همشهری آنلاین - مریم شیرافکن: بدن انسان فقط یک ساعت خواب و بیداری ندارد؛ تقریباً همه سلولها، از جمله سلولهای قلب و عروق، از «ریتم شبانهروزی» پیروی میکنند. این ساعتهای درونی توسط یک ساعت مرکزی در مغز تنظیم میشوند و تحتتأثیر نور، خواب، تغذیه، فعالیت بدنی و استرس قرار دارند.
مرور علمی منتشرشده در European Heart Journal (ژوئیه ۲۰۲۵) نشان میدهد بههمریختگی این ریتمها—در اثر کمخوابی، شیفتکاری یا عادات نادرست—میتواند خطر بیماریهای قلبیعروقی را افزایش دهد.
چرا حملات قلبی صبحها شایعترند؟
احتمال بروز حمله قلبی در ساعات صبح حدود سه برابر شب است. یکی از دلایل آن افزایش صبحگاهی پروتئینهای لختهکننده خون است که تحت کنترل ریتم شبانهروزی قرار دارند. همچنین حملات قلبی نیمهشب تا صبح معمولاً آسیب بیشتری به عضله قلب وارد میکنند.
شنبهها و تغییر ساعت؛ قلب در خطر
حملات قلبی در روزهای شنبه شایعترند؛ پدیدهای که به «جتلگ اجتماعی» نسبت داده میشود. دیرخوابیدن آخر هفته و بیدارشدن زودهنگام شنبه، ناهماهنگی بین ساعت زیستی و اجتماعی ایجاد میکند. همین اتفاق پس از تغییر ساعت تابستانی نیز دیده میشود.
بهترین زمان غذا و ورزش
مطالعات نشان میدهد خوردن غذا در ساعات روز—نه شب—به سلامت قلب کمک میکند، بهویژه برای افرادی که شبکار هستند. در مقابل، ورزش در بعدازظهر و عصر (نه درست قبل از خواب) میتواند فشار خون و کلسترول را مؤثرتر از ورزش صبحگاهی کاهش دهد.
زمانبندی داروها
مفهوم «کرونوتراپی» یعنی هماهنگکردن مصرف دارو با ساعت زیستی بدن. برخی داروها مانند استاتینهای کوتاهاثر شبها مصرف میشوند، اما هنوز شواهد قطعی وجود ندارد که تغییر زمان مصرف داروها همیشه باعث کاهش رویدادهای قلبی شود.
جمعبندی
هماهنگی خواب، تغذیه، ورزش و درمان با ریتم طبیعی بدن میتواند بهعنوان یک ابزار مکمل، نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت بیماریهای قلبی ایفا کند.
منبع: health.harvard