اصلا همين دوست داشتن‌ها و همين گستراندن خوان نعمت و بركت‌هاست كه باعث مي‌شود در اين روزها و شب‌هاي عزيز، به هر كوچه و خياباني كه قدم مي‌گذاريم از بوي خوش نذري‌هاي اين ماه سرمست شويم و خوشحال از اينكه يك سال ديگر هم زنده مانده‌ايم. زنده مانده‌ايم تا سر سفره بركت الهي بنشينيم و اگر دستمان رسيد، دستي را بگيريم و گرسنه‌اي را سير كنيم. اگر شما هم اهل نذري دادن در وعده افطار هستيد، خواندن اين مطلب مي‌تواند قدري در بهتر شدن كيفيت رايج‌ترين نذري‌هاي اين‌ماه به كمكتان بيايد.
حليم
ارزش تغذيه‌اي
حليم يكي از رايج‌ترين غذاهاي نذري در ماه مبارك رمضان، به‌خصوص شب‌هاي قدر است. اين غذا از نظر طب سنتي، جزو خوراكي‌هاي كثيرالغذا محسوب مي‌شود؛ يعني هم سنگين است و هم خيلي زود سيرمان مي‌كند. حليم، خاصيت چاق‌كنندگي دارد و اگر با دارچين مصرف شود، باعث تقويت اعصاب مي‌شود. اين غذا براي افرادي كه از مشكلات تنفسي مانند خشونت ريه، خشكي سينه يا سرفه‌هاي مداوم رنج مي‌برند، بسيار مفيد است. بهتر است اگر دچار نفخ‌هاي شديد و مداوم مي‌شويد يا معده ضعيفي داريد، حليم را تنها در حد رفع هوس بخوريد زيرا اين غذاي پرحجم با بدنتان سازگار نخواهد بود. عادت به مصرف مداوم حليم مي‌تواند شرايط ابتلا به سنگ كليه و بالا رفتن فشار و كلسترول‌خون را برايتان به‌دنبال داشته باشد، مگر اينكه حدود يك ساعت پس از صرف آن، حداقل نيم ساعت ورزش كنيد.
يك فوت آشپزي
هرگز گوشت و گندم را همزمان در يك ظرف نپزيد. در غيراين‌صورت امكان باقي‌ماندن استخوان‌هاي ريز در حليم شما وجود خواهد داشت. بهتر است كه از گوشت سرسينه، گردن يا دنده براي طبخ حليم كمك بگيريد. گوشت دنده به‌خاطر خاصيت كشساني كه پس از كوبيدن پيدا مي‌كند، به ساير قسمت‌هاي گوشت برتري دارد. معمولا توصيه مي‌شود كه براي از بين بردن بوي زهم گوشت حليم، آن را با مقداري نخود بپزيد.
يك تذكر
همه افراد علاقه به خوردن حليم با شكر و دارچين ندارند. بعضي‌ها ترجيح مي‌دهند كه اين غذا را با نمك و فلفل سياه مصرف كنند. با اين حساب، حواستان باشد كه براي تزيين حليم نذري از حجم بالايي از شكر و دارچين استفاده نكنيد. شما مي‌توانيد دارچين را روي قسمت محدودي از حليم بپاشيد و اصلا شكر هم به آن اضافه نكنيد. درعوض از دانه كنجد خام براي زيباتر شدن ظرف حليم نذري كمك بگيريد.
آش رشته
ارزش تغذيه‌اي
آش رشته يكي از كامل‌ترين انواع آش‌هاست كه مي‌تواند جايگزين يك وعده غذايي شود. حبوبات فراوان و مختلف موجود در اين آش، سرشار از پروتئين‌هاي گياهي، املاح و آنتي‌اكسيدان‌ها هستند. آهن، فولات، منيزيم، كلسيم و روي نهفته در انواع حبوبات، باعث مغذي‌شدن غذاهاي مختلفي مي‌شود كه در طبخ آنها از اين مواد پرخاصيت، استفاده مي‌شود. متخصصان تغذيه به افرادي كه توانايي مالي براي خريد و مصرف گوشت كافي در برنامه غذايي‌شان ندارند، توصيه مي‌كنند كه غلات و حبوبات را با يكديگر مخلوط و پروتئين كامل و مرغوبي به بدنشان برسانند. اين اتفاق، هنگام طبخ آش رشته مي‌افتد؛ يعني زماني كه پروتئين حبوبات آش در كنار پروتئين موجود در رشته كه بر پايه آرد گندم تهيه مي‌شود، قرار مي‌گيرد، ارزش تغذيه‌اي آن بالاتر مي‌رود و فايده بيشتري هم به بدنمان مي‌رساند. راستي! يادتان باشد كه خوردن آش رشته با سركه، تا حد زيادي باعث كاهش نفخ ناشي از آن مي‌شود. البته همراه كردن كشك با آش مي‌تواند باعث افزايش ارزش تغذيه‌اي آن و رسيدن حجم بالاتري از كلسيم به بدنمان بشود.
يك فوت آشپزي
قند موجود در حبوباتي مانند لوبيا، جزو قندهاي نفاخ و محلول در آب است. از اين رو، اگر مي‌خواهيد كه خاصيت نفاخ بودن آش رشته نذري خود را از بين ببريد، بهتر است كه حبوبات آن را از 2 روز قبل خيس كنيد و آب آنها را هم حداقل 3 بار دور بريزيد. به اين ترتيب، هم حبوبات شما زودتر مي‌پزند و هم نفخ‌شان تاحد زيادي گرفته مي‌شود.
يك تذكر
كشك را با آش رشته مخلوط نكنيد چون خيلي‌ها ترجيح مي‌دهند اين آش را با سركه ميل كنند. افزودن برگ سير هم به آش نذري ماه رمضان توصيه نمي‌شود چون خيلي‌ها دوست ندارند بوي تند اين برگ‌هاي سير تازه تا روز بعد كه روزه‌دار هستند در دهانشان بماند. اگر از سيرداغ هم براي تزيين‌اش استفاده مي‌كنيد، حتما آن را به‌مقدار كم و تنها در گوشه‌اي از آش بريزيد تا امكان جدا كردن سير براي كساني كه علاقه‌اي به مصرف آن ندارند، وجود داشته باشد.
شله زرد
ارزش تغذيه‌اي
نذري شله‌زرد بيشتر در شب‌هاي قدر و شب تولد امام حسن‌مجتبي(ع) توزيع مي‌شود. اين غذا يا بهتر بگوييم، دسر، تركيبي از برنج، زعفران، گلاب، روغن و شكر است. بد نيست بدانيد كه اين دسر بسيار خوشمزه، حجم بالايي شكر دارد و به‌همين دليل هم زياده‌روي در مصرف آن به افراد چاق يا بيماران مبتلا به ديابت به‌هيچ عنوان توصيه نمي‌شود. زعفران موجود در شله‌زرد، اشتهاآور و نشاط‌بخش است و باعث پاك شدن كليه‌ها و كبد مي‌شود. اين ادويه پرخاصيت، باعث تقويت قلب و باز شدن عروق هم مي‌شود.
يك فوت آشپزي
بهتر است از برنج نيم‌دانه براي طبخ شله‌زرد كمك بگيريد تا ظاهر زيباتري پيدا كند. براي ايجاد تناسب در شيريني شله‌زرد، بايد به‌ازاي هر پيمانه برنج، 2پيمانه شكر بريزيد. بهتر است براي خوش‌رنگ‌تر شدن اين دسر، به‌جاي پودر زعفران از زعفران دم‌كشيده استفاده كنيد. حواستان باشد كه افزودن زعفران زيادي به شله‌زرد باعث تلخ شدن آن مي‌شود. در نهايت اينكه براي ماندگاري عطر گلاب بايد آن را حدود 10تا 15دقيقه پيش از پايان زمان پخت به شله‌زرد خود اضافه كنيد.
يك تذكر
تنها مغز هماهنگ با طعم شله‌زرد، مغز بادام است اما خلال بادام نبايد با اين دسر نرم مخلوط شود زيرا برخي از افراد دوست ندارند خوراكي‌هاي سخت در زمان خوردن دسرهاي نرم زير دندانشان بيايد. بنابراين شما مي‌توانيد از خلال بادام و دارچين براي تزئين شله‌زرد كمك بگيريد. ضمن اينكه افزودن كنجد خام به شله‌زرد هم طعم آن را منحصر به فرد خواهد كرد.
چرا اين غذاها؟
شايد اين سؤال براي خيلي از افراد پيش بيايد كه چرا بيشتر نذري‌هاي ماه رمضان، جزو غذاهاي نرم هستند؟ پاسخ ساده است؛ در ماه رمضان دستگاه گوارش ما براي ساعت‌هايي طولاني، بدون آب و غذا بوده است و ما بايد با صرف يك خوراك گرم و نرم، آن را براي پذيرش خوراكي‌هاي مختلف آماده كنيم. از اين رو، طبخ نذري‌هاي گرم و نرم در ماه رمضان از سال‌هاي بسيار دور رايج بوده است.
نظر شما