اما اکنون پرسشهای بسیاری وجود دارد مبنی بر اینکه ارتش ترکیه تا چه عمقی در خاک عراق پیش خواهد رفت و تا کی در این خاک باقی میماند و متحدان ترکیه در واشنگتن و ناتو چه واکنشی نشان خواهند داد.
همه این پرسشها به رهبران ترکیه بستگی دارد که دستشان باز است و میتوانند به چنین ماجراجویی نظامی در خارج دست نزنند. ترکیه در یک کشمکش داخلی میان دولت اسلامگرا از یک سو و تشکیلات سکولار مورد حمایت ارتش از سوی دیگر گرفتار شده است.
اکنون که کمتر از 2 هفته به انتخابات 22 جولای در این کشور باقی مانده این کشمکش بیشتر هم شده است. انجام یک عملیات نظامی توسط ارتش ترکیه در خارج میتواند توجه همه را در داخل از مسائل انتخاباتی مانند اقتصاد و مذهب منحرف کند.
روز دوشنبه گذشته رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه در تلویزیون ترکیه گفت اگر آمریکا به تعهدات خود برای کمک به مبارزه علیه شورشیان کرد عمل نکند ترکیه هر کاری که لازم باشد برای رسیدن به این هدف انجام میدهد.
اما به نظر نمیرسد او تمایلی به صادر کردن فرمان حمله پیش از انتخابات داشته باشد. اردوغان در آن مصاحبه مطبوعاتی گفت: ما با تاسف بسیار شاهدیم که آمریکا در میانه تقلای ترکیه علیه تروریسم ساکت مانده است.
آنها وعدههایی به ما دادند اما به این وعدهها عمل نکردند. اگر به این وعدهها عمل نشود ما خودمان میتوانیم از پس کارمان برآییم. با این حال اردوغان تاکید کرد که امیدوار است تا پیش از انتخابات وضعیت فوقالعادهای به وجود نیاید تا بعد از انتخابات ارزیابی مجددی از شرایط صورت گیرد.
هدف هر حملهای از سوی ترکیه به خاک عراق، رهگیری و سرکوب جداییطلبان کردی است که در مناطق دورافتاده مرزی در شمال عراق مستقر هستند و آموزش میبینند و بعد از طریق کوهستان وارد ترکیه میشوند تا اهدافی را مورد حمله قرار دهند.
در ماههای اخیر این جداییطلبان حملات خود را شدت بخشیدهاند و ترکیه را به این فکر فوری و ضروری انداختهاند که باید کاری در این زمینه انجام داد. ادعای هوشیار زیباری وزیر خارجه عراق که از کردهای شمال عراق است، مبنی بر اینکه ترکیه بیش از 140 هزار سرباز خود را در مرز با عراق جمع کرده، در هر دو سوی مرز نگرانی و تشویش ایجاد کرده است. ارتش ترکیه هیچ اظهار نظری در مورد این ادعا نکرده و دولت بوش اعلام کرد که هیچ نشانهای از چنین بسیج نیرویی مشاهده نکردهاست.
ترکیه در دهه 1990 مجموعهای از عملیاتهای فرامرزی را علیه کردها انجام داد که در آن دهها هزار نیرو و جت جنگنده به پناهگاههای کوهستانی مظنونان کرد حمله کردند. اما این عملیاتها نتیجه مشخصی نداشت.
این بار اما نیروهای ترک با احتمال رویارویی با کردهای عراقی روبهرو هستند که از خودمختاری به دست آمده بعد از سقوط صدام نیرو گرفتهاند. بعضی نیروهای آمریکایی هم در این مناطق حضور دارند و هواپیماهای آمریکایی بر فراز مرز میان ترکیه و عراق پرواز میکنند.
ترکیه نگران آن است که حمله نظامی به خاک عراق با هر وسعتی که صورت گیرد، بر روند عضویت این کشور در اتحادیه اروپا تاثیر بگذارد. به همین دلیل یکی از گزینههای جدی برای ارتش ترکیه انجام یک حمله هوایی محدود است.
تایم/ 9 ژوئیه