همشهری آنلاین: پرونده جشن باستانی نوروز با آیین سیزدهم فروردین که در فرهنگ عامیانه سیزده به در خوانده می‌شود پایان می‌یابد؛ روزی که برخلاف باور عموم نه تنها نحس نیست بلکه بخاطر خوش یمن بودن آن را جشن می‌گرفتند.

ایرنا نوشت: سیزدهمین روز فروردین در تقویم رسمی ایران به نام ˈروز طبیعتˈ نامگذاری شده است تا بهانه‌ای برای پاسداشت مواهب خدادادی و صیانت از زمین و محیط زیست باشد.

شاید باور عامیانه بر این استوار باشد که از قدیم نیاکان ایرانی برای بیرون راندن بدیُمنی و نحسی این روز به کوه ها و دشت‌ها پناه می‌بردند، اما این دیدگاه هیچ پشتوانه علمی و سند تاریخی ندارد.

جشن سیزدهم نوروز در حقیقت پایانی بر 12 روز جشن نوروزی بود که به نیت دوازده ماه سال انجام می‌شد و شاید همین مساله سبب فراگیری این آیین در همه شهرها و روستاهای ایران شده است.

در گاهشمار ایرانیان قدیم، هر روز ماه نام ویژه‌ای داشت و سیزدهم هر ماه تیر روز خوانده می‌شد که در زبان اوستایی ˈتیشتَریَهˈ خوانده می‌شود که هم نام ˈتیشترˈ ایزد باران است و از این رو می‌توان نتیجه گرفت که این روز نمادی از رحمت الهی به شمار می‌رود.

کارشناسان فرهنگ شفاهی بر این باورند که موضوع نحسی سیزدهمین روز نوروز در فرهنگ ایران زمین وجود نداشته است، بلکه در گذر تاریخ و از زمان صفویه به بعد و با ورود فرهنگ غربی، باورهای مسیحیان درباره نحسی عدد 13 این موضوع بین مردم رواج یافته است.

برخی به استناد کتاب ˈآثار الباقیهˈ ابوریحان بیرونی، سیزده نوروز را بسیار فرخنده می‌دانند و برخی نیز با بررسی کتاب لغت نامه دهخدا، اصطلاح ˈسیزده به درˈ را نه به معنی دور کردن نحسی این روز بلکه به منزله گذراندن سیزدهم نوروز در دشت و دره قلمداد می‌کنند.

در این میان هستند افرادی که این آیین را به جای مانده از عهد جمشید شاه پیشدادی می‌دانند که هر سال در این روز در صحرا خیمه و خرگاه برپا می‌کرد.

با همه این اوصاف، جشن سیزدهمین روز نوروز در حقیقت آیینی برای پناه بردن به طبیعت و احترام گذاشتن به زمین و محیط زیست بوده است تا نقش فضای سبز و گیاه در زندگی به انسان ها یادآوری شود.

اما امروز این آیین باستانی به یکی از دغدغه‌های دوستداران محیط زیست برای جلوگیری از تخریب طبیعت تبدیل شده است و بسیاری از آداب و رسوم آن رو به فراموشی می‌رود.

این روز باید همچون پیشینیان این سرزمین، روزی برای نیایش و طلب باران باشد تا سالی پر از رحمت الهی و نعمت پیش روی مردمان قرار گیرد.

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها