امسال تالار وحدت، سالن اندیشه و سالن ماه حوزه هنری، تماشاخانه سنگلج و تماشاخانه شماره 2 ایرانشهر همزمان با ایام فاطمیه میزبان 6 نمایش مذهبی خواهند بود و نمایش‌های «به خواب من هم بیا»، «بانوی بی‌نشان»، «مثل پروانه»، «مردود خرداد»، «سر بر سریر صبح» و «خورشید جاودان» در این ایام اجرا می‌شوند.
تئاتر مذهبی رو به جلو
علیرضا غنچی که این روزها در تماشاخانه ماه حوزه هنری نمایش «خورشید جاودان» را به مناسبت این ایام اجرا می‌کند، معتقد است که تعطیل بودن تئاتر در گذشته کاری اشتباه بوده‌است.
او دلیل اشتباه بودن این کار را آیینی بودن تئاتر ایران می‌داند که برگرفته از آیین‌های سوگ است. او در ادامه می‌گوید: به‌نظر نمی‌رسد که در شرایط معاصر و زمانی که تئاتر ما برگرفته از این آیین‌هاست، تعطیل شدن تئاتر در این ایام مناسب باشد؛ خصوصا اینکه تئاتر مذهبی رشد خوبی کرده‌است.
نمایش مذهبی «به خواب من هم بیا» در ایام فاطمیه در تالار وحدت اجرا می‌شود. محمدرضا مداحیان کارگردان این نمایش معتقد است که در دوره‌ای نگاه به تئاتر مذهبی جدی نبوده‌است. این کارگردان تئاتر در ادامه می‌گوید: اما در چند سال اخیر نگاه‌ها به تئاتر مذهبی جدی شده‌است و در این میان کارهای خوبی هم به روی صحنه رفته‌است. به‌نظرم بعد از گذشت این مدت میتوان امیدوار بود که تئاتر مذهبی حرکت رو به جلویی داشته‌است.
کوروش زارعی که برای دوازدهمین سال است، نمایش «بانوی بی‌نشان» را به روی صحنه می‌برد معتقد است که در این ایام نه تنها سالن‌های نمایش نباید تعطیل بشود بلکه باید در این ایام تئاترهای خوب مذهبی تقویت بشود تا از این راه مخاطب را جذب کارهای فرهنگی کرد.
او در ادامه می‌گوید: این ایام بستر مناسبی است که مخاطب عام را با تئاتر آشتی بدهیم و از این مسیر مخاطب را تربیت کنیم. ذهن مخاطب عامی نسبت به تئاتر منفی است اما زمانی که تئاتر مذهبی به روی صحنه می‌آید به‌شدت جذب داستان‌هایی می‌شود که قبلا در مورد آن خوانده‌است و حال روی صحنه تئاتر، تلویزیون و حتی در سینما به این داستان‌ها عینیت می‌دهد.
به‌نظر غنچی مردم نشان داده‌اند که از نمایش‌های مذهبی استقبال می‌کنند. او دلیل این استقبال را نشات گرفتن نمایش‌ها از درون مردم، آیین‌ها وخرد جمعی دانست. زارعی که این روزها از استقبال مخاطبان از کارش به‌شدت راضی است، می‌گوید: اگر تئاتر می‌سازیم باید بدانیم که برای مردم می‌سازیم.
اگر توانستیم کاری کنیم که دیدن تئاتر در زندگی مردم احساس شود، در این صورت موفق می‌شویم. در حال حاضر تئاتر در سبد فرهنگی خانوارها نیست و در ایران دیدن تئاتر جانیفتاده است. تا زمانی که هنرمندان برای مردم کار نمی‌کنند و یا فکر می‌کنند اگر برای مردم کار کنند سطح کارشان پایین می‌آید با این موضوع روبه‌رو هستیم.
باز ماندن پرونده نمایش‌های پرفروش
غنچی مخالف اجرای یک کار تکراری روی صحنه است. به‌نظر این کارگردان، با وجود تعداد بالای فارغ‌التحصیلان تئاتر که سرشار از ایده‌های خلاقانه هستند، میتوان همه ساله کارهای جدیدی را به روی صحنه برد.
او می‌گوید: منکر توانایی و فکر گروه‌هایی که یک کار را برای چندمین بار به روی صحنه می‌برند، نیستم اما به گمان من مسئولان باید از قابلیت‌های جوانان به نحو مطلوب‌تری استفاده کنند تا همیشه تئاتر ما تماشاگر داشته‌باشد.
محمدرضا مداحیان هم مخالف اجرای تکراری یک نمایش است. او دلیل این مخالفت را در جذب مخاطب می‌داند: مردم طالب کارهای جدید مذهبی هستند و دوست دارند که کارهای جدید مذهبی ببینند؛ به‌شرطی که کارهای خوبی تولید بشود.
اما کوروش زارعی، کارگردانی که 12 سال است نمایش «بانوی بی‌نشان» را اجرا می‌کند معتقد است که در تمام دنیا کارهایی هستند که سال‌هاست به روی صحنه هستند. او معتقد است وقتی کارگردانی هزینه می‌کند، وقت می‌گذارد، تمرین می‌کند و... اشتباه است که پرونده این کار بعد از یک ماه بسته شود. این کارگردان در این باره می‌گوید: در تمام کشورهای توسعه یافته همیشه پرونده یک کار پرمخاطب باز می‌ماند و پرونده نمایشی که مخاطب دارد هرگز به سرعت بسته نمی‌شود.
این کارگردان برای اجرای این نمایش با عدم‌استقبال بنیاد رودکی برای اجرا در تالار وحدت مواجه شده‌است. به گفته زارعی دلیل این عدم‌استقبال مسئولان رودکی در تکراری بودن نمایش اعلام شده‌است. او معتقد است که همه ساله به قشر مخاطبان تئاتری اضافه می‌شود؛ مخاطبانی که تا به حال تئاتر سال گذشته را ندیده‌اند و تکرار نمایش‌ها برای آنها این امکان را به‌وجود می‌آورد که بتوانند یک نمایش را ببینند.
مخاطب خاص
هر اثر هنری مخاطبان خاص خودش را دارد. تئاتر مذهبی هم از این قاعده مستثنی نیست. غنچی مخاطبان تئاتر مذهبی را طیف گسترده جامعه می‌داند و به همین دلیل معتقد است که نباید هر اثری به اسم تئاتر مذهبی به روی صحنه برود. او در این باره می‌گوید:«تئاتر قابلیت خوبی در ایجاد ارتباط با مردم دارد و هنرمندان باید از این خاصیت تئاتر به بهترین شکل استفاده کنند.»
مداحیان که پیش از این نمایش «شعله در زمهریر» را با گروه تراب به روی صحنه برده‌است برای تماشاگر تئاتر مذهبی تعریف خاصی قائل است. او می‌گوید: در گذشته تماشاگرهای تئاتر مذهبی تعریف خاصی داشتند؛
آنها با شکل و شمایل خاصی به دیدن تئاتر می‌آمدند و با تعاریف دینی و مذهبی آشنا بودند اما امروزه این تعاریف برای تماشاگران مذهبی معنی ندارد. هم‌اکنون تماشاگران نمایش‌های مذهبی همه قشری را شامل می‌شوند و تنها خانواده‌های مذهبی برای تماشای این نمایش‌ها به دیدن تئاتر نمی‌آیند.
غنچی معتقد است که باید مسئولان علاوه بر محتوا به مسائل فنی و کیفی کار توجه کنند تا کارهای با کیفیت مناسب به روی صحنه برود.
حمایت
حمایت در حوزه تئاتر حرف جدیدی نیست. پای صحبت اهالی تئاتر که بنشینید همه از حمایت مسئولان می‌گویند. طبیعی است که حوزه تئاتر مذهبی هم وابسته به حمایت مسئولان باشد. مداحیان هم به این امر معتقد است. او می‌گوید: اگر حمایت مدیر مرکز هنرهای نمایشی نبود، شاید نمایش مذهبی تا اینجا هم ادامه نمی‌یافت.
او و گروه 18ساله تراب که سال‌هاست در حوزه تئاتر مذهبی کار می‌کنند با مشکلات زیادی نمایش «به خواب من هم بیا» را به روی صحنه برده‌اند. به گفته این کارگردان شاید این آخرین باری باشد که او و گروهش نمایشی را به روی صحنه می‌برند.
او می‌افزاید: متأسفانه آنطور که باید از گروه‌های تئاتر مذهبی حمایت نمی‌شود، اگر حمایت درستی از کارهای مذهبی خوب بشود و چند کار فاخر تولید بشود، در این صورت مخاطب راضی از سالن بیرون می‌رود.
زارعی هم می‌گوید زمانی که یک تئاتر مخاطب دارد، میتوان آن‌را به شهرستان‌ها برد تا هنر دوستان شهرستانی از دیدن یک کار خوب محروم نشوند و هم کارگاه آموزشی برای هنرمندان باشد و از این راه اطلاعات خودشان را به یکدیگر منتقل کنند.
نمایش‌های روی صحنه
در تالار وحدت نمایش «به خواب من هم بیا» به نویسندگی بابک رفاهی و کارگردانی محمدرضا مداحیان کاری از گروه فرهنگی هنری تراب اجرا می‌شود. این نمایش در ساعت 19:30 به روی صحنه می‌رود.
در تالار سنگلج به مناسبت این ایام 2 نمایش به روی صحنه رفته‌است. «مثل پروانه» به نویسندگی و کارگردانی سیدعلی موسویان و «مردود خرداد» به نویسندگی سیدعلی موسویان و کارگردانی محمد بی‌ریا، نمایش‌هایی هستند که در این تالار به اجرا گذاشته شده‌اند و نکته مهم این است که تماشاگران می‌توانند با ارائه یک بلیت به تماشای این دو نمایش در ساعت‌های 18:45 و 20 بنشینند.
این دو نمایش در هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر رضوی شرکت داشتند و جوایزی هم به‌دست آوردند. در سالن شماره 2 تماشاخانه ایرانشهر نمایش «سر بر سریر صبح» به کارگردانی صادق داوری‌‌فر اجرا می‌شود این نمایش در ساعت 17:30 به‌روی صحنه می‌رود. حوزه هنری هم در این ایام میزبان 2 نمایش است.
نمایش «بانوی بی‌نشان» به کارگردانی کوروش زارعی و به نویسندگی سید حسین فدایی حسین دوازدهمین سال اجرای خود را تجربه می‌کند. این نمایش در ساعت 18:30 در تالار اندیشه اجرا می‌شود.
در تماشاخانه ماه حوزه هنری هم نمایش «خورشید جاودان» نوشته و کار علیرضا غنچی اجرا می‌شود. این نمایش تا پایان دهه دوم فاطمیه (27 اردیبهشت) همه‌روزه در 2 نوبت از ساعت 18 به صحنه می‌رود.
