رئیس مرکز تحقیقات طب کار دانشگاه علوم پزشکی تهران اوایل هفته به این خبر اشاره کرد و گفت: با همت وزارتخانه‌های راه و بهداشت بیش از 95 درصد رانندگان حرفه‌ای تحت پوشش معاینات پزشکی قرار دارند ولی این میزان فقط 30 درصد رانندگان کل کشور را تشکیل می‌دهد.
دکتر خسرو صادق‌نیت با اشاره به اینکه آموزش در سلامت شغلی بسیار اهمیت دارد، افزود: تا‌کنون بیش از 30 هزار راننده در سر کلاس حاضر شده‌اند و در 5 نوع آموزش که رانندگان می‌بینند آموزش سلامت بهترین و رضایتمندانه‌ترین آموزش بوده است.
این در حالی است که با نزدیک شدن به ایام نوروز و افزایش میزان تصادفات جاده‌ای، دکتر حسن امامی رضوی، معاون سلامت وزیر بهداشت تأکید می‌کند: میزان عمر از دست‌رفته ایرانیان در اثر تصادفات 5برابر استاندارد جهانی است که 80درصد کشته‌شدگان تصادفات را مردان تشکیل می‌دهند.
وی با بیان اینکه امروزه در جهان، سوانح و حوادث به یکی از بزرگ‌ترین مشکلات زندگی انسان‌ها تبدیل شده، می‌گوید: این گروه آسیب‌ها دومین عامل مرگ و میر در تمام سنین و نخستین عامل مرگ در گروه سنی زیر40 سال و از عوامل مهم معلولیت در جوامع است.
به گفته معاون سلامت وزیر بهداشت از سال 83، طب کار، معاینه رانندگان را در دستورالعمل خود قرار داده است که براساس آمار، معاینات صورت گرفته و نتایج آن در کاهش تصادفات ملموس است اما در این آمار، تعداد موارد بیماری افزایش یافته، ولی ردصلاحیت شدگان و افراد ممنوع از رانندگی تغییر چندانی نکرده است.
عامل غالب تصادفات، خطای انسانی
با این اوصاف سال گذشته گروه طب‌کار بیمارستان بهارلو با همکاری سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور اقدام به برگزاری کارگاه‌های یکروزه آموزش سلامت شغلی رانندگان حرفه‌ای کرد.
دکتر خسرو صادق‌نیت، در رابطه با این طرح آموزشی و اهمیت شرکت رانندگان به‌خصوص رانندگان وسایل نقلیه سنگین به همشهری می‌گوید: نکته بسیار مهمی که در حال حاضر مطرح است، این است که رانندگان بیش از 400 هزار نفر از جامعه ما را تشکیل می‌دهند.
از طرفی نیز در کشور ما بحث رانندگان و تصادفات ناشی از رانندگی یک معضل عمده است، البته هرچند تصادفات رتبه دوم را در مرگ‌ومیر افراد دارد اما اگر به سال های‌عمر از دست رفته افراد نگاه کنیم، مهم‌ترین علت مرگ و میربه شمار می‌رود.
وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به آمار تکان‌دهنده مرگ و میر ناشی از حوادث رانندگی، چرا اجرای چنین طرحی اینقدر تاخیر داشت؟ توضیح می‌دهد: متأسفانه بحث توجه به سلامت شغلی هنوز در کشور ما جا نیفتاده است و از طرفی رشته طب کار هم به تازگی در کشور ما جا افتاده و متخصصان این رشته حدود 7 سال است که از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند.
برای همین است که شاید این اتفاق اینقدر دیر افتاد.دکتر صادق نیت در رابطه با آموزش‌های اولویت در کارگاه سلامت شغلی خاطرنشان می‌کند: بیشتر توجه ما به بیماری‌ها و عوامل انسانی است که باعث تصادف می‌شوند.
در این میان یک مسئله بسیار مهم است و آن هم اینکه در اکثر تصادفات بررسی‌ها نشان داده که عامل غالب تصادف یعنی 60 تا 70 درصد آن، یک عامل انسانی است که این شامل خطای انسانی، خواب‌آلودگی و عدم‌پاسخ بموقع می‌شود. در بین عوامل انسانی هم بررسی‌ها نشان داده که آموزش می‌تواند در کاهش تصادفات مؤثر باشد.
ضرورت کنترل بیماری‌ها در رانندگان
«رانندگی شغلی است که به علل مختلف می‌تواند منجر به انواع بیماری‌ها شود به‌عنوان مثال راننده همیشه نشسته است. کار نشسته هم از عواملی است که باعث می‌شود فرد مستعد بیماری‌های قلبی‌عروقی شود. ارتعاشات ماشین نیز فرد را مستعد بیماری‌های
اسکلتی عضلانی می‌کند. همچنین رانندگان چون در ساعات غیرمعمول کار می‌کنند، ممکن است در معرض اختلالات خواب هم قرار بگیرند.»
وی در مورد بیماری‌هایی نیز که ممکن است حین رانندگی، فرد راننده را دچار مشکل کند، تصریح می‌کند: ما هم حین آموزش‌های خود معاینات دوره‌ای را از رانندگان به عمل می‌آوریم اما مکمل این مسئله باز هم آموزش است؛ یعنی خیلی اوقات ممکن است خود راننده در معاینات مشکل خود را متوجه نشود اما اگر آموزش ببیند، این امر برای کاهش تصادفات بسیار مؤثر است.
اما یک راننده که ممکن است مبتلا به یک بیماری مثل دیابت باشد، وقتی می‌خواهد رانندگی کند، چه نکاتی را باید رعایت کند که کمتر دچار مخاطره شود؟رئیس بیمارستان بهارلو در پاسخ به این سؤال توضیح می‌دهد: اگر راننده به این بیماری مبتلا باشد و آن را گزارش ندهد، همچنین در معاینات و آزمایش‌ها هم قند خونش طبیعی باشد، شاید بیماری‌اش پنهان بماند ولی خود راننده باید بداند که چه‌کار کند تا قند خونش افت نکند، یا دچار تشنج نشود.
در کنار این مسائل نیز ما یک‌سری از توصیه‌ها را به راننده می‌کنیم مثل اینکه چه کند تا دچار خواب‌آلودگی نشود یا مشکل اسکلتی عضلانی نداشته باشد و یا اگر وارد منطقه‌ای شد که عفونت خاصی در آنجا وجود دارد، به‌خصوص در مسافرت به کشور دیگر باید چه کار کند که به این عفونت‌ها دچار نشود.
البته ظاهرا این‌کار جزء معدود کارهایی است که نتیجه آن به‌طور مستقیم متوجه خود راننده می‌شود و به‌دنبال آن جامعه نیز با خطرات کمتری مواجه خواهد شد.
با این حال به گفته دکتر صادق‌نیت ظاهرا برای اینکه همه راننده‌ها تحت پوشش این طرح قرار بگیرند، روال این است که اولا کسانی که به تازگی می‌خواهند وارد شغل رانندگی شوند، تحت پوشش قرار گیرند و بعد از آن کسانی که اقدام به تمدید کارت خود می‌کنند؛ چون این افراد بیشتر در دسترس هستند.
آموزش مهم‌تر است!
«کشورهای پیشرفته دنیا با همین آموزش‌ها توانسته‌اند میزان تصادفات خود را به نحو چشمگیری به حداقل برسانند.»رئیس بیمارستان بهارلو با اشاره به این عبارات خاطرنشان می‌کند: طی روز در کشور ما حداقل 70 تا 80 نفر در اثر تصادفات جان خود را از دست می‌دهند و این مثل این است که هر 2روز یک هواپیما سقوط کند اما کسی به این آمار توجه نمی‌کند.
به علاوه معلولیت‌های ناشی از تصادفات علاوه بر مرگ و میر را هم البته نباید نادیده گرفت و این در حالی است که ما برای اصلاح یک خطر جاده‌ای ممکن است چندین میلیارد تومان هزینه کنیم و یک پیچ خطرناک را از بین ببریم ولی هزینه دو تا از این پیچ‌های خطرناک اگر در امر آموزش رانندگان به کار گرفته شود، درصد خیلی بالاتری از تصادفات را کاهش می‌دهیم.
