بهعبارت دیگر واکنش مناسب این سهامداران در مواجهه با زیان هنگفتی که شرکتهای خودروساز در سال گذشته و ماههای سپری شده از سالجاری تحمل کردهاند، نوعی درک متقابل از اصول اقتصادی را طلب میکند. خودروسازان اگر همواره در بازار سهام به توزیع سود نقدی مناسب و بهنگام مشهور بودهاند، امسال به دلایل گوناگون زیان را در کارنامه خود ثبت شده میبینند. این یعنی ایران خودرو و سایپا امسال سودی برای تقسیم بین سهامداران خود ندارند.
در این حال حتی اگر سودی هم - هر چند اندک - موجود باشد، عقل سلیم حکم میکند که آن را بهجای توزیع نقدی در بین سهامداران، صرف رفع مشکلات بنگاهها یا توسعه صنعت خودرو کنند، چه آنکه این اتفاق تنها راهی است که به استمرار تولید و صیانت از آنچه باقی مانده است، میانجامد. درحقیقت سهامداران شرکتهای خودروساز در برابر یک انتخاب قرار گرفتهاند.
گزینه اول این است که بر دریافت سود نقدی - اگر سودی وجود داشته باشد - اصرار کنند و با این اصرار باری دوچندان بر دوش این بنگاهها بگذارند. در این حالت باید بدانند، دوشی که باری جدید برای آن درنظر گرفتهاند، بعد از تحمل سختیهای فراوان دیگر ازجمله نبود نقدینگی، حذف ارز یارانهای، افزایش سرسام آور بهای مواداولیه و هزینههای عملیاتی و... دیگر یارای استقامت ندارد. گزافه نیست اگر این تصور حاکم شود که قامت خودروسازان با اندک فشاری دیگر خم خواهد شد و سهامداران درصورت دریافت سود نقدی احتمالی، آخرین سودی خواهد بود که از محل سهم این بنگاهها دریافت خواهند کرد.
اما گزینه دومی هم وجود دارد. سهامداران خودروسازان میتوانند در کنشی آینده نگر، درایت اقتصادی خود را به نمایش گذاشته و با چشمپوشی از دریافت سود نقدی احتمالی امسال، علاوه بر جلوگیری از وارد شدن فشاری دیگر بر شرکتهای موردنظر خود، این امکان را فراهم آورند تا خودروسازان فرصتی برای برداشتن گامی هر چند کوچک در وانفسای مشکلات پیدا کنند.
ناگفته پیداست که عقل سلیم و بینش اقتصادی گزینه دوم را بیهیچ درنگ و تاملی انتخاب خواهد کرد اما نکته مهمتر این است که 2گزینه ذکر شده، در شرایطی متصور خواهد بود که خودروسازان سودی در کارنامه مالی سال گذشته خود ثبت کرده باشند.
آنچه تا به امروز اعلام شده زیان 4هزار میلیارد تومانی 2خودروساز بزرگ کشور در سال گذشته است. اگر این زیان در مجمع عمومی سالانه خودروسازان نیز تأیید شود، گزینههای مورد اشاره خودبهخود حذف خواهد شد و سهامداران باید به انتظار سال پیشرو بنشینند و به این امید داشته باشند که بهبود شرایط حاکم بر فضای کسب و کار تولید، بهویژه صنعت خودرو باعث شود تا تجربه همیشگی خودروسازان در توزیع سود مناسب و بهنگام، سال آینده تکرار شود.