذارد در صندلی ای که به وی اختصاص داده شده،  استقرار می‌یابد و بلافاصله باید با برنامه تور همزمان و هماهنگ شود. او از این پس باید خواب و برنامه‌های شخصی‌اش را با گروه تطبیق ‌دهد و به‌زودی می‌فهمد که شاید نتواند به موسیقی مورد علاقه‌اش در طول سفر گوش دهد،  چرا که شاید دیگران علاقه‌ای به موسیقی منتخب او نداشته باشند.

ناخوشایندتر از همه این است که گاهی اوقات مسافر می‌بایستی با شرایطی که به‌نظر تحمیلی هستند، بسازد و کنار بیاید. و البته همه اینها را در بخشی از زندگی خود متحمل می‌شود که جزو روزهای خوش او هستند و او این روزها را برای لذت بردن در اختیار دارد؛ روزهایی که می‌خواهد از روزمرگی‌ها و قید و بندها به دور باشد.

گاهی سفرهای گروهی بیش از یک روز و در برخی از موارد ممکن است تا 2 هفته هم به طول بینجامد. هم‌‌سفر شدن،  هم سفره شدن،  هم سخن شدن و احتمالا هم‌اتاق شدن با کسانی که شاید برخی از آنان را برای اولین مرتبه است که ملاقات می‌کنیم،  تجربه منحصر به فردی است که تنها در سفرهای گروهی اتفاق می‌افتد. این موضوع از لحاظ روان‌شناسی فردی و جامعه شناسی بسیار حائز اهمیت است. گاهی اوقات چنین سفری با چنین تجربه‌ای تا مدت‌ها در ذهن فرد باقی می‌ماند و منشأ اثر خواهد بود.

به هر حال مردم از محیطی که قلمرویی برای تنها بودن و فضایی برای نفس کشیدن در اختیار آنها نمی‌گذارد،  دور می‌شوند و در واقع به سوی مکانی دیگر می‌گریزند. حال اگر همین مردم با گروهی از افراد که اتفاقا با آنها درد مشترکی هم دارند،  در یک سفر گروهی همراه شوند،  شاید باز هم نتوانند تنهایی مورد نیازشان را لمس کنند. اما از نگاه دیگر،  سفرهای گروهی اگر به خوبی هدایت شوند،  برای کسانی که آن را تجربه می‌کنند،  نوعی حس همکاری با دیگران را القا می‌کند.

 این گفته اغراق آمیز نیست که در سفرهای گروهی،  بازآموزی روابط اجتماعی را شاهد هستیم. احترام نسبت به مردم و مکان‌هایی که مسافران از آنها دیدن می‌کنند،  در سفرهای گروهی بیش از سفرهای فردی مشهود است.