54حوزه انتخابیه در سراسر کشور اکنون میدان رقابت‌های مرحله دوم مجلس هشتم است؛ جایی که کاندیداهای ائتلاف‌ها و احزاب سیاسی قرار است برای تکیه زدن بر 82کرسی باقیمانده پارلمان، شعارها و برنامه‌های خود را به مردم عرضه کنند.
انتخابات مرحله نخست مجلس هشتم در روز جمعه 24اسفند‌ماه در شرایطی برگزار شد که فعالان سیاسی و بسیاری از صاحبنظران این عرصه از انتخاب زمان نامناسب، مصوبه ناقص مجلس هفتم در راستای منع نصب عکس و پوستر در سطح شهرها و روستاها و نحوه بررسی صلاحیت‌های این انتخابات ابراز ناخرسندی کردند.
با این حال،209 نماینده در سراسر کشور، نصاب لازم برای راهیابی به مجلس هشتم را کسب و سرنوشت کاندیداهای راه یافته به مرحله دوم در نخستین جمعه ماه اردیبهشت 87 مشخص خواهد شد.
اگرچه رقابت‌های انتخاباتی در این مرحله برای تعیین تکلیف حدود یک سوم باقیمانده کرسی‌های مجلس اهمیت زیادی داشته و بر آرایش نهایی سیاسی هشتمین مجلس پس از انقلاب‌اسلامی موثر خواهد بود اما تجربه نشان داد که در مرحله دوم، میزان آرا نسبت به دور نخست کاهش خواهد یافت. درعین حال شرایط حوزه انتخابیه تهران از تفاوت‌های خاصی با سایر شهرها برخوردار است.
در دوره‌های گذشته رئیس‌مجلس همواره از میان نمایندگان تهران برگزیده شده و سایر نمایندگان مردم «تهران، ری،شمیرانات و اسلامشهر» نیزدارای وزن و جایگاه منحصر به فردی در تعاملات درون پارلمان هستند.
اینکه فراکسیون شهر تهران دارای سهمیه در مجلس است نیز به خودی خود، نگاه‌ها را به انتخابات پایتخت جلب می‌کند. تجربه انتخابات گذشته در «سیاسی‌ترین شهر کشور» نیز، رفتارهای سیاسی مردم کلانشهر تهران را برای احزاب و گروه‌های سیاسی دارای اهمیت خاصی کرده است.
اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در این حوزه انتخابیه اما در مرحله نخست، با 4لیست با یکدیگر به رقابت پرداختند. ستاد ائتلاف اطلاح‌طلبان و حزب اعتمادملی 2فهرست تقریبا نزدیک به یکدیگر را در تهران ارائه و در هر لیست نیز با 30کاندیدا به استقبال انتخابات رفتند. آنها اگرچه به ردصلاحیت چهره‌های شاخص خود معترض بودند اما پس از رایزنی با سران خود یعنی سیدمحمدخاتمی و مهدی‌کروبی تصمیم به ارائه لیست30نفره گرفتند. در سوی مقابل اما وضعیت اصولگرایان متفاوت بود.
آنها در قالب 2ائتلاف جبهه متحد و ائتلاف فراگیر اصولگرایان قدم به عرصه انتخابات گذاردند؛ 2فهرستی که 7اشتراک و 23کاندیدای متفاوت داشت. این جناح سیاسی اگرچه از همان ابتدا در خصوص نحوه بررسی صلاحیت کاندیداهای خود هیچ دغدغه‌ای نداشت اما برخی اختلاف‌نظرها سبب شد تا دو فهرست تقریبا مجزا از سوی جریان اصولگرا ارائه شود.
در انتخابات دوره نخست در تهران از 5/6میلیون واجد شرایط شرکت در انتخابات، یک میلیون و نهصدهزار نفر به پای صندوق‌های رأی رفته که عددی کمتر از 30درصد واجدان شرایط را نشان می‌دهد.
19کاندیدا توانستند با کسب نصاب لازم یعنی یک چهارم آرای مأخوذه، راهی مجلس شوند. این 19کاندیدا همگی در فهرست‌های جبهه متحد و ائتلاف‌فراگیر اصولگرایان قرار داشته و اصلاح‌طلبان نتوانستند در این مرحله کاندیدایی را روانه ساختمان بهارستان کنند.
آنها اگرچه نسبت به نحوه شمارش آرا معترض بودند اما برخی گمانه‌‌ها نیز از عدم استقبال حامیان این جناح سیاسی از لیست اصلاح‌طلبان و به عبارت دیگر «عدم شرکت آنها در انتخابات» در تهران حکایت داشت.
تعلق حزبی کاندیداها
22کاندیدای راه یافته به دور دوم اما از 10نامزد ائتلاف اصلاح‌طلبان، 11نامزد جبهه متحد و یک نامزد ائتلاف فراگیر تشکیل شده است. جبهه متحد اصولگرایان اما از سه ضلع جبهه پیروان خط امام و رهبری، حامیان احمدی‌نژاد و جمعیت ایثارگران تشکیل شده است.
با نگاهی به ترتیب آرای مأخوذه در تهران در مرحله نخست مشخص می‌شود که بعد از رتبه 20تا29 انتخابات مرحله نخست – که به دور دوم راه یافته‌اند- کاندیداهای جبهه متحد قرار گرفته‌اند که به ترتیب گرایش حزبی می‌توان اینگونه آنها را بررسی نمود:
1-علی اصغر زارعی( حامیان احمدی‌نژاد)2- الیاس نادران(ایثارگران)3- لاله افتخاری(پیروان امام و رهبری)4-مهدی کوچک‌زاده (حامیان احمدی‌نژاد) 5- علیرضا زاکانی(ایثارگران) 6- حسین فدایی(ایثارگران)7- حمید رسایی(حامیان احمدی‌نژاد) 8- پرویز سروری(ایثارگران)9- نسرین سلطانخواه(حامیان احمدی‌نژاد). پس از این 9کاندیدا اما مجیدانصاری سرلیست ائتلاف اصلاح‌طلبان و حزب اعتماد ملی قرار گرفته است.
اما با عبور از نام مجید انصاری، 2 کاندیدای دیگر راه‌یافته به مرحله دوم- به ترتیب آرا- متعلق به جبهه متحد اصولگرایان هستند؛ زهره الهیان و طیبه صفایی که هر 2 به ضلع حامیان احمدی‌نژاد نزدیک هستند. پس از این 2 کاندیدا اما نام کاندیداهای ائتلاف اصلاح‌طلبان و حزب اعتماد ملی را می‌توان دید.
علیرضا محجوب، سهیلا جلودارزاده، سید محمود دعایی، اسحاق جهانگیری، الیاس حضرتی، الهه راستگو و سید محمد صدر کاندیداهایی هستند که در مرحله دوم مورد حمایت مشترک ائتلاف اصلاح‌طلبان متشکل از احزابی مانند مشارکت، مجاهدین انقلاب، کارگزاران سازندگی و مجمع روحانیون مبارز و حزب اعتماد ملی که با تابلوی حزبی خود وارد انتخابات شده قرار گرفته‌اند.
محمد خوش‌چهره، اقتصاددان مجلس هفتم نیز پس از کاندیداهای فوق در رده بعدی قرار گرفت که از سوی ائتلاف فراگیر اصولگرایان- که متشکل از اصولگرایان منتقد عملکرد دولت نهم هستند- حمایت می‌شود.
محمد قمی و محمد اشرفی اصفهانی هم آخرین کاندیداهای راه‌یافته به مرحله دوم هستند که در لیست ائتلاف اصلاح‌طلبان و حزب اعتماد ملی قرار گرفته‌اند. اینچنین است که جبهه متحد با 11 کاندیدا، اصلاح‌طلبان و حزب اعتماد ملی با 10 کاندیدا و ائتلاف فراگیر اصولگرایان با یک کاندیدا برای تکیه زدن به 11 سهمیه باقی مانده تهران با یکدیگر رقابت می‌کنند.
وضعیت مرحله اول چگونه بود
19 نماینده منتخب تهران در مرحله اول اما همگی متعلق به جریان اصولگرایی هستند که 7 نفر از آنها در هر 2 فهرست اصولگرایان قرار داشته و 12 نفر دیگر تنها در لیست جبهه متحد قرار داشتند. گرایش حزبی این 19 نماینده را نیز می‌توان اینگونه تحلیل کرد:
1- غلامعلی حداد عادل (پیروان خط امام و رهبری- ائتلاف فراگیر) 2- مرتضی آقاتهرانی (حامیان احمدی‌نژاد) 3- علی مطهری (حامیان احمدی‌نژاد) 4- احمد توکلی (ایثارگران) 5- حسن غفوری فرد (پیروان امام و رهبری) 6- محمدرضا باهنر (ایثارگران) 7- بیژن نوباوه‌وطن (حامیان احمدی‌نژاد) 8- شهاب‌الدین صدر (پیروان امام و رهبری) 9- علیرضا مرندی (پیروان امام و رهبری) 10- حمیدرضا کاتوزیان (پیروان امام و رهبری) 11- علی عباسپور (ایثارگران) 12- اسماعیل کوثری (حامیان احمدی‌نژاد) 13- سید رضا اکرمی (پیروان امام و رهبری) 14- غلامرضا مصباحی مقدم (پیروان امام و رهبری) 15- فاطمه رهبر (پیروان امام و رهبری) 16- فاطمه آلیا (ایثارگران) 17- روح‌ا... حسینیان (حامیان احمدی‌نژاد) 18- حسین نجابت (ایثارگران) و اسدا... بادامچیان (پیروان امام و رهبری). در مرحله دوم اما رقابت تهران دارای اهمیت خاصی است چرا که 11 کرسی در مجلس برای هر یک از جناح‌های اصلاح‌طلب یا اصولگرا دارای ارزش منحصر به‌فرد است.
نکته دیگری که نباید از نظر دور داشته شود اینکه، اکثریت چهره‌های شاخص سیاسی دور دوم انتخابات از هر 2 جناح کشور در تهران حضور دارند. چهره‌هایی که هر یک به تنهایی می‌توانند در لابی‌های درون پارلمانی، ابتکار عمل را در دست گیرند. روز جمعه ششم اسفند‌ماه مشخص خواهد شد که مردم تهران به کدام‌یک از این کاندیداها، «اقبال» نشان خواهند داد.
