داشتن اطلاعات کافی و اطلاع‌رسانی دقیق به مخاطبان، مهم‌ترین ابزار استراتژیک برای مدیریت شهری به شمار می‌رود.

  همشهری آنلاین_ ثریا روزبهانی: برای همین، در جهانی که توسعه در آن با سرعت پیش می‌رود، این اطلاعات در فرایند تصمیم‌گیری، فن‌آوری اطلاعات و فعالیت‌های روزمره بشر تأثیرگذار است. در یک شهر می‌توان براساس فن‌آوری اطلاعات، ارتباطات، تکنولوژی و نرم‌افزار، کارها را بسیار ساده‌تر و با اطمینان خاطر بیشتری انجام داد. شهرداری منطقه 22، با بهره‌گیری از علم ارتباطات و استفاده از ابزارهای نوین فن‌آوری ارتباطی، فاصله میان مسئولان شهری و ساکنان منطقه را به حداقل رسانده است و همین موضوع موجب شد تا «علی نوذرپور»، شهردار منطقه و «علیرضا خامسیان»، مدیر روابط‌عمومی، در همایش «مدیران برتر شهر ارتباطی تهران» به‌عنوان مدیران برتر شهر انتخاب شوند. برای بررسی، شناخت و تحلیل این ابزارهای ارتباطی با علی نوذرپور، شهردار منطقه 22، گفت‌وگو کردیم. او باور دارد این پدیده می‌تواند موجب سرعت و سهولت در انجام فعالیت‌ها، شفاف‌سازی در ارائه خدمات و استفاده از نظرات شهروندان شود. هم‌چنین، دسترسی به خدمات مختلف در هر زمان و هر مکان، می‌تواند رضایت شهروندان را در پی داشته باشد. 


براساس یافته‌های مدیریت شهری، هرچه میزان رضایت شهروندان از خدمت‌رسانی مدیران شهری بیشتر باشد، میزان مشارکت شهروندان در توسعه و نگهداشت منطقه نیز افزایش می‌یابد. علی نوذرپور، شهر ارتباطی را این‌گونه معنا می‌کند و می‌گوید: «گفت‌وگو بین ذی‌نفعان با سرعت‌ بالا و اثربخشی در شهر، در جریان است و مسائل و مشکلات شهری در این هم‌صحبتی مطرح می‌شود و مدیر هم تدابیری را اتخاذ می‌کند. هدف از ایجاد این ارتباط سهل و آسان، بازیابی اعتماد شهروندان با مدیریت شهری است. چراکه رمز موفقیت شهرداری و بهبود شاخص‌های زندگی درگرو شکل‌گیری اعتماد ساکنان منطقه است و این اعتمادها برای مدیران شهری، سرمایه‌های اجتماعی محسوب می‌شوند. اما برای به دست آوردن این اعتماد، باید مسیرهای بسیاری را طی کرد و نمی‌توان به همه نیازهای مردم پاسخ داد و رفع همه مشکلات آنها امکان‌پذیر نیست. به دلیل اینکه بودجه شهرداری با محدودیت‌های زیادی روبه‌روست. به‌ویژه که اکنون شهرداری با انباشت بدهی از گذشته دست‌ به‌گریبان است. برای همین، باید برای پرداخت این بدهی برنامه‌ریزی کند. در واقع مدیریت باید علاوه بر پرداخت هزینه‌های نگهداشت شهر، پاسخگوی نیروهای کارکنان و نیروهای پیمانکاری هم باشد. این ارتباط مستقیم و سهل و آسان با جامعه و شهروندان، مطلوب و مفید است ولی از سوی دیگر، نیازها و درخواست‌های بسیاری را به همراه دارد. بنابراین باید شهروندان را نسبت به محدودیت‌ها و موانع پیش رو آگاه کرد.» 

  •  ارتباط برقرار است! 

شهرداری منطقه با به کارگیری فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، میزان مشارکت شهروندان را ارتقا بخشیده است. نوذرپور در ادامه به استفاده از فن‌آوری‌های نوین برای برقراری ارتباط دوسویه با ساکنان منطقه اشاره می‌کند و می‌گوید: «برای برقراری این ارتباط، به هر 2 نوع ابزار سنتی و نوین، نیاز است. برپایی دیدارهای مردمی چهره به چهره با حضور مسئولان مربوطه و شهروندان در مساجد و پاسخگویی به سؤال‌های ساکنان، یکی از ابزارهای ارتباطی سنتی است که می‌تواند در این زمینه به مدیریت شهری کمک کند، اما استفاده از این ابزار به ‌تنهایی کافی نیست. چون بخشی از جامعه را هدف قرار می‌دهد. در همین راستا، ارتباط مستمر با اعضای شورایاری‌های محله‌ها برای پاسخگویی صریح به سؤال‌های مردم و در جریان امور قرار دادن آنها، از جمله راهکار نوین ارتباطی محسوب می‌شود. هم‌چنین، حضور میدانی شهرداران و مدیران در مکان‌های عمومی مانند میدان‌های میوه و تره‌بار، محافل، بوستان‌ها و رصد عینی اشکال‌ها و نواقص شهری یا به ‌عبارت‌دیگر «معاینه شهر»، می‌تواند به برقراری ارتباط صحیح مدیریت شهری با ساکنان منطقه کمک کند.» 

  •  صداوسیمایی در مقیاس محلی

مشارکت اجتماعی شهروندان با توان‌مندسازی مدیریت شهری، ارتباط تنگاتنگی دارد و با استفاده از این ابزارها می‌توان حضور شهروندان در برنامه‌های مشارکتی را پرشور و پررنگ‌تر کرد. بر اساس دیدگاه نوذرپور، ابزارهای نوین ارتباطی توسعه پیداکرده‌اند و مدیران شهری در منطقه 22، مسیر جدیدی را که از دنیای «آنالوگ» به دنیای «دیجیتال» گذر می‌کند، انتخاب کرده‌اند. او درباره این ابزارها می‌گوید: ««روزنامه اینترنتی» که نزدیک به 2سال از انتشار نخستین شماره‌اش می‌گذرد، نمونه‌ای از ابزارهای نوین ارتباطی با مردم است. محتوای این روزنامه اینترنتی، اخبار فعالیت‌ها و عملکرد مدیران شهری در منطقه22 است که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود. در این روزنامه، علاوه بر پوشش فعالیت‌های انجام‌شده از سوی شهرداری، به ‌نوعی مسائل و مشکلات مردم نیز درج پیدا می‌کند. هم‌چنین، علاوه بر روزنامه اینترنتی، برای تأثیرگذاری در دنیای دیجیتال و صوت «رادیو اینترنتی» نیز در منطقه 22 راه‌اندازی و اکنون فعالیت می‌کند. این رادیو، یک کانال نوین ارتباطی است که از طریق آن هم، مسائل و مشکلات مردم هر محله را منعکس می‌کند و عملکردها را توضیح می‌دهد. اما مسیر سوم ارتباطی نیز در این راه به کمک شهرداری منطقه آمده و آن «تلویزیون اینترنتی یا TV22‌» است. اکنون زیرساخت‌های لازم برای این ابزار فراهم‌شده و به‌شکل آزمایشی فعالیتش را آغاز کرده است. این تلویزیون ضلع سوم مثلث ارتباطی منطقه با شهروندان خواهد بود که از طریق بیان تصویری، اهالی در گفت‌وگو با مدیران شهری، شورایاران و مردم، از فعالیت‌های انجام شده در منطقه، مطلع و آگاه می‌شوند. این تلویزیون همان کارکردهای صداوسیما را انجام می‌دهد، اما در مقیاس محلی.»

  •  رصد مشکلات محله‌ها به سبک‌های نوین

شهردار منطقه22 باور دارد همه گام‌ها برای برقراری ارتباط با شهروندان منطقه و استفاده از فن‌آوری‌های نوین اطلاعاتی پیموده و این ارتباط کامل برقرار شده است. این دوسویه بودن ارتباط را از نظرسنجی‌هایی که از طریق مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران یا دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های معتبر انجام می‌دهند، می‌توان دریافت کرد. منطقه 22 جزو نخستین مناطقی است که شهروندانش از اقدامات مدیریت شهری و سکونت در این منطقه، بیشترین میزان رضایتمندی را دارند. گمان می‌کنم بخشی از این رضایتمندی به سبب ارتباط مستقیم، صحیح و شفافی است که بین مدیریت شهری و جامعه شکل‌گرفته است. ارتباط چهره به چهره با شورایاران و هیئت‌های امنای محله به شناسایی صحیح مسائل و مشکلات محله‌ها کمک می‌کند تا مدیران شهری، معایب و اشکالات شهر را بهتر ببینند و نسبت به رفع آن اقدام کنند. هم‌چنین، مدیر باید برای رفع مشکلات و مسائل منطقه، اطلاعاتی کافی و به محله و منطقه تسلط کامل داشته باشد و بتواند از شهر شناخت صحیحی به دست بیاورد. بخشی از این اطلاعات و شناخت مطلوب از طریق بازدید و مطالعه میدانی و بخشی هم به سبب گفت‌وگو و صحبت با مردم و ایجاد کانال‌های ارتباطی شفاف و صریح محقق می‌شود. برای ‌مثال، فعالیت شهرداری منطقه 22 در شبکه‌های اجتماعی از جمله «اینستاگرام» می‌تواند این تعامل را ایجاد کند تا شهروندان مسائل و مشکلاتشان را بدون واسطه با من یا دیگر مدیران شهری منطقه در میان بگذارند و در کوتاه‌ترین زمان هم از نتیجه و پاسخ آن مطلع شوند.»

  •  اگر فاصله افتاده، اگر... 

شیوع ویروس «کرونا» و محدود شدن ارتباط‌های چهره به چهره، نتواسته فاصله‌ای بین شهروندان منطقه و مسئولان شهری ایجاد کند. در این برهه زمانی، اهالی با استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی مطالبات و خواسته‌هایشان را به گوش مسئولان می‌رسانند. نوذرپور با اشاره به ادامه داشتن این جریان ارتباطی بین نهاد شهرداری و شهروندان، می‌گوید: «محدودیت این ویروس منجر شد تا بیشتر به سوی استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی که نمونه‌اش حضور شهرداری در شبکه‌های اجتماعی، روزنامه، رادیو و شبکه تلویزیون اینترنتی، برویم و با به کارگیری آنها خلاهای نبود جلسات حضوری و دیدارهای چهره به چهره را جبران کنیم. ابزارهای نوین ارتباطی در این شرایط، بیشتر توانستند نقش و اهمیت خود را به مدیریت شهری اثبات کنند. اکنون باید متناسب با تنوع مسائل شهری از ابزارهای جدید و نوظهور ارتباطی استفاده کرد.»

  • دسترسی آسان با خط جدید 10 مترو 

91 پروژه در حوزه‌های مختلف شهری، عمرانی، رفاهی، فرهنگی و اجتماعی در مدت کمتر از 2سال در منطقه به بهره‌برداری رسیده است. نوذرپور با تأکید بر وجود محدودیت‌ها برای تسریع در انجام فعالیت‌های شهرداری، درباره اقدامات انجام شده در منطقه، می‌گوید: «برخلاف همه محدودیت‌های اعتباری که در حوزه‌های مختلف مانند خدمات شهری، حمل‌ونقل و ترافیک یا فنی و عمران وجود داشت، فعالیت‌های مهمی مانند ساخت بوستان‌های محلی و تفرجگاهی، ایجاد زیرساخت‌های معبری و پروژه‌هایی در مقیاس فرا منطقه‌ای رقم خورده است. بارگذاری جمعیتی کنونی در منطقه ۲۲ و پیش‌بینی جمعیتی این منطقه در افق طرح جامع «شهر تهران»(سال ۱۴۰۴)، موجب شد تا برای پاسخگویی به نیاز حمل‌ونقل ساکنان برای سفرهای درون‌شهری به خارج از پهنه غربی پایتخت، خط جدید 10مترو تهران این منطقه را پوشش دهد. در همین راستا، خط10 مترو می‌تواند به گسترش حمل‌ونقل عمومی و تسهیل دسترسی در منطقه ۲۲ منجر شود. این خط در طرح تفصیلی و طرح جامع «حمل‌ونقل ریلی» مصوب شده و پس از ابلاغ مدل اقتصادی از سوی شرکت مترو، امسال حفاری مترو در این منطقه آغاز می‌شود. خط ۱۰ مترو تهران نزدیک به ۴۱ کیلومتر طول دارد که 11 و نیم کیلومتر آن از منطقه ۲۲ می‌گذرد و از 31 ایستگاه این خط، ۹ ایستگاه آن در این منطقه قرار گرفته است. این خط از محور «سروستان نهم» عبور کرده و پس از گذشتن از میدان «ساحل» و میدان «دریاچه» به سمت شرق ادامه مسیر خواهد داد. محل تقریبی ایستگاه‌های خط ۱۰ مترو در محدوده منطقه ۲۲، ایستگاه مترو «وردآورد»، بلوار «اردستانی» جنوب شهرک «شهید خرازی»، بلوار «پژوهش»، جنوب مجموعه «ایران مال»، میدان دریاچه، میدان ساحل، تقاطع بلوار «کاشان» و سروستان نهم، میدان «اتریش» و غرب محور خیابان «آیت‌الله مهدوی کنی» است.

  • منطقه ویژه دوچرخه‌سواری

ساخت مسیرهای دوچرخه‌سواری از جمله موضوع‌های مهمی است که در شهرداری منطقه 22 دنبال می‌شود تا در آینده‌ای نزدیک شاهد فعال شدن مسیر ارتباطی دوچرخه‌سواری در کل منطقه و محله‌ها باشیم. بخشی از مسیرها درگذشته ایجاد و به ‌مرور زمان از بین رفت است. برای همین، آنها را بازسازی کردیم، هم‌چنین مسیرهای جدیدی نیز ساخته یا در حال ساخت است. به گفته نوذرپور، شهردار منطقه 22، با انجام این اقدامات، منطقه22 به‌عنوان منطقه ویژه دوچرخه‌سواری، در تهران، جایگاه نخست را خواهد داشت. هم‌چنین، ایجاد مکان‌های گردشگری برای تفرج شهروندان از دیگر اقداماتی مدیریت شهری در این منطقه است که می‌توان به مهم‌ترین آن یعنی افتتاح مسیر پیاده‌روی «دیارگاه تیناز» در حد فاصل بوستان‌های «لتمال» و «آبشار» اشاره کرد. این فضای تفرجگاهی تا یک ماه دیگر به بهره‌برداری می‌رسد و این فعالیت عمرانی در نوع خود، ایده‌ای نو و زیبا محسوب می‌شود.

  • راه‌اندازی تصفیه‌خانه «خرگوش دره» 

به گفته شهردار منطقه22، نزدیک به 3هزار هکتار از فضای منطقه را بوستان و عرصه‌های جنگلی تشکیل داده است که در افق ۳۰ ساله و تحقق طرح تفصیلی این میزان به ۳ میلیون و ۲۵۰ هکتار خواهد رسید. همین موضوع موجب شده تا سرانه فضای سبز این منطقه در مقیاس با تهران، به‌طور تقریبی 10 برابر باشد. او می‌گوید: «در تلاش هستیم تا علاوه بر حفظ این گنجینه ارزشمند، آن را توسعه دهیم. در همین راستا، تفاهمنامه‌ای با شرکت آب و فاضلاب شهر تهران منعقد شد که بر اساس این قرارداد، تصفیه‌خانه «خرگوش دره» در منطقه22 راه‌اندازی می‌شود. موضوع مدیریت آب و آبیاری فضای سبز منطقه ۲۲ با پساب، نخستین بار در سال 1390 مطرح شد که به سبب مشکل در اجرا متوقف شد تا اینکه در سال 1395 دوباره مصوبه شورای‌شهر را دریافت کرد ولی در نهایت، در این دوره مدیریت شهری به آن پرداخته شد. موضوع فاضلاب منطقه ۲۲ در سند ملی آسیب‌شناسی فضای سبز مورد توجه قرار گرفت و وزارت نیرو مکلف شد تا با ایجاد تأسیسات محلی، فاضلاب خام را در اختیار شهرداری تهران قرار دهد. برای آبیاری فضای سبز منطقه، ۲۲ میلیون مترمکعب آب از آب و فاضلاب و چاه‌ها استحصال می‌شود درحالی‌که نیاز منطقه ۳۴ میلیون مترمکعب است و در افق ۳۰ ساله، میزان آب موردنیاز منطقه به ۵۰ میلیون مترمکعب خواهد بود که این میزان را نمی‌توان از آب شرب استفاده کرد. برای همین، با توجه به اهمیت این موضوع مقرر شد تا وزارت نیرو آب‌های نامتعارف تصفیه‌شده از فاضلاب را در اختیار شهرداری تهران قرار دهد و در مدت ۴ سال، شبکه فاضلاب به طول ۴۴ کیلومتر ایجاد شود و آب و فاضلاب ۲۵ سال اجازه بهره‌برداری از آن را دارد که در این مدت، سالی ۱۰ میلیون مترمکعب پساب تصفیه‌شده رایگان را برای آبیاری فضای سبز در اختیار منطقه قرار خواهد داد.»