کسی که پس از انقلاب مصر رئیس حزب آزادی و عدالت(شاخه سیاسی جنبش اخوان المسلمین) شد سال‌ها در آمریکا زندگی کرده است و چند فرزندش(مرسی ۵ فرزند دارد) در کالیفرنیا متولد شده و شهروندی آمریکا را دارند. او که در سال ۱۹۵۱ در خانواده‌ای کشاورز در استان الشرقیه به دنیا آمده لیسانس و فوق لیسانس خود را در رشته مهندسی مواد در سال‌های ۱۹۷۵ و ۱۹۷۸ از دانشگاه قاهره گرفت. الشرق‌الاوسط نوشته است که او بین سال‌های ۱۹۷۵ و ۱۹۷۶ با درجه سرجوخه در دپارتمان جنگ شیمیایی ارتش مصر مشغول به فعالیت بوده است. مرسی که سه برادر و دو خواهر دارد. پس از آن برای گرفتن دکترای خود به آمریکا رفت و تحصیل خود در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی را در سال ۱۹۸۲ تمام کرد. او از همان زمان تا سه سال بعد در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در نورتریج استادیار بود. در سال ۱۹۸۵ مرسی پس از چند سال دوری از وطن به مصر بازگشت تا در دانشگاه الزقازیق به تدریس و فعالیت به‌عنوان رئیس بخش مهندسی مواد بپردازد.
گفته می‌شود جرقه علاقه‌مندی او به اخوان‌المسلمین در سال ۱۹۷۷ زده شد و در سال ۱۹۷۹ به این جنبش پیوست. پس از مدتی عضویت در شاخه سیاسی این جنبش این استاد دانشگاه عضو دفتر ارشاد اخوان‌المسلمین و از رهبران سیاسی این گروه شد. به خاطر ممنوعیت فعالیت این جنبش در رژیم مبارک محمد مرسی در سال ۲۰۰۰ به عنوان نامزد مستقل وارد پارلمان مصر شد و دوران نمایندگی‌اش تا سال ۲۰۰۵ ادامه داشت. در سال ۲۰۱۱ این عضو دفتر ارشاد با تاسیس حزب آزادی و عدالت به عنوان اولین رئیس آن انتخاب شد. با وجود این اخوان‌المسلمین نام او را به عنوان نامزد ذخیره با احتمال رد صلاحیت خیرت الشاطر مطرح کرد. مرسی در سال ۲۰۰۴ در تاسیس جنبش کفایه مشارکت داشت. وی همچنین در سال ۲۰۱۰ با محمد البرادعی، مدیرکل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تشکیل جبهه ملی برای تغییر همکاری کرد. مرسی همچنین عضویت کمیته مقاومت در برابر صهیونیسم در استان الشرقیه، عضویت کنگره بین‌المللی احزاب و گروه‌های سیاسی و سندیکاهای صنفی و همچنین فعالیت به عنوان عضو مؤسس کمیته مصری «مقاومت در برابر پروژه صهیونیسم» را در کارنامه خود دارد.
محمد مرسی در زمان حکومت مبارک تحت فشار گسترده نیروهای امنیتی قرار داشت و بارها مانند دیگر اعضای اخوان‌المسلمین دادگاهی شده است. در سال ۲۰۰۶ به خاطر شرکت در تظاهرات گسترده علیه تقلب در انتخابات پارلمانی بازداشت شد و هفت‌ماه در زندان به سر برد. پس از آزادی هم نیروهای امنیتی او را تحت حبس خانگی قرار دادند. در جریان انقلاب مصر هم در صبح ۲۸ ژانویه(روز موسوم به روز خشم) او به همراه ۳۴ مقام دیگر اخوان المسلمین برای جلوگیری از شرکت‌شان در تظاهرات بازداشت شدند. این مقام‌های اخوان اما دو روز بعد توسط انقلابیون آزاد شدند. محمد مرسی که زمانی مجبور به فعالیت‌های مخفیانه سیاسی با تهدیدهای دستگاه امنیتی مبارک بود اکنون بالاترین پست سیاسی این کشور را به دست آورده است تا نخستین رئیس جمهور اسلامگرای جهان عرب نام بگیرد.
