طی سال‌های اخیر بسیاری از خریداران این فلز گرانبها از نبود نظارت کافی بر خرید و فروش طلا و عرضه طلای غیر استاندارد ابراز نارضایتی کرده‌اند. از سوی دیگر دست‌اندرکاران بازار طلا از اتخاذ تدابیر لازم برای نظارت بر قیمت، عرضه و رعایت استانداردهای لازم خبر می‌دهند اما از چندی پیش با نظارت بیشتر سازمان استاندارد بر بازار طلا مصادیق کم فروشی در بازار طلا بیش از پیش نمایان شده و به گفته مسئولان این سازمان پرونده متخلفین برای برخورد قانونی به مراجع قضایی ارسال شده است.
نبود اطلاع‌رسانی مناسب و عدم‌مهارت مصرف‌کنندگان موجب شده تا همواره عرضه‌کنندگان طلا و جواهرات یکه‌تاز این بازار بوده و با خرید و فروش فلزات گرانبها به نرخ دلخواه اجحاف بیشتری نسبت به خریداران روا دارند.
از سوی دیگر نبود یا عدم‌اطلاع کافی خریداران از مرجعی که پیگیر استیفای حقوق مصرف‌کنندگان باشد این معضل را دو چندان کرده است. علاوه بر مباحث مطرح در زمینه عیار و استاندارد طلا، اجرت ساخت طلا نیز از موضوعاتی است که زمینه زیان بیشتر مصرف‌کنندگان را فراهم ساخته و بسیاری از طلا‌فروشی‌ها بدون اطلاع خریدار اجرت‌هایی به‌مراتب بیشتر را از خریداران دریافت می‌کنند اجرت‌هایی که تنها با اشاره به نام کشور سازنده طلا از خریداران دریافت شده و به هنگام فروش طلا در بازار توسط مصرف‌کنندگان هیچ ارزشی ندارد.
با این روند مدیرکل نظارت بر کالاهای فلزی و معدنی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با بیان چگونگی محاسبه قیمت طلا، ارائه فاکتوری با ذکر تاریخ روز معامله، قیمت طلای خام 18عیار ساخته نشده در آن روز، نوع و تعداد محصول را الزامی دانسته و میزان اجرت ساخت برای خرده فروشی طلا و جواهر را 7درصد قلمداد کرده است.
گرچه وی نیز معتقد است که در سطح بازار شاید اجرت‌های بیشتر از این هم اعمال شود که این امر موجب شده تا گرانفروشی عمده تخلفات این بخش باشد. شهرام میراخورلو معتقد است که انواع طلا باید دارای آرم شهر فعالیت و کدشناسه آن واحد صنفی باشد و با اطلاع‌رسانی به مردم قاعدتا احتمال دارد حجم تخلفات نیز بالا رود.
دستورالعمل نظارت
وی با بیان اینکه بخش عمده‌ای از تخلفاتی که در بازار فروش طلا صورت می‌گیرد به واسطه آن است که مردم از حقوق خود مطلع نیستند، به دستورالعملی مشترک میان مؤسسه استاندارد و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اشاره کرده و به ایسنا می‌گوید: در آن دستورالعمل در مورد نظارت بر مراکز تولید و توزیع طلا، بر کنترل کیفیت و خدمات فروش تأکید شده بود که براساس آن، تمام واحدهای تولیدی باید به مؤسسه استاندارد مراجعه و تأییدیه لازم را دریافت و آن را بر محصول خود نصب می‌کردند که کالای آنها 18 عیار فروش می‌رود چرا که عرضه طلا قاعدتا باید 18عیار باشد.
میراخورلو می‌افزاید: این دستورالعمل تنظیم و به تمامی اتحادیه‌های کشور نیز ابلاغ شده و واحدهای تولیدی ملزم به رعایت آن هستند. به عبارتی هر محصول طلا شامل النگو یا دست‌بند باید مشخصات واحد تولیدی را داشته باشد و اگر این‌گونه نباشد می‌توان با آن برخورد کرد.
الزام به درج اجرت ساخت
به گفته این مقام مسئول در سازمان حمایت صدور فاکتور توسط فروشنده هنگام خرید طلا یک الزام بوده و در این فاکتور باید تاریخ روز معامله، قیمت طلای خام 18عیار ساخته نشده در آن روز، نوع و تعداد محصول و میزان اجرت ساخت مورد توجه قرارگیرد اجرتی که براساس مصوبات هیات عالی نظارت برای خرده‌فروشی طلا و جواهر فقط 7درصد است. گرچه وی این اجرت را نیز بسته به فروشنده دانسته و معتقد است آنها می‌توانند سود کمتر از 7درصد هم دریافت دارند اما متأسفانه در سطح بازار اجرت‌هایی به‌مراتب بیشتر از این هم اعمال می‌شود که با این فرمول، مصرف‌کننده خیلی راحت می‌تواند به قیمت آن پی ببرد.
بازار طلا پیشتاز تخلفات
میراخورلو با اشاره به گزارش‌های مردم از تخلفات بازار طلا می‌گوید: این گزارش‌ها زیاد بوده است که عمدتا به اتحادیه مربوطه می‌شود و سعی هم بر این است که در آنجا این مشکلات حل و فصل شوند اما شکایتی که آنجا هم حل و فصل نشود به سازمان حمایت ارسال خواهد شد. وی می‌گوید: سعی می‌کنیم تا اگر اجحافی در حق مصرف‌کننده‌ای شده به او برگردانده شود.
وی در مورد اینکه طلاهای تقلبی در بازار وارداتی بوده یا خیر می‌گوید: تعیین کیفیت طلا بر عهده مؤسسه استاندارد است که با روش‌های متفاوتی ازجمله تخریب و سپس آزمایش جنس محصول، به بررسی کیفیت آنها می‌پردازند. از جمله تخلفات در این بخش، اختلاف در قیمت و گرانفروشی است. پس از آن نیز بحث کیفیت، صادر نکردن فاکتور و درج نشدن قیمت است. میراخورلو در مورد وضعیت کنونی بازار طلا می‌افزاید: صنف طلا و جواهر صنف حساسی است و به‌صورت سنتی کار می‌کردند و یک اعتماد خاصی به این صنعت وجود داشته و دارد اما کسانی در این صنعت آمده‌اند که می‌خواهند یک شبه راه صد ساله را طی کنند.
