خراسان جنوبی دومین تولیدکننده گیاهان دارویی در کشور است، اما به دلیل نبود کارخانه‌های فرآوری، تلاش کشاورزان استان هدر می‌رود و این سرمایه به صورت فله‌ای فروخته می‌شود.

محمد بلبلی-همشهری آنلاین:

معاونت بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در این باره به همشهری گفت: خراسان جنوبی با کشت بیش از۸۰۰ گونه گیاه دارویی در 5هزار و 45 هکتار از اراضی کشاورزی و تولید سالانه بیش از 3 هزار تن، رتبه دوم تولید گیاهان دارویی در کشور را دارد که با ایجاد صنایع بسته بندی، فرآوری و صادرات می‌تواند علاوه بر ایجاد اشتغال برای کشور ارزآوری نیز داشته باشد.

محمدرضا اکبری در توضیح اجرای طرح «تولید محصول سالم»، افزود: گیاه دارویی در استان به صورت ارگانیک تولید می‌شود که عاری از هرگونه مواد شیمیایی بوده و هیچ نوع از کودهای شیمیایی در کشت این گیاهان استفاده نمی‌شود.

وی ادامه داد: با ایجاد کارخانه‌ها وکارگاه‌های فرآوری می‌توان تولید گیاهان دارویی را در استان توسعه داد، این مساله مستلزم ورود بخش خصوصی در این عرصه است که با تخصیص تسهیلات و مشوق‌ها می‌توان بخش خصوصی را به این سمت سوق داد.

اکبری با بیان این‌که تاکنون چند شرکت خصوصی فعالیت خود را در این زمینه آغاز کرده‌اند، اظهار کرد: این شرکت‌ها تولیدات کشاوزران را خریداری و بعد از بسته‌بندی به کشورهای اروپایی و حاشیه خلیج‌فارس صادر می‌کنند. اما اگر بخواهیم از صادرات گیاهان دارویی به صورت فله‌ای و خام‌فروشی جلوگیری کنیم باید با دریافت اعتبارات بیشتر، صنایع بسته‌بندی و فرآروی این محصولات را توسعه بدهیم.

این مقام مسئول بیان کرد: با توجه به خشکسالی‌های چند سال اخیر و کم‌آب‌بر بودن تعداد زیادی از انواع گیاهان دارویی، جهاد کشاورزی مشوق‌های بسیاری را برای جذب کشاورزان در کشت این گیاهان ارائه داده است، از جمله تخصیص وام‌های بلند مدت و کم‌بهره، اما میزان مشارکت کشاورزان در این زمینه هنوز به حد مطلوبی نرسیده است. وی با اشاره به این‌که طرح «کشاورزی حفاظتی» با رویکرد افزایش مواد عالی در خاک استان در حال اجراست، گفت: در این طرح، گیاه جدید بدون شخم زدن، در کٌلش گیاه قبلی که در زمین کاشته شده بود کاشته می‌شود. کٌلش باقی‌مانده در زمین باعث افزایش ماده عالی در خاک می‌شود و برای کشت گیاهان دارویی بسیار مناسب است.

اکبری افزود: کشاورزان، بیشتر گیاهان دارویی که بازار فروش مناسبی دارند را کشت می‌کنند. کشت بعضی از گیاهان دارویی مثل چای ترش و بادران که از بازار خوبی برخوردار هستند شرایط خاصی دارند، به طور مثال حتما باید از آب 100درصد شیرین برای کشت آنها استفاده شود. این در شرایطی است که دسترسی به منابع آب شیرین در استان روزبه‌روز کمتر می‌شود و خاک نیز با این وضعیت کیفیت خود را از دست می‌دهد.

معاونت بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار کرد: بیشتر بذرهای گیاهان دارویی بسیار ریز هستند و کشت آنها در اراضی کشاورزی استان که کیفیت خاک به لحاظ مواد عالی پایین است، کشاورزان را با مشکل مواجه می‌کند. جهاد کشاورزی برای رفع این مشکل طرح تولید نشاء را در استان اجرا کرده است. وی با بیان این‌که سالانه در استان 5/2 میلیون نشاء گیاهان دارویی تولید و توزیع می‌شود، افزود: سال گذشته برای حمایت از تولید کشت‌های نشائی گیاهان دارویی و دریافت تسهیلات 510 پرونده به ارزش 342 میلیارد ریال معرفی شده‌اند که 48 پرونده مربوط به گیاهان دارویی به ارزش 42 میلیارد ریال بوده است.

اکبری «عناب» را به عنوان محصولی که در بخش تولید گیاهان دارویی می‌تواند سودآوری خوبی داشته باشد معرفی کرد و گفت: این محصول در حال حاضر تنها به صورت حبه در بازار داخلی به فروش می‌رسد. برای ایجاد شرایط برندسازی و صادرات، این محصول باید طبق استانداردهای جهانی تولید و فرآوری شود. جهاد کشاورزی برای رسیدن به این هدف آموزش‌هایی را برای آشنایی کشاورزان با این استاندادرها ترتیب داده است.

وی افزود: یکی دیگر از گیاهان دارویی خراسان جنوبی که بیشتر به صورت دیم در مراتع استان می‌روید، آنغوزه است. سطح رویشگاه‌های آنغوزه شیرین در استان حدود۱۰۰هزار هکتار است و بیشترین سطح این رویشگاه‌ها مربوط به شهرستان‌های بشرویه و طبس است.

این مقام مسئول با اشاره به این‌که هر سال حدود 36 تن شیرابه آنغوزه از مراتع استان برداشت و 99درصد آن به کشورهای دیگر از جمله کشور هندوستان که خریدار اصلی این محصول است صادر می‌شود، گفت: آنغوزه جمع‌آوری شده در استان به صورت خام در بشکه‌های فلزی۳۵کیلویی به کشور هند صادر و در آنجا به دارو تبدیل شده و سپس به کشورهای اروپایی صادر می‌شود. وی با بیان این‌که هندوستان با فرآوری این محصول، ارزش اقتصادی آن را تا ۵۰ برابر افزایش داده و ارزآوری نصیب خود می‌کند، افزود: این در حالی است که با ایجاد صنایع فرآوری و تامین اعتبارات کافی، این ارزآوری می‌تواند برای استان و حتی کشور سودآوری بالایی داشته و علاوه بر این باعث ایجاد اشتغال و رونق در اقتصاد خراسان جنوبی شود.

اکبری در پایان گفت: با تامین اعتبارات کافی برای توسعه کشت گیاهان دارویی، همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه ساخت دارو و همچنین ایجاد شرایط مناسب برای مشارکت بخش خصوصی در بخش فرآوری و صادرات، گیاهان دارویی را می‌توان به عنوان یک صنعت سودآور در کشور توسعه داد.