مظاهری: همسرم هم از تورم گلایه مند است

بعضی از کشورهای غربی که سعی در بازداشتن ایران از غنی‌سازی‌ اورانیوم دارد، خود از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نفت و گاز ایران هستند. هفته گذشته اتحادیه اروپا اعلام کرد که در راستای تحریم‌های سازمان ملل، دارایی‌های بانک ملی ایران را مسدود می‌کند. کشورهای عضو اتحادیه اروپا بزرگترین مصرف‌کننده نفت و گاز ایران هستند.

درآمد نفتی که 60 درصد بودجه ملی ایران را تشکیل می‌دهد به دولت ایران کمک کرده است تا قدرت خود را برای کاهش نرخ بهره و نادیده گرفتن هشدار بانک مرکزی جمهوری اسلامی درباره تشدید تورم به واسطه بالا رفتن مخارج دولت، به کار گیرد. در سال مالی گذشته که در بیستم ماه مارس میلادی به پایان رسید، درآمد ایران از فروش نفت و گاز به 80 میلیارد دلار رسید که فاصله زیادی با درآمد 35 میلیارد دلاری 3سال پیش نفت ایران دارد. اما درآمد نفتی فزاینده ایران باعث ایجاد و افزایش فاصله طبقاتی بین ثروتمند و فقیر شده است چون در حالی که تجارت برای سرمایه‌داران رونق گرفته است، تورم قدرت خرید مصرف‌کنندگان را تضعیف می‌کند. این مسائل به چهره مردمی احمدی‌نژاد آسیب می‌زند و می‌تواند نقطه تاریکی در مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری وی در سال 2009 باشد.

بر طبق آمار بانک مرکزی، از زمان ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد در سال 2005، نرخ رشد سالانه تورم از 12/1درصد به 19/ 2 درصد افزایش یافته است. بر طبق همین آمار، نرخ تورم در ماه می ‌امسال به 25/2درصد رسیده است. احمدی‌نژاد مدت‌هاست که با مقامات اقتصادی که اعتقاد دارند دولت او تخصص لازم را دارا نیست، در کشمکش است. طهماسب مظاهری، رئیس بانک مرکزی ایران توصیه‌های صریحی برای رهبران کشورش دارد و می‌گوید: آنها باید کسر بودجه را کاهش دهند، مخارج را محدود کنند و از استفاده از پول نفت اجتناب کنند. هفته گذشته احمدی‌نژاد اعلام کرد که تغییرات کلی در سیستم بانکی ایران، مالیات و سیستم واردات اعمال خواهد کرد و تورم را معضل بزرگی خواند.

جمع کوچکی از بازرگانان و تجار نفت از قراردادهای پرمنفعت دولتی و بالا رفتن قیمت نفت سود می‌برند. «بی‌ام‌و‌»های براق خیابان‌های بالای شهر تهران را پر کرده‌اند و قیمت املاک شمال تهران به 2 تا 3 برابر رسیده است.

این در حالی است که اکثر ایرانیان از تورمی رنج می‌برند که به گفته تحلیلگران تا حدی از مخارج دولت نشأت می‌گیرد. دوشنبه گذشته احمدی‌نژاد در مصاحبه‌ای تلویزیونی گفت که ثروتمندان ایران هم از یارانه‌ای که دولت برای سوخت، آب، برق، گندم و برنج اقشار کم درآمد پرداخت می‌کند، استفاده می‌کنند و اعلام کرد که برای پرداخت مستقیم یارانه به اقشار کم درآمد حساب بانکی‌ای درنظر گرفته خواهد شد. اما تحلیل گران از ایجاد مشکلات بیشتر به واسطه این حرکت می‌ترسند. زیدآبادی می‌گوید: تزریق مستقیم پول به جامعه باعث ایجاد تورم بیشتر می‌شود. بوداغ خان بوداغی، رئیس اتاق بازرگانی خصوصی ایران‌ -آلمان گفت: ما نمی‌توانیم پول حواله کنیم. پس نمی‌توانیم قطعات یدکی برای کارخانه‌هایمان خریداری کنیم.
سال گذشته، اعتبار صادرات آلمان که پشتوانه تجارت با ایران است 730 میلیون دلار بود که در مقایسه با میزان همین اعتبار در سال‌های 2006 و 2004 به‌ ترتیب نصف و یک‌پنجم است.

بوداغی گفت: حتی اگر شرکت‌های اروپایی بخواهند با ایران مبادلات داشته باشند، موانع مالی که توسط کشورهای غربی بر ایران تحمیل می‌شود، جابه‌جایی پول را تقریبا محال می‌کند. او افزود: ما به شرق چشم دوخته‌ایم. تقریبا تمام اقلام مورد نیاز ما در کشورهای شرقی موجود است. تنها مسئله این است که تجارت با شرق زمانبرتر است و در بعضی موارد کیفیت پایین‌تر است.

دولت ایران روابط خود را با کشورهای غیرغربی به ویژه چین و برخی کشورهای آمریکای‌جنوبی و آفریقایی، افزایش داده. مظاهری، رئیس بانک مرکزی به‌عنوان آخرین بازمانده تکنوکراتی شناخته می‌شود که در شاخه اجرایی ایران که اکنون به‌طور عمده توسط حامیان احمدی‌نژاد اداره می‌شود، جایگاه قدرتمندی دارد. او اخیرا در مصاحبه‌ای گفت: ما از تمام سیاست‌گذاران و دولت، می‌خواهیم که به اصول اقتصادی پایبند باشند و آنها را تغییر ندهند. احمدی‌نژاد به تازگی مخالفت مظاهری با کاهش بیشتر نرخ بهره را رد کرد. از سال 2005 تاکنون نرخ بهره از 24 درصد به 10 درصد رسیده است. مظاهری می‌گوید: دولت اعتقاد دارد که با کاهش نرخ بهره می‌تواند نرخ تورم را کاهش دهد.
او افزود: اگر دولت سیاست‌هایش را تغییر ندهد تورم مثل سال گذشته بازهم افزایش می‌یابد.

مظاهری که به مانند دیگر دولتمردان ایران برای احترام به اسلام ته‌ریش 3 روزه خود را همیشه بر چهره دارد، از شکایت همسرش از گرانی و بالا بودن قیمت‌ها هنگام خرید خانه سخن می‌گوید: همسر من و بسیاری از ایرانیان از تورم رنج می‌برند.

ثروتمندان از تورم سود می‌برند چرا که دارایی‌های آنها مدام افزایش می‌یابد، در غیاب یک سیستم عادلانه و مؤثر مالیاتی، درآمد آنها بیشتر و بیشتر می‌شود، اما اکثر مردم در سطح متوسط و فقیر جامعه از این پدیده رنج می‌کشند.

واشنگتن پست - جولای 2008