تاریخ انتشار: ۳۰ خرداد ۱۳۹۰ - ۰۸:۰۲

سعیده آقاخانی: نوروز امسال بود که خیابان‌های بوعلی و اکباتان همدان به سمت میدان امام‌خمینی(ره) پیاده‌راه شد.

همان زمان برخی می‌گفتند قرار است هر 6خیابان منشعب از میدان مرکزی شهر، پیاده‌راه شود و برخی نیز از امکانات جدیدی مانند راه‌اندازی تراموا و اختصاص مسیر دوچرخه‌سواری در این خیابان‌ها حرف می‌زدند.

از سوی دیگر کسبه خیابان‌های بسته شده و پزشکانی که در طول خیابان بوعلی همدان مطب داشتند، اعتراض کردند و به مسئولان امر نامه نوشتند. مسیر تاکسی‌ها نیز به کوچه‌های اطراف کشیده شد و گلایه‌های دیگری را پدید آورد.
با اینکه 3‌ماه از سال جدید می‌گذرد، مردم نمی‌دانند قرار است چه اتفاقی در مهم‌ترین میدان شهر همدان با آن معماری منحصر به فرد بیفتد.

اطلاع‌رسانی درباره زوایای مختلف طرح ساماندهی خیابان‌های منتهی به میدان امام‌خمینی(ره) همدان آن‌قدر اندک است که حتی برخی از مسئولان همدان که انتظار می‌رود در این باره اطلاع داشته باشند، از برخی موضوعات مرتبط با آن بی‌خبرند. برای نمونه، فرماندار همدان اخیرا در جلسه شورای ترافیک استان از زمانبندی اجرای طرح اظهار بی‌اطلاعی کرده است. با این حال رئیس صنف مواد آرایشی و لوازم بهداشتی همدان می‌گوید که فرماندار در مجمع امور صنفی از در نظر گرفتن امکانات مختلفی برای گردشگران از جمله تراموا در طول 2خیابان منتهی به میدان سخن گفته و حتی شکل نهایی طرح را به آنان نشان داده است.
علی فرزاد می‌افزاید: «حدود 4‌هزار نفر از کسبه، پزشکان، مهندسان و مسئولان دفاتر بیمه، نامه مخالفت با این طرح را امضا کرده و به فرماندار همدان ارائه داده‌اند، اما با شنیدن توضیحات وی و دیدن شکل نهایی طرح قانع شده اند.»

در همین حال یکی از مغازه‌داران خیابان اکباتان همدان از روند کند اجرای طرح پیاده‌راه‌سازی‌ خیابان گله دارد و می‌گوید: «با بسته شدن خیابان اکباتان، تاکسی‌ها از خیابان شهدا عبور می‌کنند و این موضوع علاوه بر افزایش ترافیک در این خیابان، به کار و کاسبی ما هم لطمه زده است.»

وی که ترجیح می‌دهد نامش ذکر نشود در گفت‌وگو با همشهری از 2 بار تجمع و اعتراض کسبه خیابان اکباتان در مسجد جامع شهر می‌گوید و اضافه می‌کند: «‌اکنون خیابان اکباتان به محل جولان موتورسواران تبدیل شده که این وضع برای عابران خطرساز است.

دکتر لادن ایزدی، یکی از پزشکانی است که در خیابان بوعلی مطب دارد و مانند بسیاری از دیگر همکارانش بیانیه مخالفت با طرح پیاده‌راه‌سازی‌ در این خیابان را امضا کرده است. او به همشهری می‌گوید: «ساختمان‌های پزشکان زیادی در طول خیابان بوعلی به بیماران خدمات می‌دهند که بسیاری از مراجعه‌کنندگان به آنها از جمله اشخاص مسن، بیماران قلبی و ریوی و همچنین کسانی که مشکل استخوانی دارند، نمی‌توانند مسیر پیاده‌راه را برای دسترسی به پزشک طی کنند.»

این پزشک، انتقال ساختمان‌های پزشکان از خیابان بوعلی را نیزمنتفی می‌داند و می‌گوید: «بیشتر پزشکان نمی‌خواهند ملک خود را بفروشند.» وی هدف اصلی طرح را که کاهش ترافیک میدان مرکزی شهر اعلام شده است، تحقق نیافته می‌داند و می‌گوید: «اکنون خودروها و تاکسی‌ها از خیابان‌ها و کوچه‌های اطراف به میدان امام‌خمینی(ره) وارد می‌شوند و همان ترافیک گذشته را ایجاد می‌کنند.»یک راننده تاکسی که با بسته شدن خیابان بوعلی مسافران را از کوچه‌های اطراف به میدان مرکزی شهر می‌رساند، می‌گوید: «مسیر تاکسی‌ها با بسته‌شدن خیابان بوعلی 2برابر و کرایه‌ها هم گران‌تر شده است، در حالی که کوچه محل مناسبی برای عبور تاکسی‌ها نیست.»

اما علی‌اصغر گهرپور، عضو هیأت علمی گروه عمران دانشگاه ملایر معتقد است که این طرح به کاهش بار ترافیک و سفر روزانه در رینگ مرکزی شهر همدان می‌انجامد و برای گردشگران و عابران جاذبه و امنیت ایجاد می‌کند.وی در همین حال تأکید می‌کند:«برای کاهش مشکلات هسته مرکزی همدان، در وهله نخست باید جلوی ساخت پاساژهای جدید گرفته شود، خرده‌فروشان جابه‌جا شوند و شاهد راه‌اندازی مراکز تره‌بار در هر منطقه باشیم به‌طوری که شهروندان بتوانند اقلام مورد نیاز خود را از منطقه محل سکونت با قیمت یکسان در مقایسه با سایر مناطق، به‌ویژه بازارهای اصلی خریداری کنند.»

گهرپور در نظر گرفتن افراد سالمند و بیمار و حمل‌ونقل بار کسبه را در طول خیابان‌های پیاده‌راه از موارد مهم برمی‌شمرد و می‌افزاید: «شهرداری همدان طرح‌های خوبی دارد اما در عمل و هنگام اجرا بسیار ضعیف و غیراصولی عمل می‌کند.»

طرحی 10‌ساله

عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر همدان درباره طرح پیاده‌راه‌سازی خیابان‌های همدان می‌گوید: «‌براساس مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و ترافیک هر 6‌خیابان به شرط تصویب جزئیات طرح به پیاده‌راه تبدیل می‌شوند.»به گفته محسن صادقیان، در این طرح مسیری برای عبور تراموا، خودروهای ون و دوچرخه مشخص خواهد شد و عرض پیاده‌رو نیز زیاد می‌شود.صادقیان زمان لازم برای اجرای کامل طرح را 10‌سال اعلام می‌کند و می‌افزاید: «البته جزئیات هنوز تصویب نشده است و مسئولان ذی‌ربط به این نتیجه رسیده‌اند که همزمان با اجرای طرح برآورد هزینه کنند. »

از سوی دیگر، مدیر مرکز مطالعات و طراحی شهرداری همدان و مشاور طرح هم، از چهارباغ شدن خیابان‌های اکباتان و بوعلی حرف می‌زند.

جزئیات طرح

مجید یوسفی نوید به همشهری می‌گوید: «باعریض شدن رفیوژ میانی خیابان، 3‌متر به فضای پیاده‌راه افزوده می‌شود، همچنین نیمکت، فضای سبز و نورپردازی متناسب با موقعیت گردشگری این خیابان‌ها که در مسیر آرامگاه بوعلی و تپه هگمتانه قرار دارند، در نظر گرفته می‌شود.»

به گفته یوسفی نوید، سطح پیاده‌راه سنگفرش یا آجرفرش می‌شود و عرض آسفالت خیابان از 9‌متر به 5متر تقلیل می‌یابد، همچنین مسیر خیابان در جهت بالا و پایین بسته می‌شود به‌طوری که فقط تاکسی‌های ویژه در این مسیر سرویس‌دهی خواهند کرد.

وی اضافه می‌کند: «مرحله دوم طرح شامل مستقل شدن خیابان‌های اکباتان و بوعلی و نیز در نظر گرفتن عملکرد دو‌به‌دو برای خیابان‌های باباطاهر- شریعتی و شهدا- تختی به‌گونه‌ای که نیاز به دور زدن میدان نباشد، می‌شود.»

مدیر مرکز مطالعات و طراحی شهرداری همدان می‌گوید که نماسازی، جداره‌سازی و کفسازی جزو مرحله سوم طرح است. وی با بیان اینکه زمان اجرای مراحل بعدی طرح، به مدیریت ارشد شهر بستگی دارد، می‌افزاید: «پس از اجرای کامل طرح ایستگاه‌های تاکسی و اتوبوس به مکان‌های دیگری منتقل می‌شوند.»

مشاور طرح دلیل توقف 3 ‌ماهه پیاده‌راه‌سازی را تدریجی‌بودن پروژه برای شناسایی و برطرف شدن نقص‌های احتمالی و عادت کردن مردم به وضع جدید عنوان می‌کند.

تعریف محدوده ترافیکی

اگر با اطلاعاتی که تا‌کنون از طرح پیاده راه‌سازی‌ در اطراف میدان اصلی همدان به دست آورده‌اید گمان می‌کنید از جزئیات ماجرا با خبر شده‌اید، باید خاطرنشان کنیم که عجولانه قضاوت کرده اید، زیرا شهردار همدان وجود تراموا و امکانات گردشگری در مسیر 2پیاده‌راه جدید را تکذیب می‌کند و می‌گوید: «ما که پارک یا تفرجگاه درست نکرده‌ایم، بلکه صرفا یک معبر به مسیر پیاده تبدیل شده است.»

مسعود عسگریان می‌افزاید: «هیچ جای دنیا در مسیرهای تجاری با وجود ترددهای وسیع، نیمکت و امکانات گردشگری نصب نمی‌کنند، اینها از ضرورت‌های طرح ما نیست.»

وی تأکید می‌کند: «‌ما فعلا می‌خواهیم محدوده ترافیکی تعریف کنیم و اگر بخواهد اتفاق دیگری بیفتد، در مراحل بعدی انجام می‌شود.»به گفته شهردار همدان، در کمیسیون ماده 5 مصوب شده است ساختار خیابان با حفظ وضع فعلی به محل عبور عابران اختصاص یابد و جزئیات بیشتر در شورای ترافیکی استان مصوب شود.

طرح پیاده‌راه‌سازی 6 خیابان اصلی شهر همدان سال85 در کارگروه معماری و شهرسازی کشور تصویب شد اما اجرای آن به‌صورت جدی از ابتدای سال‌جاری با بسته شدن 2خیابان بوعلی و اکباتان آغاز شد و اکنون بعد از گذشت 3 ماه، یک لاین این خیابان‌ها به جز ساعات خلوت روز و شب به عبور عابران پیاده اختصاص یافته است، این در حالی است که شهروندان از ایجاد مشکلاتی مانند دشواری انتقال بیماران به مطب پزشکان و عبور خودروهای امدادی، ترافیک در کوچه‌های اطراف و خیابان شهدا، تردد موتورسواران در پیاده‌راه، پارک خودروها در مسیر پیاده‌رو، سختی نقل و انتقال بار کسبه و کم شدن استقبال خریداران از مغازه‌های خیابان اکباتان و... سخن می‌گویند.شهردار همدان در این باره می‌گوید:
« طرح‌های شهری با توجه به منافع آحاد جامعه تهیه می‌شوند و در این طرح‌ها صرفا تأمین منافع یک گروه خاص مورد توجه نیست. ما باید بپذیریم که اینجا قرار است محدوده ترافیکی باشد و این موضوع به مرور تحقق می‌یابد.»به گفته عسگریان، با نهایی شدن طرح، کسبه می‌توانند به‌منظور انتقال بار یک روز قبل با شهرداری هماهنگ کنند و افرادی که ساکن این دو خیابان هستند نیز می‌توانند خودروهایشان را در کوچه‌های اطراف پارک کنند.

ممانعت نیروی پلیس راهور از پارک خودروها و نصب راهبند قابل کنترل برای عبور خودروهای امدادی در پیاده‌راه‌ها، انتقال تدریجی مطب پزشکان و مجموعه‌های تجاری و خدماتی به رینگ دوم شهر، صادر نشدن مجوز ساخت پاساژ در مرکز شهر و در نظر گرفتن ساعاتی از شبانه‌روز برای فعالیت دستفروش‌ها از راه‌حل‌هایی است که شهردار همدان برای جلوگیری از ایجاد مشکل پس از اجرای طرح عنوان می‌کند.عسگریان تأکید می‌کند: «ما این طرح را برای رفاه مردم اجرا می‌کنیم و اگر در آینده ببینیم به ضرر مردم است، اجرای آن را متوقف خواهیم کرد.»

وی درباره زمان اجرای مرحله بعدی طرح‌ پیاده‌راه‌سازی می‌افزاید: «سعی می‌کنیم تا پایان خرداد ماه هر دو لاین خیابان بوعلی و اکباتان را مسدود کنیم تا کار به‌صورت عملیاتی شروع شود.»