تاریخ انتشار: ۲ مرداد ۱۳۸۷ - ۲۰:۵۶

رضا طلایی‌نیک: برآیند نتایج و بازتاب‌های مذاکرات هسته‌ای اخیر ژنو نشان می‌دهد که این مذاکرات ظرفیت‌های جدیدی برای حل و فصل موضوع هسته‌ای به دست داده است.

توافق برای ادامه گفت‌وگوها و اولویت دادن به راهکارهای دیپلماتیک و صیانت از فضای عدم‌تقابل از مهم‌ترین دستاوردهای مذاکرات ژنو بود. حضور مستقیم نماینده آمریکا و 5 کشور اصلی دیگر از یک سو و حذف پیش شرط برای مذاکرات مقدماتی ژنو از سوی دیگر به‌عنوان تحولات بی‌نظیر در مبحث هسته‌ای ایران ارزیابی می‌شود.

در این مذاکرات به غیراز آمریکا سایر کشورهای شرکت کننده، اراده‌های مثبت و مصمم خود را برای راهکارهای دیپلماتیک نشان دادند و این موضوع ثابت می‌کند که آمریکا با وجود تغییر اخیر در سیاست خود نسبت به ایران هنوز رفتارهای متزلزل و مبهم نشان می‌دهد.

با این وجود، اصل ورود به مسیر دیپلماتیک با حضور مستقیم نماینده آمریکا و شکل گیری گروه 1+6 توأم با مفاهمه و درک متقابل، امید دستیابی به راهکارهای سیاسی و دیپلماتیک در موضوع هسته‌ای را بیشتر کرد.

همچنان که دیدیم با وجود برخی اختلافات، توافقاتی برای ادامه گفت‌وگو و تعیین چارچوب‌های اولیه صورت گرفت که این مورد از دستاوردهای مثبت و سازنده مذاکرات ژنو می‌تواند باشد.

مورد دیگری که در این مذاکرات مشاهده شد، تغییر تاکتیکی در سیاست آمریکا بود. بر مبنای برخی رفتارها و مواضع، تغییر سیاست آمریکا در قبال ایران جنبه تاکتیکی دارد، آنها با رفتارهای متنوع و بعضا متضاد به‌دنبال حفظ فضای بهره‌برداری تاکتیکی یا راهبردی از تحولات جدید در دیپلماسی هسته‌ای هستند و با رفتارهای بعدی خود اهداف راهبردی یا تاکتیکی خود را نسبت به راهکار سیاسی دیپلماسی در مسئله هسته‌ای ایران نشان خواهند داد.

تضاد مواضع و رفتارهای متناقض بین مقامات آمریکایی همچنان از آسیب‌های احتمالی رویکرد جدید غرب به موضوع هسته‌ای ایران است،  لذا باید از این تغییر تاکتیکی در سیاست آمریکا مراقبت هوشیارانه وجود داشته باشد.

پس از ارزیابی رفتارهای بعدی دولت آمریکا می‌توان به نتایج قطعی و نهایی دور جدید مذاکرات هسته‌ای مطمئن شد.

وجود برخی چالش‌ها و تنگناهای نسبی در ابعاد فنی و محتوایی مذاکرات، فضای کلی و سیاسی را برای نتیجه گیری با ابهام مواجه می‌سازد که تاکید تعصبی در تعیین مهلت 2هفته‌ای برای پاسخ نهایی ایران و شرط تعلیق مطلق غنی‌سازی‌ از همین موارد است.

این اصرار تعصبی بر تعیین ۲ هفته‌ای سبب آسیب به ساختار و آینده مذاکرات جدید هسته‌ای خواهد شد. باید در فرایند مذاکرات جدید هسته‌ای، تضمین موجودیت فناوری و انرژی هسته‌ای صلح آمیز ایران لحاظ شود.

برچسب‌ها