شاید برای برخی شهروندان که هنوز گذرشان به «باغ پرندگان تهران» نیفتاده، تصور یک باغ وسیع با درختان قد به فلک رسانده و اختصاصی پرندگان خوش آواز، آن هم در میان شهر دودگرفته و انبوه از ساختمان‌های کوتاه و بلند، کمی دشوار باشد.

همشهری آنلاین - سحر جعفریان : اما این باغ را می‌توان بعد از تکمیل عملیات عمرانی فاز ۲ آن در سال ۱۳۹۵ در شمال شرقی پایتخت با پرندگان گوناگون یافت و از قدم زدن در آن لذت برد؛ باغی که البته شیوع کووید ۱۹ و آنفلوآنزای پرندگان، آن را به تعطیلی کشانده است و مسئولان آن، شرایط بازدید و گشت‌وگذار مجازی در آن را فراهم کرده‌اند.  

ترین‌های باغ پرندگان

باارزش‌ترین (گران‌ترین) پرنده: طوطی آرا
کمیاب‌ترین پرنده: شاهین جبلی، کرکس مصری (در خطر انقراض)
کوچک‌ترین پرنده باغ (از لحاظ جثه) : فنچ توت‌فرنگی و سهره
بزرگ‌ترین پرنده باغ (از لحاظ جثه) : شترمرغ
مسن‌ترین پرنده باغ: قو فریادکش، طوطی گالا، عقاب طلایی، دال سیاه، عقاب دشتی، درنای تاجدار، درنای طناز
 

پرندگان باغ و آلودگی هوای تهران

در مورد تأثیر آلودگی هوا بر پرندگان تاکنون آزمایش مدونی انجام نشده. اما واضح است که سیستم دستگاه تنفسی پرندگان نسبت به انسان حساس‌تر است. در نتیجه آلودگی هوا بر سلامت و زیست پرندگان باغ نیز آثار منفی برجا می‌گذارد. با این حال موقعیت جغرافیایی باغ پرندگان و قرارگیری آن در میان جنگل‌های لویزان و در ارتفاع بالا نسبت به شهر تهران تاحدود قابل توجهی از میزان آلودگی هوای این محدوده می‌کاهد.  
 

چطور به باغ پرندگان برویم؟  

اگر با خودرو شخصی راهی این باغ پر از پرنده می‌شوید باید از مسیر خیابان هنگام، خیابان ۳۵ متری استقلال، خیابان کوهستان یا از مسیر بزرگراه شهید بابایی به سمت شرق، بعد از خروجی هنگام، لاین کندرو شهرک امید، خیابان کوهستان حرکت کنید. اگر هم می‌خواهید با مترو سفر درون‌شهری داشته باشید باید با قطارهای خط ۲ (صادقیه‌ـ فرهنگسرا) خود را به ایستگاه‌های گلبرگ یا شهید باقری برسانید و بعد هم از تاکسی استفاده کنید. شاید هم بخواهید سفر با اتوبوس را تجربه کنید؛ بنابراین سوار اتوبوس‌های خط ۲۱۴ (پایانه شهید دستواره – پایانه افق) شوید و در ایستگاه شهرک شهید رسولی پیاده شوید و با دقایقی پیاده‌روی خود را مقابل در ورودی باغ پرندگان بیابید.  

۱۳۹۲ سال ساخت نخستین و تخصصی‌ترین باغ پرندگان کشور در تهران است.  
۳  سال طول کشید تا باغ پرندگان به افتتاح برسد.  
۲۳  هکتار مساحت باغ پرندگان از ۸۶ هکتاری فضای سبز لویزان است.  
۲  بخش یا فاز در باغ پرندگان طراحی شده است: 
۱۶/۵  هکتار مساحت فاز یک (دشتچر) ویژه نگهداری پرندگان آبزی و شکاری است.  
۶/۵  هکتار مساحت فاز ۲ (کابل و تور یا آبچر) محل نگهداری پرندگان پروازی است.  

۸۰۰۰  پرنده در ۱۶۰‌گونه از این گروه جانواران تخم‌گذار در باغ پرندگان زیست می‌کنند.  
۱۰۰  جوجه پرنده روزانه سر از تخم بیرون می‌آورند.  
۱۸‌متر ارتفاع کبوترخانه خشتی است که سال ۱۳۹۱ با مصالح سنتی مانند خشت، کاه و گل و به سبک معماری دوران صفویه ساخته شده است و در برابر زلزله ۸ ریشتری مقاومت دارد.  

سازه کابل و توری باغ پرندگان

۷۲۰۰‌  مترمربع مساحت سازه کابل و توری باغ پرندگان است. این سازه که بزرگ‌ترین سازه مسقف کابلی جهان نیز محسوب می‌شود با هدف ایجاد یک زیستگاه طبیعی ویژه پرندگان طراحی شده و پرندگانی که قابلیت پرواز داشته باشند در آن نگهداری می‌شوند.  
۲  بخش در سازه کابل و توری گنجانده شده است؛ بخش سازه اصلی و بخش سازه پوششی توری.  
۱۲  ستون فولادی اصلی در سازه کابل و توری استوار است.  
۴۰‌  متر ارتفاع ستون‌های فولادی سازه کابل و توری است.  
این سازه با الهام از فرم چادرهای عشایری و المان‌های مشابه موجود در معماری سنتی ایران طراحی و ساخته شده است.  
 

برج کبوترخانه 

۱۸‌متر ارتفاع این کبوترخانه خشتی است که سال ۱۳۹۱ کبوترخانه با مصالح سنتی مانند خشت، کاه و گل و به سبک معماری دوران صفویه ساخته شده است و در برابر زلزله ۸ ریشتری مقاومت دارد.  

۱۴۰‌  مترمربع مساحت مقاوم‌ترین کبوترخانه کشور در باغ پرندگان تهران است.