تاریخ انتشار: ۱۹ تیر ۱۳۸۵ - ۱۴:۳۷

همشهری آنلاین: علت شکست‌های تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی را می‌توان از طریق پیام‌های کوتاه و طنز آلود به خوبی تحلیل کرد. رسانه‌ها در بوجود آمدن چنین تحلیل‌هایی نقش مهمی ایفا کردند.

دکتر رحمتی جامعه‌شناس در اولین نشست ماه مرکز مطالعات رسانه‌ای موسسه همشهری با رویکرد جامعه‌شناسانه فوتبال ایران در جام جهانی را تفسیر کرد.

وی با اشاره به اینکه امروزه ورزش در جامعه ما عوام زده شده‌است، گفت: افراد صرف نظر از سن جنسیت، تحصیلات و تخصص، خود را در ارائه تحلیل صاحب نظر می‌دانند.

به اعتقاد دکتر رحمتی این عوام‌زدگی در رسانه‌ها نیز حضور دارد. به جز چند مورد در این اواخر، اصولاً از کارشناسان مسایل اجتماعی برای تحلیل فوتبال به عنوان یک پدیده اجتماعی استفاده نمی‌شود.
وی یکی از دلایل این امر را بی‌توجهی بخش آکادمیک به موضوع ورزش عنوان کرد و گفت: در چنین شرایطی ورزش در اختیار  بخش غیر رسمی و نشریات زرد می‌افتد.

او برای آسیب‌شناسی اجتماعی و فرهنگی رسانه‌های ورزشی از نظریه فشار ساختاری (مرتون) استفاده کرد و گفت: بر اساس این نظریه جوانان و نوجوانان در پیدا کردن خطوط روشن هنجاری و تشخیص خوب و بد، دچار سردرگمی  و ابهام می‌شوند. مرتون با استفاده از این نظریه بین اهداف پذیرفته‌شده در هر جامعه و ابزار‌های رسیدن به آن مناسباتی را تعریف می‌کند.

به اعتقاد او زمانی یک جامعه بهنجار می‌شود که افراد برای تحقق اهداف خود به دنبال ابزار‌های مجاز باشند.

دکتر رحمتی گفت: معمولاً رسانه‌ها اهداف فرهنگی را در حوزه فرهنگ دنبال می‌کنند. رسانه‌ها در جام جهانی هیجدهم با افزایش انتظارات بیش از حد و غیر واقع‌بینانه و آرمان‌گرایانه‌شان این هدف را تحقق نبخشیدند. بیان جملاتی چون " تیم ما شگفتی‌ساز می‌شود ، نتیجه خوبی خواهد گرفت، کریمی بزرگترین بازیکن جام جهانی است و...." نشان دهنده کوتاه آمدن رسانه‌ها از تفسیر حقیقت بود. این در حالی است که اصحاب رسانه‌ها به بسیاری از نقاط ضعف تیم ملی آگاهی داشتند.

وی فوتبال محوری را از دیگر آسیب‌های ورزش ایران دانست و گفت: برخورد‌های انحصاری در مورد فوتبال باعث افزایش انتظارات در مردم و غفلت از سایر ورزش‌ها شده است. مسئولان نیز که ابتدا بر ارزش محوری تأکید داشتند بلافاصله پس از بازی‌های جام جهانی اعلام کردند که با اعضای تیم ملی برخورد قاطع خواهند کرد. افزایش فشار در ورزشکاران، برخورد‌های غیر واقع‌بینانه‌ با پیروزی‌های تیم ملی  عادت کاذب در مخاطبان ایجاد کرده‌است. این در حالی است که ما برای ناکامی‌های تیم ملی نیز اصولاً برنامه‌ای نداریم. معمولا دلایل شکست را در کجی زمین ، بدشانسی و امتیاز میزبانی تیم حریف خلاصه می‌کنیم

دکتر رحمتی با تاکید بر اینک الگو سازی فرهنگی در رسانه‌های ملی ما ساخته‌نمی‌شود گفت: اگر فعالیتی در این حوزه صورت می‌گیرد ماورای واقعیت فوتبال امروز ایران است.

برچسب‌ها