واشنگتن در همین زمینه یک آمریکایی ایرانی تبار را بازداشت کرده و گفته است یک ایرانی دیگر هنوز در خارج از ایالات متحده آمریکا بهسر میبرد. مقامات آمریکایی بلافاصله دولت ایران را متهم به طراحی این عملیات کرده و گفتهاند که بهزودی و پس از مذاکره با متحدان خود در سراسر جهان پاسخ مناسب و قاطع به ایران خواهند داد. 2روز پس از اعلام این ماجرا عربستان سعودی وارد صحنه شد و ضمن تشکر از آمریکا به خاطر کشف و خنثی کردن این طرح، اتهامات سنگینی علیه ایران مطرح کرد. ماجرا به همینجا ختم نشد و واشنگتن تحریمهای جدیدی علیه ایران به مورد اجرا گذاشت. دولت عربستان سعودی نیز بهنوبهخود موضوع را به شورای امنیت احاله کرد.
1- نحوه بازتاب خبری این موضوع در رسانههای بینالمللی نشان میدهد که واشنگتن از پیش ماشین تبلیغاتی خود را برای آنچه در دانش رسانهای «انفجار سوژه» خوانده میشود آماده کرده بود. بخش قابل توجهی از رسانهها و شبکههای ماهوارهای جهان برنامههای جاری خود را قطع کردند و این موضوع را به صدر خبرها و گزارشهای خود منتقل کردند. شبکههای عربزبان منطقه بهویژه رسانههای همسو با عربستان سعودی که تا پیش از این سوژه، خبرهای مربوط به اوضاع سوریه و لیبی و یمن را بهترتیب پوشش میدادند، موضوع کشف و خنثی کردن عملیات ترور سفیر عربستان سعودی در واشنگتن را به اولویت برنامههای خبری خود ارتقا دادند. این موضوع با گذشت چند روز همچنان در رأس خبرها و گزارشهای این رسانهها بهرغم محدودیت دادههای خبری مربوط به این سوژه قرار دارد. سیاست تبلیغاتی این رسانهها بهگونهای است که گویی این موضوع قطعی بوده و جای هیچگونه تردیدی در آن وجود ندارد به همین دلیل اکنون بحث بر سر چگونگی واکنش آمریکا به ایران به سوژه داغ این رسانهها تبدیل شده است.
2- این موضوع در حال حاضر صرفاً دو طرف دارد. طرف اول آمریکاست که در موضع مدعی قرار دارد. این طرف مدعی نیز پیشینه طولانی از سیاستهای خصمانه علیه جمهوری اسلامی ایران دارد. طرف دوم، تنها منبع این طرف مدعی، یک تبعه آمریکایی ایرانی تبار است که به گفته مقامات دادگستری آمریکا سوء پیشینه داشته و از چند سال قبل از سوی اف بیآی برای همکاری در کشف شبکههای توزیع موادمخدر جذب شده است. اظهارات و اعترافات این شخص ادعانامه دولت آمریکا را علیه ایران تدوین کرده است. مقامات آمریکایی برای اینکه این جنجال با تحولات اخیر خاورمیانه پیوند نخورد تأکید کردند که سرنخ این طرح حداقل از 5ماه قبل کشف شده و رئیسجمهور آمریکا از همان ابتدا در جریان این ماجرا قرار گرفته است.
از سوی دیگر هم عربستان سعودی و هم دیگر متحدان منطقهای و بینالمللی آمریکا چیزی بیش از آنچه مقامات آمریکایی گفتهاند در مورد این موضوع ندانسته و متفقاً به اظهارات مقامات قضایی آمریکا استناد کردهاند. درحالیکه در ماجراهایی از این دست که قرار است پای کشور یا کشورهای دیگر به میان کشیده شود، حداقل چند کشور متحد آمریکا و یا بهطور مشخص دولت عربستان سعودی که طبق ادعای آمریکا قرار بود قربانی این طرح باشد، باید از همان ابتدا در جریان موضوع قرار میگرفتند.
در نتیجه اگر این پرسش ساده حتی با افراد کماطلاع در میان گذاشته شود که آیا میتوان به ادعای یک طرف دارای پیشینه دشمنی و خصومت و تنها منبع این ماجرا که شخصی جذب شده در شبکه اطلاعاتی مدعی محسوب میشود اعتنا کرد، چه پاسخی غیراز دروغ خواندن کل سوژه شنیده خواهد شد؟
3- آمریکا و چنانکه گفته شد، بلافاصله پای سپاه را به میان کشیده و گفته است که شخص دوم این ماجرا که از دسترس آمریکا خارج است یکی از افسران سپاه پاسداران است. چنانکه میدانیم دشمنی آمریکا با سپاه چیز تازهای نیست، هم نهاد سپاهپاسداران و هم شخصیتها و نهادهای وابسته به آن ماههاست که در سلسله تحریمهای آمریکا قرار گرفتهاند. در نتیجه موضوع اصلی این سوژه یکی از نهادهایی است که در پیکره نظام ایران، بخشی از ستون فقرات کشور است. از قضا این نهاد طی چند سال اخیر در چارچوب سیاستها و استراتژی دفاعی ایران موفق به توانمندیهای شگرفی در حوزه تسلیحات پدافندی شده است.
4- نباید از یاد ببریم که آمریکا تا اوایل سال آینده مسیحی قرار است نیروهای خود را از کشور عراق بیرون بکشد. همچنین قرار است حجم نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان بهتدریج کاهش یابد. از سوی دیگر هم در عراق و هم در افغانستان حجم عملیات ضدامنیتی با افزایش چشمگیری مواجه شده است. همزمان با این تحولات اتهامات مقامات نظامی آمریکا علیه ایران مبنی بر کمک به شورشیان افغانستان و مخالفان حضور آمریکا در عراق در همین ماههای اخیر افزایش بیسابقه یافته است. اگر این دادههای منطقهای را در کنار هم بچینیم و جنجال تازه آمریکا علیه سپاه را بدان بیفزاییم، چشمانداز روشنی از تلاش آمریکا برای وحشتآفرینی در صفوف نیروهایی که ایران را در میان تندبادهای سهمگین منطقهای حفظ کردند، ترسیم میشود.
*رئیس مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه