ساعت بیولوژیک بدن یا ساعت زیستی بدن متشکل از هزاران سلول عصبی است و در هیپوتالاموس مغز واقع شده است. می‌توان گفت تقریبا هریک از سلول‌های بدن دارای یکی از این ریتم‌هاست و هریک به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده‌اند که هزاران ژن را در طول شبانه روز به کار گیرند.

همشهری آنلاین -یکتا فراهانی : افزایش سن باعث کم شدن از دقت ساعت بدن می‌شود. در صورت داشتن خواب مناسب و تنظیم بودن ساعت زیستی، پروتئین‌های مؤثر درروند پیر شدن به‌طور بهتری بازسازی‌شده و روند پیری کند می‌شود. برعکس اگر خواب شبانه مناسب نداشته باشید و ساعت زیستی بدن شما نیز به‌هم‌ریخته باشد، فرایند پیری سریع‌تر رخ خواهد داد.

ساعت های بیولوژیک ما

ما چندین ساعت بیولوژیکی داریم که را علاوه بر داخل بدن، ما را با دنیای بیرون هم هماهنگ نگه می‌دارد. مطالعات جدید نشان می‌دهند چگونه این ساعت‌ها برای حفظ عملکرد بافت‌ها و کاهش سرعت پیری ترکیب می‌شوند.
تحقیقات جدید بر ساعت شبانه روزی مرکزی یعنی ساعت مرکزی مغز که توسط هسته سوپراکیاسماتیک SCN مدیریت می‌شود و ساعت‌های شبانه‌روزی محیطی در سراسر بدن پخش می‌شوند و زمان‌بندی فرآیندهای سلولی در اندام‌ها، عضلات و پوست را کنترل می‌کنند.



هماهنگ نگه داشتن ساعت های متعدد بدن

تا زمانی که ساعت مرکزی در طول روز با یک ساعت محیطی ارتباط برقرار می کند، می توان فرآیندهایی از جمله تعمیر DNA، فعالیت میتوکندری (مدیریت انرژی)، متابولیسم و ‌چرخه سلولی طبیعی را در مسیر خود نگه داشت.

اگر بتوان این مکانیسم ها را با جزئیات بیشتری بررسی و تا حدودی کنترل کرد، گام مهمی در خصوص حفظ سلامت بخش هایی از بدن برای مدت طولانی تری با افزایش سن برداشته خواهد شد.

Pura Muñoz-Cánoves، زیست شناس می گوید: مطالعات نشان می دهند حداقل تعامل بین دو ساعت بافتی، یکی مرکزی و دیگری محیطی برای حفظ عملکرد بهینه بافت هایی مانند ماهیچه ها و پوست و جلوگیری از زوال و پیری آنها مورد نیاز است.

بیشتر بخوانیم :
مفاهیم: دی ان ای (DNA ) چیست؟

۷ راه برای کاهش سرعت پیری مغز

جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات

تحقیقات تکمیلی نشان می دهند چگونه بازگرداندن هماهنگی بین ساعت‌های مغز و ماهیچه‌ها از تحلیل رفتن عضلات و از دست دادن قدرت و عملکرد عضلانی محافظت خواهد کرد.
مطالعات در سلول های بنیادی سلولی، ساعت شبانه روزی پوست موش ها را بررسی کرده و نتیجه گرفته این ساعت برای عملکرد صحیح به ساعت مرکزی متکی است؛ به گونه ای که بدون آن تنظیم، عملکردهایی مانند تکثیر DNA در زمان‌های اشتباه اتفاق می‌افتند.

مستقل عمل کردن ساعت‌های محیطی

تحقیقات نشان می‌دهد ساعت‌های محیطی تا حدی استقلال دارند. آنها هنوز هم می‌توانند چرخه‌های ۲۴ ساعته را پیگیری و بخش کوچکی از عملکرد سلول را مدیریت کنند. علاوه بر این، محدود کردن زمان تغذیه موش‌ها به زمان‌های معینی از روز در غیاب ساعت مغزی به ساعت‌های محیطی کمک خواهد کرد تا خود به خود این موضوع را بهتر مدیریت کنند.

ازنار بنیتا از مؤسسه تحقیقاتی در این باره می‌گوید: اینکه چگونه هماهنگی بین مغز و ساعت های شبانه‌روزی محیطی نقش مهمی در سلامت پوست و ماهیچه ایفا می‌کند شگفت انگیز است؛ درحالی‌که ساعت‌های محیطی به تنهایی در انجام اساسی‌ترین عملکردهای بافتی مستقل هستند.

اهمیت ریتم‌های شبانه روزی

ریتم‌های شبانه‌روزی که در طول ۲۴ ساعت در بدن ما پخش می‌شوند، کلیدی برای اغلب فرآیندهای بیولوژیکی از جمله خواب و هضم هستند. بنابراین هنگامی که به دلایل مختلف مثلا هنگام سفرهای طولانی یا شیفت های شبانه تحت الشعاع قرار می گیرد می تواند تاثیرات منفی جدی بر سلامتی داشته باشد.

همچنین باوجودآنکه ماهیچه‌ها، پوست و سیستم عصبی مرکزی همگی با افزایش سن فرسوده می‌شوند، محققان امیدوارند تحقیقات آنها در آینده پتانسیل کمک به حفظ عملکرد فیزیکی را داشته باشد.