گروه اجتماعي: همزمان با روز جهاني آزادي مطبوعات خبرگزاري دانشجويان ايران با گروهي از صاحب نظران مسائل مطبوعاتي گفت وگوهايي انجام داده است كه خلاصه اي از آن در زير از نظرتان مي گذرد:
مطبوعات چيزي نمي نويسند تا توقيف نشوند
مدير مسئول روزنامه ايران در مورد وضعيت كنوني مطبوعات اعتقاد دارد: مطبوعات در خصوص رسيدن به برداشت مشتركي با حاكميت از وفاق ملي به مراحل خوبي رسيده اند.
عبدالرسول وصال افزود: مطبوعات به عنوان ركن چهارم دموكراسي مي توانند نقش موثري در ايجاد وفاق ملي داشته باشند به شرط آن كه مفهوم مشتركي از وفاق با حاكميت داشته باشند.
مدير مسئول روزنامه ايران در پاسخ به اين پرسش كه آيا خود مطبوعات مفهوم مشتركي از وفاق دارند گفت: تعريف مشخص از وفاق در ميان مطبوعات، زبان ملت بودن است.
مطبوعات بايد بر عملكرد حاكميت و دولت نظارت كنند و حق نقد و انتقاد داشته باشند و به اين وسيله به حيات خود ادامه دهند.
حقيقت جو نماينده مردم تهران در مجلس نيز اعتقاد دارد وضعيت رسانه ها به هيچ وجه مطلوب نيست زيرا خودسانسوري در مطبوعات به شدت افزايش يافته است.
فاطمه حقيقت جو عضو كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي با اشاره به احضارها و توقيف هاي مكرر قوه  قضاييه در مورد مطبوعات گفت: اين عامل مهم ترين دليل خودسانسوري در مطبوعات است.
از سوي ديگر محمد عطريانفر مدير مسئول روزنامه همشهري نيز با بهترخواندن وضعيت مطبوعات كشور در دوران سازندگي، آنچه آن را خارج شدن رسالت پرچمداري اصلاحات از دست خاتمي مي ناميد، مورد نقد قرار داد و از لوايح پيشنهادي رئيس جمهور به عنوان اقدامي فوري در جهت جبران گذشته ياد كرد.
مديرمسئول روزنامه  همشهري در آسيب شناسي فعاليت هاي مطبوعاتي ايران، لزوم بازتعريف نحوه  اين فعاليت ها را بر اساس فرهنگ و نظام حاكم بر كشور مورد تاكيد قرار داد و گفت: نخستين مشكل كار رسانه اي در كشور، فقدان تعريف منسجم و تئوريك كار مطبوعاتي و عدم انطباق فعاليت ها با استانداردهاي جهاني مطبوعات است. وي افزود: حركت رسانه اي كشور غريزي و عمدتا به واسطه ي كپي برداري سطحي از دنياي غرب شكل گرفته است، از اين رو تا زماني كه به تعريف روشني درباره  اهداف فعاليت رسانه اي و نحوه  تحقق آن دست نيابيم، گرفتار آشفتگي فكري در عرصه  فعاليت مطبوعاتي خواهيم بود. وي همچنين نقش حاكميت هاي سياسي را در ارتقا يا نزول فعاليت هاي مطبوعاتي موثر و مهم  ارزيابي كرد.
وي تصريح كرد: در جهان امروز رسانه ها نقش سلاطين بي تاج و تختي را بازي مي كنند كه در مقام تاج بخشي قرار دارند. وي ادامه داد: نظام جمهوري اسلامي نيز بي نصيب از اين نوع رويكرد مطبوعات در فرايند اطلاع رساني در قدرت بخشي و سلب قدرت از دولت ها نبوده است و پيروزي خاتمي در انتخابات دوم خرداد، شفاف ترين نمونه  تاثير اتفاقي رسانه اي روي فعاليت هاي سياسي و اجتماعي در اين زمينه است. وي در عين حال يادآور شد: متاسفانه نهادهاي قدرت در نظام جمهوري اسلامي فاقد يك نوع رابطه  تفاهم آميز، اعتماد متقابل و فصل مشترك در زمينه  كاركرد قدرت  بخشي مطبوعاتي هستند.
عطريانفر عدم پي ريزي فعاليت هاي مطبوعاتي را به صورت علمي و آكادميك از ديگر موارد ضعف كار رسانه اي برشمرد كه بايد در بحث آسيب شناسي مطبوعات به آن توجه كرد.
احمد شيرزاد نماينده مردم اصفهان در مجلس نيز روزنامه نگاري در ايران را مثل راهپيمايي در ميدان مين يا راه رفتن بر روي بند ارزيابي مي كند و مي گويد: هرچه سطح فرهنگي جامعه بالاتر باشد، گسترش رسانه هاي مكتوب اعم از نشريات وكتاب هم بيشتر مي شود.

گروه اجتماعي: «عليرضا علوي تبار» روز چهارشنبه احضاريه اي را كه از سوي شعبه ۱۴۱۰ دادگاه عمومي تهران براي وي ارسال شده، دريافت كرد.
به گزارش رويداد علوي تبار در اين باره گفت: در اين احضاريه آمده كه به عنوان مدير مسئول سايت «امروز» بايد روز شنبه در دادگاه حاضر شوم. وي افزود: تاريخ احضاريه مربوط به اسفند ماه است و مشخص نيست كه چرا اكنون به دست من رسيده است.

گروه اجتماعي : كوفي  عنان دبيركل  سازمان  ملل  متحد در پيامي به  مناسبت  روز جهاني آزادي  مطبوعات ، بر جريان  آزادانه  اطلاعات  براي  دستيابي  به  صلح  جهاني  تأكيدكرد.
سوم  ماه  مه  ( ۱۳ ارديبهشت  ماه ) توسط سازمان  ملل  متحد به  عنوان  روزجهاني  آزادي  مطبوعات  نامگذاري  شده  است .
در اين  پيام  آمده است: «جايي  كه  سانسور تحميل  مي شود، دموكراسي  و توسعه  ازبين  مي رود. مطبوعات  آزاد و مستقل  خون  حياتي  جوامع  قوي  و عملگرا هستند وخطي  حياتي  به  سوي  پيشرفت  محسوب  مي شوند.»
عنان  در پيام  خود خاطر نشان  كرد: در روز جهاني  آزادي  مطبوعات  روزنامه نگاراني را به  ياد آوريم  كه  زندگي  خود را در راستاي  هدفشان  از دست داده اند. از مهمترين  اين  موارد كه  هم اكنون  در ذهن  ماست ، كشته  شدن  ۱۴نفر وناپديد شدن  دو نفر در جنگ  عراق  است .
دبيركل  سازمان  ملل  در پيام  خود با قدرداني  از تلاشهاي  كميته  حمايت  ازروزنامه نگاران ، از همه  خبرنگاران  و روزنامه نگاراني  ياد كرد كه  در راه انجام  وظيفه  كشته  شده  و يا دربند قرار گرفته اند. در اين  پيام  اضافه  شده  است : تا پايان  سال  ۲۰۰۲، ۱۳۶ روزنامه نگارزنداني  و صدها نفر ديگر با آزار، اذيت ، ارعاب  و ضرب  و شتم  روبرو شده اند.
عنان  در پيام  خود، ضمن  تأكيد بر گسترش  رسانه هاي  آزاد و مستقل  براي خدمت  به  رفع  نيازهاي  تمام  اقشار جامعه ، نوشت : سازمان  ملل  متحد با رسانه هاو سازمان هاي  غيردولتي  بسياري  از كشورها در راستاي  ترويج  معيارهاي  حرفه اي و تبادل  آزاد اطلاعات  همكاري  نزديكي  دارد و اين  مشاركت ها بايد گسترش  پيداكند.

به بهانه جشنواره مطبوعات
رسالت و تعهد روزنامه نگاري در عملكرد او براي پي انداختن جامعه اي سالم و استوار متجلي است. در اين ميان روزنامه نگار برتر به طور يقين آن كسي خواهد بود كه اين رسالت و تعهد را متعالي تر از هر روزنامه نگار ديگر به تمام و كمال برساند
چندي پيش انجمن صنفي خبرنگاران و روزنامه نگاران از اينجانب دعوت نمود تا در جمعي كه خبرنگاران و روزنامه نگاران شركت جسته اند حضور يابم و با رايزني راه هاي بهتر و تازه تري در داوري انتخاب روزنامه نگار برتر در جشنواره هاي مطبوعات پيدا كنيم. در اين جمع كه نمايندگاني از مطبوعات گوناگون گرد هم آمده بودند سخنگويي كه جلسه را اداره مي كرد در مقدمه بيان كرد كه روش هاي پيشين براي گزينش برترين در جشنواره ها درست و منطقي نبوده است .به عنوان مثال در جشنواره هاي نخست معيار را بر مبناي بهترين اثر مي گذاشتند و معلوم مي شد كه دانشجو يا كارشناسي بر حسب اتفاق روي اثري كه في الواقع رساله يا پايان نامه وي بود كار كرده و فشرده اي از آن را به روزنامه  يا مجله اي داده است.
نگارنده اثر فوق پيش از آن اثر هرگز فعاليت مطبوعاتي نداشته و پس از آن نيز كار مطبوعاتي نكرده است. اثر به طبع رسيده فوق به لحاظ پژوهشي و تخصصي ممتاز شناخته مي شد. به عنوان اثر برتر لوح و جايزه را به خود اختصاص مي داد و از پديدآورنده اثر به نام روزنامه نگار برتر ياد مي شد.
در جشنواره هاي بعدي براي برطرف نمودن اين نقيصه بر آن شدند كه از مجموعه آثار، روزنامه نگار برتر را انتخاب كنند. لذا پيش شرط اين گزينش در رشته هاي سياسي، معارف اسلامي ، گزارش، نقد و گرايش هاي ديگر تعدادي معين گزارش و مطلب بود كه اگر از آن سقف تجاوز نمي كرد و كمتر مي شد به معناي آن بود كه نويسنده در گستره فعاليت مطبوعاتي چندان پركار نيست و بدين مناسبت او را نمي توان به عنوان روزنامه نگار برتر محك زد. اين اقدام نيز تبعات ديگري به دنبال داشت. بررسي زندگي نامه هاي پديد آورندگان مجموعه آثار برتر كه در كتاب مدوني از سوي ستاد جشنواره مطبوعات هر ساله منتشر مي شد نشان مي داد كه اين روزنامه نگاران همه نوع تخصص و حرفه اي دارند جز روزنامه نگاري! به طور مثال نويسنده اي كه دكتراي حقوق بين الملل را تمام كرده در قالب روزنامه نگاري چنان با تبحر و استادي موضوعي را مي شكافت كه از عهده يك روزنامه نگار ساده برنمي آمد و همين طور يك پزشك يا يك استاد دانشگاه مطلبي را چنان ماهرانه مي پروراند كه از يك خبرنگار عادي ساخته نبود. لذا ميدان باز به نفع افرادي شد كه مشاغل ديگري داشتند و كار مطبوعاتي به عنوان فوق برنامه يا تفنن در زندگي آنها بود. اين افراد به معناي واقعي روزنامه نگار نبودند و از اين طريق امرار معاش نمي نمودند.
گرداننده جلسه در ادامه سخنان خود اين باور را القا مي كرد كه متخصصان و پژوهشگران پا به ميدان گذاشته اند كه در جدالي نابرابر از روزنامه نگار «هل من مبارز» طلبيده اند. در اينجا نيز روزنامه نگاري ناب و خالص و حرفه اي به محك آزمون و قضاوت قرار نمي گيرد. ايشان تأكيد داشتند كه جشنواره هاي فراواني به مناسبت هاي گوناگون طي سال در كشور به پا مي شد مثلاً جشنواره هاي خوارزمي كه براي شناسايي محققان كشور است و چنين افرادي اگر خود را مرد ميدان مي دانند بروند گوي سبقت را از حريفان خود در آن ميادين بربايند نه آن كه پا به عرصه اي گذارند كه جاي آنها نيست.
از تمام بيانات اين سخنگو اين پرسش به ذهن ها متبادر مي شد كه بياييم تعريف دقيق و جامعي از روزنامه نگار در مدخل بحث خود نماييم. اما پيش از دست زدن بدين تعريف كه سخنگوي محترم هرگز نتوانست به طور قانع كننده اي بدان راه يابد لازم است كه فرق خبرنگار را از روزنامه نگار باز شناسيم.
خبرنگار به معناي فردي كه خبر و گزارش را براي روزنامه معيني تهيه مي كند به عنوان يك واحد مطبوعات است و تمام معيارها و ارزش هاي مطبوعات با اين واحد محك زده مي شود مانند واحد سرباز براي ارتش و يا كارگر براي كارخانه در حالي كه روزنامه نگار در عين حال كه خود يك خبرنگار است و وظايفي در طيف وسيع دارد و در جايگاه شامخي قرار مي گيرد و فراتر از وظايف خبرنگاري،مسئوليت يا سردبيري روزنامه يا مجله يا دبيري يك سرويس روزنامه را به عهده دارد و اگر هم مسئوليتي ندارد بالقوه اين توانايي  و مديريت را داراست. با تعريفي كه هم اكنون قائل شده ايم هيچيك از افرادي كه در تمام عمر جشنواره  مطبوعات به نام روزنامه نگار برتر درخشيده اند روزنامه نگار نبوده اند و اينجاست كه اين ضرورت احساس مي شود تا روزنامه نگاري را مقوله بندي كنيم و پي ببريم كه مقام حقيقي و والاي روزنامه نگار در كجاست؟
۱) روزنامه نگار يك فرد متخصص دوره دانشگاهي و آكادميسين است كه در رشته روزنامه نگاري موفق به اخذ ليسانس يا فوق ليسانس يا دكترا يا فوق دكترا شده باشد و كفايت و تسلط و اشراف وي بر حسب مدارجي از تحصيلات عاليه تعيين مي شود كه وي پيموده است، چنين رشته اي از گرايش هاي علوم ارتباطات اجتماعي بوده و امروز دانشكده هاي فراواني در خارج از كشور و نيز دركشور بدين منظور احداث شده است.
شايد پيش شرط روزنامه نگاري همين باشد ولي به نظر مي آيد كه اين پيش شرط با تمام عرصه و عيان خود كافي نباشد. زيرا كه روزنامه نگار دوره ديده دانشگاهي امكان دارد به رغم تحصيلاتي كه سپري كرده، در كار مطبوعاتي قفل بكند و جا بزند يا به سهم معركه پردازان اين فوت و فن قلم نزند و اگر هم بزند قلم او شيرين، جذاب و دلنشين نباشد. به عبارتي روزنامه نگاري فراتر از آموزش هاي دانشگاهي و دوره هاي آكادميك نياز به استعداد و خلاقيت هايي دارد و فزون تر از آن نياز به صفاتي چون شهامت و پايمردي و صداقت دارد به طوري كه وظيفه وي كمتر از آن سرباز در ميدان جنگ كه جان خود را بر طبق اخلاص مي نهد و مي بازد نبوده باشد و اين همه الزاماً در روزنامه نگار دور ديده دانشگاهي جمع نشده است واگر ديگري داراي اين كمالات باشدهرچند كه دانشگاه را نديده باشد اما عملاً روزنامه نگارتر از آن آكادميسين خواهد بود.
۲) روزنامه نگار به افرادي مي گويند كه طي ساليان متمادي در گروه تحريريه و نشر يك روزنامه كثيرالانتشار رسمي يا مجله اي معتبر كار كرده اند و ممارست نموده اند و تجربه اندوخته اند و خود در روند تجربيات استادكار شده اند. آن چنان كه سرويس هاي روزنامه را مي چرخانند و مجله اي را بر سر انگشت مي گردانند، از اين افراد هر چند به طور متعارف در مقام روزنامه نگاري نام برده مي شود ولي باز از حيث شايستگي روزنامه نگاري جميع الشرايط نمي باشند، موانع و نقايص فراواني كفايت اين روزنامه نگاران را زير سؤال مي برد. بدين جهت كه در دنياي مطبوعات مانند هر سازمان و تشكيلات ديگر گاه ناشايستگان جاي فرهيختگان را گرفته اند و مواضع كليدي مطبوعات را اشغال كرده اند.
۳) روزنامه نگار كسي است كه ساليان متمادي نويسنده مطبوعات است و ازاين حيث استعدادهاي شگرفي را به نمايش گذاشته و تجارب گرانبهايي را به دست آورده است. اين نويسندگان مطبوعات نه دانشگاه ديده اند و نه كادر ثابت روزنامه اي به حساب مي آيند و نه كارت خبرنگاري يا مجوز روزنامه نگاري از نهاد يا مؤسسه  يا وزارتخانه اي كسب كرده اند و نه از اين طريق ارتزاق مي نمايند ولي به دليل استمرار نويسندگي در روزنامه اي در مطبوعات كشور اسم و رسمي در كرده اند و بين مردم مقبوليت يافته اند. چنين افرادي روزنامه نگار حرفه اي نيستند و در كار ديگري تخصص دارند و در مصدر امور ديگر غير از روزنامه نگاري امرار معاش مي نمايند.
بعضي ها به تجارت مشغولند. بعضي هاي ديگر استاد دانشگاه مي باشند يا پزشك اند و مهندس اند... همين افرادند كه به عشق روزنامه نگاري و نويسندگي قلم مي زنند و گوي سبقت را از روزنامه نگاراني كه حق آب و گل در روزنامه ها دارند مي ربايند. به هر تقدير مطبوعات امروز ميدان مبارزه است. كسي بايد سرش بسيار درد كند و جانش به شدت بخارد كه اين خرقه را بر تن نمايد.
ضرب المثلي است در اين سوي دنيا كه مي گويد:«فلاني كله اش بوي قورمه سبزي مي دهد!» در اين دوران وانفسا روزنامه نگاري جز دردسر پيامد ديگر و جز شر خير ديگري ندارد و بايد حس سلحشوري بسياري به انسان دست دهد كه سر از روزنامه نگاري درآورد .
رسالت و تعهد روزنامه نگاري در عملكرد او براي پي انداختن جامعه اي سالم و استوار متجلي است. در اين ميان روزنامه نگار برتر به طور يقين آن كسي خواهد بود كه به سنخ و صنفي وابسته باشد، اين رسالت و تعهد نيمه تمام را متعالي تر از هر روزنامه نگار ديگر به تمام و كمال برساند.
دكتر عبدالحميد حسين نيا
عكس از : اميد پارسانژاد