این قمر مصنوعی توسط موشک ار-7 (R-7 rocket) از میدان نظامی تیورا-تام وزارت دفاع شوروی سابق پرتاب شد که پس از آن مرکز فضایی بایکانور (Baikonur) نام گرفت (در قزاقستان کنونی) و به این ترتیب بود که دوره جدیدی در تاریخ فضایی بشر آغاز شد.
اسپوتنیک به شکل کره‌ای با قطر 58 سانتی متر و دارای چهار آنتن با طول 2.4 و 2.9 متر بود. بر روی اسپوتنیک همچنین دو فرستنده رادیویی با منبع تغذیه کار گذاشته شده و وزن آن 83.6 کیلوگرم بود.
اسپوتنیک سه ماه به دور زمین چرخید و به این ترتیب 60 میلیون کیلومتر را طی کرد تا 22 روز برای زمین سیگنال بفرستد.
اسپوتنیک در چهارم ژانویه 1958 هنگام بازگشت به زمین در جو سوخت.