بازسازی بازارچه عودلاجان با همان سبک و سیاق تاریخی‌اش با آن راهروهای مسقف و طاق‌های شیب‌دار ازجمله فعالیت‌های انجام شده برای بازسازی تهران قدیم است. بنا بود تا بازسازی بازارچه عودلاجان خیلی پیش‌تر از انتشار این گزارش به پایان برسد و این گزارش به جای آنکه به کاستی‌ها بپردازد به ترغیب گردشگران برای بازدید از بازارچه عودلاجان به‌عنوان قدیمی‌ترین بازارچه پایتخت بپردازد. اما چرا بازسازی این بخش از تهران قدیم هنوز با گذشت نزدیک به 2سال به اتمام نرسیده است؟
روزنامه همشهری این موضوع را با محمدحسین فرمهینی فراهانی مدیرکل سابق اداره میراث فرهنگی تهران و مجری کنونی احیای عودلاجان در دفتر کار رجبعلی خسروآبادی، رئیس فعلی اداره میراث فرهنگی استان تهران درمیان گذاشت تا مشخص شود چرا بازسازی بازارچه عودلاجان به‌عنوان بخشی از شهر موزه پایتخت تا به امروز معطل مانده و به اتمام نرسیده است؟
محمدحسین فرمهینی فراهانی می‌گوید: هدف در عودلاجان احیای قدیمی‌ترین محله تهران بود که 350سال از عمر آن می‌گذرد. پروژه عودلاجان از 10ماه پیش از آنکه خسروآبادی ریاست میراث فرهنگی استان تهران را عهده‌دار شود به‌دلیل نبود پول معطل ماند و آنطور که فراهانی رئیس سابق میراث فرهنگی استان تهران می‌گوید، با آمدن خسروآبادی ادامه پروژه امکان‌پذیر شد. فراهانی از نهایی نبودن و امکان تغییر در طرح احیا و بهسازی بازارچه عودلاجان به‌دلیل مشکلات موجود در این بافت تاریخی نیز خبر می‌دهد.
قطعه‌ای از تهران قدیم
قرار است در طرح بهسازی و احیای بازارچه عودلاجان مدل تاریخی بازارچه‌های ایرانی مورد توجه باشد. براین اساس قرار است کف‌سازی عودلاجان آجری و نمای مغازه‌های این بازارچه چوبی باشد. همچنین قرار است در این طرح که به‌عنوان نخستین طرح مشترک میراث فرهنگی با همکاری شهرداری و کسبه بازارچه تاریخی عودلاجان در تهران شناخته می‌شود تمامی زواید از این محدوده تاریخی حذف شود. کف‌سازی و بدنه‌سازی بازارچه تاریخی عودلاجان 45میلیارد ریال اعتبار دارد که سهم هریک از شرکا در احیای بازارچه تاریخی عودلاجان 33درصد است. در فاز نخست بهسازی این نقطه از شهر موزه عودلاجان قرار است 440متر از بازارچه عودلاجان بهسازی شود.
ناصرالدین شاه و ثبت تصویر عودلاجان
نقشه‌های تاریخی به‌جای‌مانده از عودلاجان و حتی تصویری که ناصرالدین شاه در یک بالن از هسته تاریخی شهر تهران ثبت کرده است بیانگر آن است که بازارچه عودلاجان دروازه شاه‌عبدالعظیم در جنوب را به دروازه شمیران در شمال متصل کرده است. در نقشه‌های تاریخی تهران به روایت کرشیش و حتی در نقشه عبدالغفار از تهران نیز کریدور مسقف عودلاجان مورد تأکید قرار گرفته است.
فراوانی آثار ثبت ملی شده تهران در محله عودلاجان موجب شد تا این بخش از هسته اصلی تهران به‌عنوان شهر موزه انتخاب شود که در فاز نخست آن تنها بازارچه عودلاجان احیا می‌شود. براین اساس قرار است پس از پایان احیای این بازارچه دکان‌ها نیز شامل تغییر کاربری شوند. بدین‌ترتیب کارگاه‌های فلزکاری و انبارهای این بازارچه تبدیل به مراکز فروش صنایع‌دستی و دیگر مشاغل مرتبط با تهران قدیم می‌شوند. از بازارچه تاریخی عودلاجان تنها یک طاق باقی مانده بود که بازسازی، احیا و بهسازی این بازارچه براساس همین یک طاق به‌جا مانده از نزدیک به 400سال پیش انجام شد.
چالش افتتاح بازارچه عودلاجان
مهندس پارسی ناظر پروژه عودلاجان می‌گوید: در پروژه حذف زواید بصری بازارچه عودلاجان تمامی انشعاب‌های گاز و برق از روی بام‌های مسقف عبور کرده و در موضوع فاضلاب نیز یک کانال برای دفع آب‌های سطحی طراحی شد. به گفته او که مورد تأیید کسبه بازارچه عودلاجان و سامان میراث فرهنگی است، توقف 10ماهه در پروژه احیای بازارچه عودلاجان باعث شد مردم و کسبه عودلاجان به این پروژه بی‌اعتماد شوند و کسبه از پرداخت 33درصد سهم خود در بازسازی این بازارچه خودداری کنند.
رجبعلی خسروآبادی، رئیس میراث فرهنگی استان تهران اما می‌گوید که در پروژه احیا و بهسازی عودلاجان سازمان میراث فرهنگی 700میلیون تومان از سهم خود را پرداخت کرده و تنها 800میلیون تومان دیگر باید پرداخت شود. اما مهندس ناظر پروژه عودلاجان می‌گوید: به‌دلیل همان بی‌اعتمادی ناشی از تعویق 10ماهه در اتمام پروژه، از کسبه خواسته‌ایم پول قسمت‌های ساخته شده را پرداخت کنند اما آنها می‌گویند هر زمان سازمان میراث فرهنگی و شهرداری تمامی مبلغ سهم خود را پرداخت کردند آنها حاضر به پرداخت سهم 33درصدی خود هستند. به گفته او کسبه عودلاجان تنها اندکی بیشتر از 120میلیون تومان از سهم حدود 5/1میلیارد تومانی خود را در این پروژه مشارکتی پرداخت کرده‌اند.قرار است 22بهمن‌ماه پروژه به‌اتمام‌رسیده احیا و بهسازی بازارچه عودلاجان افتتاح شود، پروژه‌ای که مهندس ناظر آن می‌گوید، بعید است به‌دلیل نبود بودجه برای نصب درها و پنجره‌های چوبی مغازه‌ها افتتاح شود.
