گروه ادب وهنر - نیما بهدادی‌مهر: این روزها شاهد هنرنمایی اکبرعبدی در آخرین ساخته مرحوم ایرج قادری(شبکه) هستیم.

فیلمی که در همان خط سیر همیشگی این فیلمساز قراردارد و مقوله‌ای چون شخصیت‌پردازی یا یک بازی خیره‌کننده بر قامت آن نمی‌نشیند؛ اما بحث اصلی زوم بر عملکرد دردانه بازیگر سینمای ایران است که نوع اجرایش در این اثر چندان با توانایی‌های خاصش مماس نیست و این سؤال را به صورت یک معما در ذهن شکل می‌دهد که چرا عبدی در همه آثارش درخشنده ظاهر نمی‌شود یا اگر بازی‌اش استاندارد است، وجه طبیعی نقش‌آفرینی وی به کدامین علت در ذهن مخاطب نمی‌نشیند. به واقع در طول دوران بازیگری عبدی، چنین تناقضاتی به شکل یک امر بدیهی خود را نشان داده است و حضورهای موازی وی در ماندگارترین آثار سینمایی و همکاری با کارگردانان بزرگ از یک سو و نوع حضورهای بی‌ثمرش در آثار کم‌مایه و نازل از سوی دیگر، باعث شده است تا از خود بپرسیم تابع اصلی هنرنمایی‌های وی از کدامین شرایط برآمده است؛ خلاقیت فردی یا هدایت هوشمندانه‌اش توسط کارگردان؟ این دوضلعی با عنصر سناریو و دقت در شخصیت‌پردازی تبدیل به سه‌ضلعی با اهمیتی می‌شوند که اوج و فرودهای اکبرعبدی را سر و شکل می‌دهند.

به واقع آنجایی که ظرفیت‌های درونی عبدی برای ایفای برخی نقش‌های خاص به درستی در جزئیات کاراکتر حلول می‌یابد و در نگاه اجرایی کارگردان تحلیلی بایسته پیدا می‌کند ما شاهد درخشش‌هایی از این بازیگر هستیم که تناقضی را نسبت به وضعیت بازیگری این کمدین مولف ایجاد می‌کند. سؤال مهم نسبت به کارنامه دو‌وجهی وی و حضورهای موازی‌اش در آثار ماندگار کارگردانان بزرگ از یکسو و نقش آفرینی‌های خنثی و باری به هر جهت وی در آثاری از جنس چشمک و افراطی‌ها همچنان راز بزرگی است که شاید پاسخی جز ناگزیری این بازیگر در برخی از برهه‌های زندگی‌اش به حضور در کارهای ضعیف جهت امرار معاش نداشته باشد.

به واقع همانگونه که انتخاب‌های درست این بازیگر در جلوه گری شایستگی‌های ذاتی‌اش در امر بازیگری مؤثر بوده است، به همان میزان عدم امنیت شغلی و نابسامانی‌های اقتصادی زندگی‌اش و شرایط کنونی سینما نیز در برخی حضورهای بی‌اهمیت وی تاثیر داشته است و این نکته‌ای بدیهی است که منتقدان در نوع نگاه خود به کارنامه این بازیگر نادیده می‌گیرند. در حقیقت، انتظار جامعه سینمایی نویس از اکبر عبدی، ارائه پرسونای مهم دهه‌های 60 و 70 است که با حضورهای منحصر به فرد و جذابش بخشی از تاریخ سینمای ایران را به نام خود کرده است و به همین سبب گاه حضورهای معطوف به کسب و تجارتش در برخی آثار بازاری سالیان اخیر نتوانسته در باور ذهنی منتقدان سینمایی و مخاطبان بنشیند.

برچسب‌ها