در پرداخت یارانه خرید کتاب- حتی با تغییر و جابه‌جایی وزیر- خللی ایجاد نمی‌شود و سال‌هاست با کمترین تغییری ادامه دارد و ادامه خواهد داشت. معاون فرهنگی وقت هر دوره می‌کوشد با اختصاص مبلغ یارانه بیشتر، نقش خود را در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی پررنگ‌تر جلوه دهد و با استناد به آمار از معاون قبلی پیشی جوید.پرداخت یارانه نقدی ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین راه حل برای ارتقای فرهنگ کتاب و کتابخوانی است و باید با آسیب‌شناسی این امر، نقاط ضعف و قوت آن را شناسایی کرد یا به صورت کلی طرح و ایده جدیدی را جایگزین آن کرد. در این نوشتار سعی شده تا دلایل مسئولان برای توسل به ساده‌ترین راه حل به صورت مختصر بیان شود تا شاید گوشه‌ای از مشکلات بی‌پایان حوزه نشر معلوم شده و شاید زمینه‌ای برای تلاش جهت کاهش آن انجام شود.
پرداخت یارانه خرید کتاب به دو صورت بن کاغذی و بن‌کارت الکترونیک انجام می‌گیرد و شیوه کلی کار بدین‌گونه است که سازمان‌ها، ارگان‌ها، نهادها و دستگاه‌های اجرایی نامه‌ای مبنی بر درخواست بن خرید کتاب به وزارت ارشاد ارسال می‌کنند و پس از موافقت معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، مبلغی به حساب اعلام شده واریز می‌کنند تا در ازای آن علاوه بر مبلغ واریزی، بین 5درصد تا 100درصد واریز اولیه، بن خرید کتاب دریافت کنند.
در ظاهر این چرخه، مبلغ قابل توجهی را وارد اقتصاد نشر کتاب می‌کند و باید تأثیر قابل توجهی نیز داشته باشد اما در عمل اینگونه نیست. دلایل آن را می‌توان با تحلیل آمار پرداخت یارانه و بررسی مراحل سیر یارانه پرداختی به صورت بن خرید کتاب تا مرحله نقد شدن آن بررسی کرد.با نگاهی گذرا به آمار پرداخت بن یارانه خرید کتاب در سال‌های گذشته، متأسفانه درمی‌یابیم که بیشترین دریافت‌کنندگان یارانه را سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی و صاحب نفوذ تشکیل می‌دهند که گاه به صورت کاملا رایگان یا با درصدهای بالا از یارانه پرداختی بهره‌مند می‌شوند. همچنین هیچ گونه دستورالعمل ویژه و آیین‌نامه‌ای برای پرداخت یارانه وجود ندارد و یارانه تنها با نظر مستقیم معاون فرهنگی وقت پرداخت می‌شود و مقدار آن نیز بستگی به میزان نفوذ، رابطه، جایگاه و... ارگان یا سازمان درخواست‌کننده دارد.
استفاده سازمان‌ها و نهادهای دولتی از یارانه خرید کتاب این سؤال‌ها را مطرح می‌کند که چرا این گروه مستقیما یارانه خود را از دولت دریافت نمی‌کنند؟ و چه لزومی دارد تا این امر طی مراحل پیچیده اداری و توسط وزارت ارشاد انجام گیرد؟ آیا بهتر نیست این مبلغ در ردیف بودجه رفاهی کارکنان گنجانده شود یا در راستای عدالت‌محوری به همه اقشار جامعه تعلق گیرد؟برای این پرسش‌ها و ده‌ها پرسش دیگر، غالبا پاسخ قانع‌کننده‌ای وجود ندارد. از طرف دیگر نبود آیین‌نامه اجرایی برای پرداخت بن خرید کتاب با وجود گذشت سال‌ها از آغاز به‌کار آن، جای شگفتی بسیاری است و شائبه‌های فراوانی را ایجاد می‌کند که اعتراض بعضی از سازمان‌ها و چانه‌زنی‌های دیگران برای دریافت یارانه بیشتر این امر را تقویت می‌کند.با این وصف، به‌نظر می‌رسد زمان آن فرارسیده است که این شیوه از حالت فردمحوری خود خارج شده و ضابطه‌مند شود.
