به جرأت می‌توان گفت که ماهیگیری در دریای خزر جزو سخت‌ترین مشاغل است که در فصل سرما و در داخل آب سرد صورت می‌گیرد؛ صیدی که صیادان معتقدند در نهایت، خود صید دریا می‌شوند و چیزی عایدشان نمی‌شود.
مدیرکل شیلات مازندران احداث مرکز تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی را یکی از راهکارهای علمی برای حفظ ذخایر گونه‌های در حال انقراض ماهیان دریای خزر می‌داند. به گفته حسن حبیب‌نژاد، نتیجه تکثیر و رهاسازی بچه ماهیان در خزر، برداشت سالانه 9تن ماهی است که 10 تا 12درصد بچه ماهیان رها شده را شامل می‌شود.
وی صید بی‌رویه و آلودگی ناشی از استخراج نفت و گاز را از عوامل جدی تهدیدکننده ماهی خاویار و دیگر آبزیان دریای خزر بیان کرد. به گفته حبیب‌نژاد، حفظ ذخایر ماهی‌سفید و کپور به توسعه پایدار صنعت صید و صیادی و تأمین بخشی از پروتئین مورد نیاز جامعه کمک می‌کند. وی میزان صادرات آبزیان در سال گذشته را 8/3 میلیون دلار اعلام کرد و افزود: با برنامه‌ریزی صورت‌گرفته پیش‌بینی شیلات مازندران این است که این میزان صادرات را به 3هزار و 500تن انواع آبزیان به ارزش اقتصادی10میلیون دلار برسانیم.
بر اساس آمارهای موجود 55شرکت تعاونی صیادی پره در مازندران عهده‌دار صید ماهیان استخوانی در دریای خزر هستند. قرار است 4هزار و 200صیاد عضو این شرکت‌ها نیز تورهایشان را در بزرگ‌ترین دریاچه جهان پهن کنند.
روش صید ماهیان استخوانی از خزر صیادی پره است؛ به این معنا که صیادان تورهای ماهیگیری را تا حدود 1300متری از ساحل پهن می‌کنند و پس از آنکه ماهیان وارد تور شدند تورها را که با طناب به‌هم وصل هستند با نیروی انسانی یا تراکتور بیرون می‌کشند. رئیس اتحادیه صیادی‌پره مازندران در این رابطه می‌گوید: امسال با حمایت شیلات مازندران 26میلیارد ریال تسهیلات برای خرید، نوسازی و تجهیز ادوات صیادی به شرکت‌های تعاونی پرداخت شده است. حسین آقاپور گفت: برای تمامی تراکتورها و قایق‌های شرکت‌های تعاونی صیادی استان، کارت سوخت صادر شده و زیرساخت جایگاه‌های صیادی هم آماده‌سازی شده است.
تهدید محیط‌زیست گرانبهاترین ماهی‌های دنیا
در بخش جنوبی دریای خزر و رودخانه‌هایی که به آن می‌ریزند یعنی سواحل مربوط به ایران، گونه‌های گوناگونی یافت می‌شود که می‌توان از مهم‌ترین آنها به انواع ماهیان خاویاری، ماهیان استخوانی و کیلکا اشاره کرد. وجود این منابع ارزشمند موجب شده است که مردم ساحل‌نشین به نوعی با عشق به دریا و به امید ارتزاق از آن زندگی کنند.بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد به‌طور عمده آلودگی‌های صنعتی و نفتی در شمال و غرب دریای خزر و آلودگی ناشی از فاضلاب و پسماندهای کشاورزی در جنوب، محیط‌زیست دریای خزر را به خطر انداخته است.
یک صیاد با اشاره به روند آلودگی آب دریای خزر بیان داشت: آلودگی آب دریا موجب بروز بیماری‌های پوستی در صیادان می‌شود و سلامت آنها را به خطر می‌اندازد. محسنی افزود: در هر مرحله از صید مقدار قابل‌توجهی از انواع آلاینده‌ها مانند بقایای محصولات کشاورزی و باغی در تورهایمان مشاهده می‌شود که این نشانگر ورود آلاینده و زباله‌ها به دریاست.
به گفته صیادان، آب دریای خزر به میزان بسیار بالایی آلوده شده به‌حدی که ماهی‌کفال را که یکی از منابع اصلی صید در فصل پاییز است و بیش از 90درصد صید را در این فصل تشکیل می‌دهد، مریض کرده و شاهد مرگ دسته‌جمعی تعداد زیادی از این نوع ماهی‌های استخوانی در سال‌های گذشته در دریا بوده‌ایم.سالانه 5میلیون تن مواد آلاینده از استان‌های شمال ایران وارد دریای خزر می‌شود و اکنون زنگ خطرناشی از مرگ تدریجی خزر به صدا درآمده و تداوم روند آلودگی، این دریا را در آینده به زباله‌دان تبدیل می‌کند. به هر ترتیب، رهایی از بند چالش‌ها و مشکلات نیازمند عزم ملی، برنامه مدون اصولی و تدبیر کلان‌نگر است. 114گونه، 63زیرگونه و 14نژاد از کمیاب‌ترین ماهیان جهان در دریای خزر زیست و زادآوری می‌کنند.
