رئيس‌جمهور با بيان اينكه توافق كنوني مراحلي دارد و امروز مرحله اول آن بود و برمبناي آن همه ۷كشور متن توافق و ضمائم پنجگانه آن را قبول كردند، اظهار داشت: مرحله بعدي اين توافق كه در روزهاي آينده خواهد بود اين است كه متن اين توافق و همچنين متني كه براي شوراي امنيت سازمان ملل تهيه شده بايد در شوراي امنيت سازمان ملل به تصويب برسد. پس از آن بايد مراحلي در كشورهاي مختلف ادامه پيدا كند و پس از پايان مراحل، در روزي كه نامش روز توافق است، اتحاديه اروپا و آمريكا لغو همه تحريم‌ها را به صراحت اعلام مي‌كنند و تصميم خود را ابراز مي‌دارند و از آن زمان است كه تازه اقدامات ايران آغاز مي‌شود.
آنطور كه در متن برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) اعلام شده، اين سه‌مرحله عبارتند از روز نهايي شدن، روز توافق و روز اجرا:
روز جمع بندي شدن: اين روز همان سه‌شنبه (23/4) بود كه وزيران 7كشور با حضور در مقر سازمان ملل در وين رسما اعلام كردند بر سر متن به توافق رسيده‌اند و قصد دارند آن را اجرايي كنند.
يك ديپلمات در شوراي امنيت اعلام كرد پيش‌نويس قطعنامه شوراي امنيت امروز به اعضا تقديم مي‌شود. ظريف گفته است هفته آينده شوراي امنيت حق غني‌سازي ايران را به رسميت مي‌شناسد. اين مرحله شامل بررسي توافق در كنگره براساس قانون بازنگري توافق با ايران و بررسي توافق در مجلس است.
براساس اين قانون، كنگره 60روز فرصت دارد تا توافق را بررسي كرده و نهايتا آن را به رأي بگذارد. درصورتي كه كنگره توافق را رد كند، باراك اوباما رئيس‌جمهور آمريكا 12روز تقويمي براي وتوي توافق زمان خواهد داشت. درصورتي كه او توافق را وتو كند، كنگره باز هم 10روز تقويمي زمان خواهد داشت تا به ميزان دوسوم مجموع كرسي‌هاي سنا و مجلس نمايندگان، رأي مخالف با توافق جمع‌آوري كند كه در آن صورت وتوي اوباما و توافق رد خواهند شد. درصورتي كه دوره نظارت و بررسي توافق زودتر از 90روز به پايان برسد، با رضايت طرفين برجام، طرفين مي‌توانند زودتر وارد مرحله بعدي شوند.
روز توافق: در متن برجام در مورد اين مرحله آمده است: «روز توافق، 90 روز پس از تأييد اين برجام توسط شوراي امنيت سازمان ملل متحد، يا تاريخ مقدمي كه با رضايت متقابل اعضاي برجام تعيين شود خواهد بود كه در آن، اين برجام و تعهدات مندرج اين برجام از تأثير برخوردار خواهند شد. از اين روز، اعضاي برجام آغاز به فراهم آوردن ترتيبات و تمهيدات لازم براي اجراي تعهدات خود وفق برجام خواهند كرد.» در اين مرحله ايران رسما به آژانس بين‌المللي انرژي اتمي اطلاع مي‌دهد كه از ابتداي روز اجراي توافق، پروتكل الحاقي را به‌صورت موقت اجرايي مي‌كند.
اتحاديه اروپا و كشورهاي عضو آن، قانوني تصويب خواهند كرد كه از روز اجرا مؤثر بوده و تمام مجوزهاي مربوط به قوانين اعمال كليه تحريم‌هاي اقتصادي و مالي مرتبط با هسته‌اي اتحاديه اروپا، را همزمان با اجراي تعهدات ايران و تأييد آژانس، لغو مي‌كند. ايالات متحده براساس اختيارات رئيس‌جمهور، دستورالعمل‌هاي مربوطه را كه از روز اجرا مؤثر بوده، صادر كرده و اعمال تحريم‌هاي قانوني مرتبط با هسته‌اي مشخص شده در متن برجام را متوقف مي‌كند. در حقيقت در مرحله اعلام توافق، طرفين خود را براي اجراي توافق آماده مي‌كنند. به‌نظر مي‌رسد كه اين مرحله نيز با توجه به لزوم حل مسئله ابعاد احتمالي، بين 2تا 3ماه زمان ببرد.
روز اجرا: در اين مرحله است كه برنامه جامع اقدام مشترك كه ازسوي طرفين مورد تأييد قرار گرفته و تمهيدات آماده‌سازي مربوط به آن هم انجام شده، وارد فاز اجرايي مي‌شود. تا اين زمان تغييري در وضعيت تحريم‌هاي ايران صورت نمي‌گيرد. براساس توضيحات برجام روز اجرا زماني است كه ايران تعهدات مرتبط با برنامه هسته‌اي خود را كه در پاراگراف 15متن توافقنامه آمده است، انجام داده و مورد راستي‌آزمايي آژانس قرار گرفته است. اين اقدامات شامل اقدامات مربوط به رآكتور اراك، كارخانه آب سنگين، ظرفيت غني‌سازي، تحقيق و توسعه سانتريفيوژها، سايت غني‌سازي فوردو، جنبه‌هاي ديگر غني‌سازي، ذخاير اورانيوم و سوخت، توليد سانتريفيوژ، تكميل مداليته‌هاي مربوط به بازرسي‌هاي آژانس، پروتكل الحاقي و شفافيت توليد قطعات سانتريفيوژي است.
در روز اجرا اتحاديه اروپا به شرحي كه در بند 16ضميمه توافقنامه نهايي آمده است تحريم‌هاي مربوطه را لغو مي‌كند. ايالات متحده نيز اجراي تحريم‌هاي مربوطه را با توجه به استثنائات اعلام‌شده در صفحه 155، متوقف مي‌كند. آمريكا همچنين فرامين اجرايي 13574، 13590، 13622، 13645و بخش‌هاي 5تا 7و 15فرمان اجرايي 13628را آنطور كه در بخش چهارم ضميمه 2آمده، لغو مي‌كند.
نظر شما