همشهری آنلاین - مریم شیرافکن : ترکهای پوستی یا Striae Distensae یکی از شایعترین مشکلات پوستی بهویژه در زنان هستند؛ عارضهای بیخطر اما با بار روانی و زیبایی قابلتوجه. با وجود پیشرفتهای گسترده در پزشکی زیبایی، یک مرور علمی جامع منتشرشده در Indian Dermatology Online Journal نشان میدهد که تا امروز، هیچ روش درمانی کاملاً مؤثر و قطعی برای حذف ترکهای پوستی وجود ندارد و شواهد علمی قوی در این زمینه همچنان محدود است.
افزایش آگاهی عمومی و تمرکز بر زیبایی باعث شده مراجعه بیماران برای درمان این عارضه در سالهای اخیر رشد قابلتوجهی داشته باشد.
بررسی علمی درمانها؛ تنوع زیاد، قطعیت کم
نویسندگان این مقاله با جستوجوی سیستماتیک در پایگاههای PubMed، Medline و Google Scholar، تمامی روشهای درمانی رایج استرچمارک را بررسی کردهاند. نتیجهگیری اصلی روشن است:
اگرچه گزینههای درمانی متعددی وجود دارد، اما هیچیک بهتنهایی اثربخشی کامل و قابل پیشبینی ندارند.
درمانهای موضعی؛ مفید اما محدود
ترکیباتی مانند ترتینوئین، اسید گلیکولیک و ویتامین C از رایجترین درمانهای موضعی هستند. این مواد ممکن است در ترکهای تازه (Striae Rubra) تا حدی مؤثر باشند، اما در ترکهای قدیمی و سفید (Striae Alba) اثرگذاری محدودی دارند.
لیزرها؛ امیدوارکننده اما نه معجزهآسا
انواع لیزر از جمله CO₂، Er:YAG، Nd:YAG، Pulsed Dye و Excimer Laser در درمان استرچمارکها استفاده شدهاند. شواهد نشان میدهد لیزرها میتوانند با تحریک کلاژنسازی، ظاهر ترکها را بهبود دهند، اما پاسخ درمانی متغیر است و نتایج به نوع پوست، عمق ترک و دستگاه مورد استفاده بستگی دارد.
دستگاهها و روشهای مکمل
روشهایی مانند رادیوفرکوئنسی، فتوتراپی، میکرونیدلینگ، میکرودرم ابریژن، پیل شیمیایی، PRP، کربوکسیتراپی و حتی گالوانوپانکچر نیز در مطالعات مختلف بررسی شدهاند. برخی نتایج امیدوارکننده بودهاند، اما اغلب مطالعات کوچک و فاقد شواهد سطح بالا هستند.
جمعبندی علمی مقاله
پیام اصلی این مرور علمی صریح است:
استرچمارکها نوعی آسیب ساختاری به بافت همبند پوست هستند و انتظار حذف کامل آنها با درمانهای موجود واقعبینانه نیست. بهترین نتایج زمانی حاصل میشود که درمانها بهصورت ترکیبی، فردمحور و با آگاهی از محدودیتها انتخاب شوند.
در نهایت، علم پوست تا امروز توانسته ظاهر ترکهای پوستی را بهبود دهد، اما نه پاک کند. واقعگرایی در کنار انتخاب آگاهانه درمان، همچنان کلید اصلی مواجهه با این عارضه شایع است.
منبع: pubmed