همشهری-مهدی اسماعیل پور: سال ۱۴۰۲سالی خوب و پرخبر برای متروی تهران بود؛ از دستاوردها و دست پر شهردار تهران از سفر به چین گرفته تا رسیدن پروژه قطار ملی مترو به مرحله تولید انبوه که قرار است طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته و قرارداد منعقد شده در سال۱۴۰۱، شرکت واگن‌سازی باید ۱۱۳دستگاه قطار ملی را تولیدکرده، تحویل خطوط متروی تهران بدهد. اما در کنار همه تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهایی که آقای شهردار با طرف چین منعقد کرده، فراموش نکنیم انتقال دانش و تکنولوژی به داخل کشور نیز درنظر گرفته شده است. از این‌رو بنا شده تا هیأت چینی با حضور در واگن‌سازی تهران بخشی از اقدامات این انتقال دانش را به سرانجام برساند.
از سوی دیگر نخستین رام از قطار ملی مترو که ۲۸ماه برای پشت سر گذاشتن تست‌های آن زمان صرف شد که فرایند و زمان طولانی‌تر ساخت و مونتاژ نمونه اولیه آن بود، قرار است در خط متروی تهران- پرند وارد مدار خدمت‌رسانی شود و مسافران این مسیر تازه افتتاح شده را جابه‌جا کند که پیش‌بینی می‌شود روزانه بین ۱۳ تا ۱۵هزار نفر باشند. به این ترتیب، سهم خطوط هفت‌گانه متروی تهران از قطار ملی، ۱۵رام قطار ۷واگنه خواهد بود که قرار است به‌تدریج از سال آینده تولید و تحویل شرکت متروی تهران شود. همچنین قرار است به‌زودی با حضور رئیس‌جمهور در شرکت واگن‌سازی تهران جشن نهایی شدن قطار ملی مترو و آغاز تولید انبوه این محصول برگزار شود. در همین راستا طرح توسعه شرکت واگن‌سازی با کمک و سرمایه‌گذاری طرف چینی که یکی از دستاوردهای سفر شهردار تهران به چین بود، آغاز شده است که با اجرای آن ۵هکتار از فضای بلااستفاده این شرکت به سوله و سالن و فضای تولید واگن تبدیل خواهد شد.
سرمایه‌گذاری ۵تا ۶هزار میلیارد تومانی چینی‌ها
محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران و یکی از مدیران شهری که همراه با شهردار پایتخت در سفر چین حاضر بود، درخصوص توسعه شرکت واگن‌سازی و میزان مشارکت و سرمایه‌گذاری طرف چینی در این طرح، به همشهری می‌گوید: «طرح توسعه شرکت واگن‌سازی تهران به مساحت ۵هکتار است که با طرف چینی توافق کردیم تا در قالب موضوع مشارکت در اجرای این طرح مشارکت داشته باشند. باتوجه به اینکه طرف‌های چینی خودشان نیز سهامدار این شرکت هستند، در طرح توسعه شرکت واگن‌سازی مشارکت دارند. عدد دقیق میزان سرمایه‌گذاری چینی‌ها در حال برآورد است، اما مبلغی حدودا بیش از ۵ تا ۶هزار میلیارد تومان آورده چینی‌ها خواهد بود و حدودا همین مبلغ را هم خودمان تامین می‌کنیم.»
یک‌سوم فضای شرکت غیرفعال است
علیرضا شیخ‌طاهر، مدیرعامل واگن‌سازی تهران نیز درخصوص طرح توسعه این شرکت با مشارکت طرف چینی می‌گوید: «حدود ۲۰سال قبل مجموعه واگن‌سازی تهران در زمینی به مساحت ۱۵هکتار ایجاد شده که از این میزان ۱۰هکتار آن فضای تولید است و ۵هکتار دیگر نیز محصور شده و به‌عنوان فضایی برای توسعه شرکت مورد توجه است. ما برای پروژه ۶۳۰دستگاه واگن و همچنین پروژه ۱۳۰دستگاه واگن ملی قصد داریم این فضای توسعه‌ای را هم درگیر تولید کنیم. با توجه به ظرفیت ایجاد شده برای تولید واگن در کشور، اکنون بهترین زمان ممکن است که از این فضای غیرفعال به‌صورت بهینه استفاده کنیم.»
افزایش ۲۵درصدی تولید با اجرای طرح توسعه
شیخ طاهر پیش‌بینی می‌کند با اجرای طرح توسعه شرکت واگن‌سازی، توان تولید واگن در این مجموعه به میزان قابل توجهی افزایش پیدا خواهد کرد و در این رابطه می‌گوید: «در حال حاضر ظرفیت تولید سالانه ما ۳۵۰دستگاه واگن است که قطعا با اضافه‌شدن این ۵ هکتار، عملا شاهد افزایش قابل توجه در میزان تولید شرکت خواهیم بود. پیش‌بینی ما این است که با اجرای طرح توسعه و فعال شدن این ۵هکتار به میزان حدودا ۲۵درصد به ظرفیت تولید شرکت واگن‌سازی تهران افزوده خواهد شد.»
رسیدن به ظرفیت تولید ۳رام قطار در ماه
مدیرعامل واگن‌سازی تهران با اشاره به اینکه «ما در تولید قرارداد ۶۳۰دستگاه واگن چینی و ۱۱۳دستگاه واگن ملی باید ظرفیت تولید ماهانه ۳رام قطار مترو را داشته باشیم، گفت: با تمهیداتی که اندیشیده شده است به‌دنبال این هستیم که ظرفیت تولید ماهانه ۳رام قطار یعنی ۲۱واگن را در این مجموعه داشته باشیم. شرکت‌های چینی در حال حاضر ۴۹درصد سهام شرکت واگن‌سازی تهران را دارند؛ بنابراین هر سرمایه‌گذاری که انجام می‌شود باید سهم چینی‌ها نیز در آن لحاظ شود.»
تولید بدنه ۳رام قطار ملی
مدیرعامل شرکت واگن‌سازی تهران درخصوص تولید انبوه قطار ملی هم از تولید بدنه ۳رام قطار خبر می‌دهد و در این رابطه می‌گوید: «درخصوص تولید انبوه قطار ملی هم همانطور که در جریان هستید یک قطار نمونه توسط واگن‌سازی تهران تولید شده که به‌عنوان نمونه اولیه باید تولید می‌شد تا مراحل تست را پشت سر بگذارد که خوشبختانه این اتفاق افتاد. اکنون بعد از تولید یک رام قطار نمونه، ما در حال حاضر تعهدمان به متروی تهران ۱۵رام قطار است که هم‌اکنون به اندازه ۳رام قطار در شرکت تولید شده است. در مجموع جمعا باید ۱۱۳دستگاه واگن آماده کنیم که بدنه ۳رام قطار آماده شده و باید در ادامه به مرحله نصب تجهیزات و بخش نهایی کار برسیم. بعد از اخذ تأییدیه نهایی قطار ملی مترو باید فرایند تولید انبوه آغاز شود که امیدوار هستیم از آذرماه یعنی همین ماهی که در آن قرار داریم این کار رسما شروع شود؛ البته همانطور که گفتم بدنه ۳رام قطار تولید شده و عملا این کار را استارت زده‌ایم، اما برای بخش نصب تجهیزات باید قراردادهایی با شرکت تولیدکننده امضا شود که این کار نیز درحال انجام است.»
تولید ۳رام قطار ملی در سال آینده
شیخ طاهر درباره اینکه ۱۱۳رام قطار چه زمانی تحویل متروی تهران خواهد شد و نخستین سری از تولید انبوه چه زمانی خواهد بود هم می‌گوید: «این یک پروژه بزرگ و ملی است که به‌صورت تیمی و مشارکتی با چند شرکت دانش‌بنیان درحال اجراست. طبق قرارداد باید تا ۳سال آینده تولید ۱۱۳واگن قطار ملی به سرانجام برسد. به این ترتیب از سال آینده باید هرسال بیش از ۳۰درصد از قرارداد اجرا شود و سال آینده نخستین سری از تولید انبوه قطار ملی مترو را داشته باشیم و ۳۰درصد تعهداتمان را به شرکت مترو انجام دهیم. پیش‌بینی و برنامه‌ریزی ما این است که در سال آینده دست‌کم ۳رام قطار ملی را تولید نهایی کرده و تحویل متروی تهران دهیم.»