کم کم دامنه فاجعه و تخریب محیط زیستی این سایت به گیلانی‌ها هم رسیده است. در حال حاضر فقط خانواده‌های ساکن در روستاهای اطراف سراوان نیستند که با این معضل مواجهند بلکه به دلیل سرازیر شدن شیرابه‌ها به آب‌های زیر زمینی، رودخانه‌ها هم با آلودگی دست و پنجه نرم می‌کنند؛ رودخانه‌هایی که به تالاب انزلی، بزرگ‌ترین تالاب کشور می‌ریزند.
پس از بروز فاجعه در این سایت، از همان سال‌ها تاکنون چندین شهردار در خصوص رفع مشکل وعده‌های زیادی دادند. مسئولان دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط نیز بارها خبر افتتاح طرح‌های مربوط به راه‌اندازی نیروگاه زباله‌سوز، تصفیه‌خانه شیرابه سراوان و وعده‌های دیگری از این دست را دادند، اما در این میان فقط مردم شاهد رشد کوه زباله در کنار کوه وعده‌ها هستند. مشکل فقط مربوط به این سایت نمی‌شود، زیرا سایت‌های دیگری در گیلان و حتی مازندران نیز وجود دارند که با همین مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. در هر حال شرایط در سراوان بسیار بحرانی‌تر است. اکنون این نقطه از شمال کشور نماد به بن‌بست رسیدن مدیریت پساند شده است.
- کوه ۸۰ متری زباله
بر اساس آمارها روزانه ۷۰۰ تن زباله در این مکان ریخته می‌شود. اکنون ارتفاع کوه زباله به ۸۰ متر رسیده و هر تن زباله ۵۰۰ لیتر شیرابه تولید می‌کند. روزانه ۳۵۰ هزار لیتر شیرابه که معادل ۲۳۰ هزار لیتر آب معدنی است در این سایت تولید می‌شود.
- سرعت تولید زباله بالاتر از برنامه‌های مدیریتی
موضوع مدیریت پسماند سراوان به حال خود رها نشده است بلکه شرایط به گونه‌ای است که مدیران ذی‌ربط شهرستان و استان نمی‌توانند از سرعت تولید و تجمیع زباله پیشی بگیرند. روزانه شاهد ورود مسئولان به این موضوع هستیم، اما تاکنون راهکاری اساسی برای آن در نظر گرفته نشده است.
- نبود اعتبار لازم
شهردار رشت گفت: بیش از ۳۸ میلیارد تومان اعتبار برای آن اختصاص داده شده، اما هزینه احداث نیروگاه زباله‌سوز در مجموع ۵۰۰ میلیارد تومان است. «ناصر حاج‌محمدی» در گفت‌وگوی خود با رسانه‌ها بیان کرد: تامین اعتبار برای احداث نیروگاه زباله‌سوز از وظایف دولت است. طبق صحبت‌های شهردار رشت در صورت عمل به وعده‌ها ۳ سال طول می‌کشد تا ما شاهد استقرار دستگاه‌های زباله‌سوز باشیم.
حاج‌محمدی با توجه به اقدامات مناسب انجام شده در زمینه کارخانه کود آلی شهرداری رشت اظهار کرد: در کارخانه کود آلی، ۲ سوله ۶ هزار متری در دست ساخت با پیشرفت ۳۰ درصدی داریم. این مسئول هزینه ساخت ۲ سوله یاد شده را ۱۴ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: از این مبلغ ۵ میلیارد و ۵۰۰ تومان از سوی دولت تامین شده است و بقیه نیز باید توسط شهرداری رشت تامین و پرداخت شود.
- بی‌خطر شدن زباله‌های بیمارستانی پیش از دپو
شهردار با اشاره به برخی زباله‌های بیمارستانی در سراوان، از بی‌خطر شدن این زباله‌ها پیش از دپو در منطقه خبر داد و گفت: طبق قانون، بیمارستان‌ها مکلفند نسبت به امحای زباله‌های بیمارستانی اقدام کنند و کمک شهرداری در جمع‌آوری این زباله‌ها هرگز دلیلی بر انجام ندادن وظایف قانونی آنان نیست. حاج‌محمدی بیان کرد: رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان موظف به قرار دادن دستگاه زباله‌سوز در همه بیمارستان‌هاست. وی ۶۸۰ کامیون به منظور عملیات خاک‌برداری برای احداث پروژه تصفیه‌خانه در سراوان از سوی شهرداری رشت را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: در حال حاضر شهرداری یکسری از پروژه‌های عمرانی خود را تعطیل کرده است تا به کمک حوزه عمرانی و معاونت خدمات شهری اقدامات خود را در سراوان سرعت ببخشد.
- احتمال رانش مجدد زباله
شهردار به رانش زباله در محل دفن زباله سراوان اشاره کرد و گفت: در جریان رانشی که قبلا اتفاق افتاد، هستیم و پیش‌بینی می‌کنیم که یک رانش بسیار بزرگ‌تر هم در منطقه رخ دهد.
- تابلوی روزشمار
زمانی که مدیریت پسماند زباله سراوان مورد توجه قرار گرفت، تابلوی روزشمار آنجا نصب شد و به مردم وعده دادند با پایان یافتن تعداد روزهای مندرج روی تابلو مشکل روستا هم برطرف می‌شود. این تابلو امیدها را برای رسیدن به روزهای سالم در سراوان زنده کرده بود، اما اکنون تبدیل به نماد ناامیدی تبدیل شده است.
- توجه به زندگی اهالی سراوان
فرماندار رشت گفت: باید وضعیت سایت دفن زباله سراوان را به گونه‌ای مدیریت کنیم تا شرایط مطلوب زندگی برای مردم منطقه فراهم شود. «میرشمس مومنی زاده» افزود: موضوع کاورکردن زباله‌ها در محل دفن زباله سراوان باید با دقت بیشتری انجام شود. دست‌اندرکاران در شهرداری به این مهم بیش از پیش توجه کنند. وی با تاکید بر این‌که راه‌اندازی تصفیه‌خانه شیرابه سراوان باید تا ۲ ماه دیگر به پایان برسد، اظهار کرد: با این اقدامات باید به مردم نشان دهیم که مسئولان و اعضای کارگروه ساماندهی سایت تخلیه سراوان رشت در این ارتباط تمام تلاش خود را به کار گرفته اند.
- احداث نیروگاه زباله‌سوز منابع مالی می‌خواهد
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گیلان درباره احداث نیروگاه زباله‌سوز گفت: زباله‌سوز پروژه‌ای نیست که قول بدهیم ۶ ماه دیگر به بهره‌برداری می‌رسد، واقعیت این است که احداث این نیروگاه منابع مالی زیادی می‌خواهد. «علی اوسط اکبری مقدم» در جلسه پیگیری اجرای تعهدات بابت ساماندهی سایت زباله سراوان رشت، به راه‌اندازی تصفیه‌خانه شیرابه در محل دفن زباله این منطقه اشاره و بیان کرد: در این‌باره تعهداتی داده‌ایم که باید هر چه سریع‌تر اجرا شود و پیمانکار مربوط به احداث تصفیه‌خانه شیرابه سراوان اهتمام جدی در این‌باره داشته باشد. معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گیلان گفت: تعهدات مربوط به ساماندهی دفن زباله در منطقه سراوان رشت باید با سرعت بیشتری اجرا شود.
- ن‌پاشی روی زباله‌ها
بی شک سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت مسئول مستقیم مدیریت پسماند سراوان است. با این وجود شاهدیم این سازمان فقط در حال شن‌پاشی روی این زباله‌هاست که یک برنامه عادی محسوب می‌شود. طبق ادعای «علیرضا حاجی‌پور» رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت، روزانه باید ۵۰ سرویس شن به دفنگاه زباله سراوان منتقل و روی زباله‌ها ریخته شود.
- تنفس هوای آلوده و مبارزه با حشرات موذی
دامنه فاجعه زیست‌محیطی این سایت بسیار گسترده است، اما نخستین آسیب به ساکنان روستای سراوان می‌رسد؛ همان افرادی که روزانه باید هوای آلوده ناشی از زباله را تنفس کنند. اهالی سراوان می‌گویند: رنج و درد ما تمامی ندارد. هر روز باید هوای آلوده تنفس و با حشرات موذی مبارزه کنیم ولی این کار هم بی‌فایده است. «حسین ناصری» از اهالی روستای سراوان با اشاره به حساسیت پوستی خود بیان می‌کند: در همه این سال‌ها فقط وعده شنیده‌ایم. هر روز کامیون‌های مختلف به اینجا می‌آیند و زباله‌هایشان را در سایت تخلیه می‌کنند. آب روستاهای اطراف اصلا قابل خوردن نیست و بسیار بدبوست. کسی هم زمین‌های اینجا را نمی‌خرد تا نقل مکان کنیم.
- مهم‌ترین خواسته مردم سراوان
عضو شورای اسلامی روستای سراوان رشت گفت: احداث نیروگاه زباله‌سوز و رفع مشکلات ناشی از دفن زباله در سراوان رشت، از مهم‌ترین خواسته‌های مردم این منطقه است. «عباس شمسی» با بیان این‌که بیش از ۳ دهه است که زباله‌های شهرستان رشت و برخی از شهرهای اطراف در سراوان دفن می‌شوند، اضافه کرد: زباله، آب و هوای منطقه را آلوده و اهالی را از این وضعیت خسته کرده است. وی بیان کرد: اهالی سراوان و روستاهای اطراف سال‌هاست که وضعیت نامناسب ناشی از دفن زباله را تحمل می‌کنند، اما اکنون برای رفع این مشکل ناامید و نگران هستند، زیرا می‌دانند با این نوع مدیریت، مشکل آنها حل نخواهد شد.
عضو شورای اسلامی روستای سراوان رشت با اشاره به تجمع مردم در سال ۹۵ با هدف ساماندهی وضعیت دفن زباله در سراوان و رفع مشکلات ناشی از آن ادامه داد: همان زمان مسئولان وعده‌هایی به مردم دادند، اما کاری انجام نشد و سال ۹۶ بار دیگر مردم با تجمع، راه عبور ماشین‌های حمل زباله را بستند. وی بیان کرد: سال ۹۶ در پی تجمع مردم، مسئولان وقت بین مردم حضور یافتند، هیاتی تشکیل و جلسه‌های مختلفی برگزار شد.
خواسته‌های اهالی سراوان به مسئولان شهرستان رشت و شورای تامین منتقل شد و آنان نیز ۲ سال فرصت خواستند و مردم نیز با تواضع و متانت قبول کردند. شمسی با بیان این‌که در این مدت کارهایی انجام شده، اما اقدامات اساسی برای رفع همیشگی مشکل منطقه سراوان رشت انجام نشده است، اظهار کرد: متاسفانه برای احداث نیروگاه زباله‌سوز در منطقه کاری انجام نشده است، احداث نیروگاه تنها کاری است که حجم زباله در این منطقه را کاهش می‌دهد.
- خطرات شن‌پاشی روی زباله‌ها
یک فعال محیط زیست گیلان به موضوع رانش زباله رشت در ۲ سال پیش که به علت بارش‌های شدید اتفاق افتاده بود، اشاره کرد و گفت: بزرگ‌ترین دفنگاه شمال کشور یک رانش را تجربه کرده و اکنون با بحران‌های رانشی دیگری هم روبه‌روست. هرچند که رانش دفنگاه‌های زباله در سراسر جهان اتفاق می‌افتد، اما باید توجه داشت که این بحران قابل پیشگیری است. «نسیم طواف زاده» تصریح کرد: رانش دفنگاه، موقعیت را برای آتش‌سوزی‌های گاه و بیگاه فراهم‌تر می‌کند و آتش را در منطقه گسترش می‌دهد، مثل بنزینی که به صورت پراکنده ریخته شده باشد. این فعال محیط زیست افزود: در کلاس ششم به بچه‌ها می‌گوییم زباله‌ها را چند روز در پلاستیک بریزند و در آن را محکم ببندند.
پس از چند روز مشاهده می‌کنند که آنها شروع به فساد می‌کنند و پلاستیک هم به علت تولید گاز باد می‌کند. وی بیان کرد: این اتفاق در سراوان نیز رخ می‌دهد و در حالت عادی و رانش، حجم بالایی از گاز متان تولید شده به سمت سطح و فضای اطراف حرکت می‌کند. به گفته طواف‌زاده، وقتی روی این پسماندها را با شن می‌پوشانیم، اگر بر حسب اتفاق در این شن‌ها، حجمی از رس هم وجود داشته باشد که ریز و با چسبندگی بالاست، سبب می‌شود که روزنه‌های بین ذرات شن پر شود و محلی برای خروج گاز متان وجود نداشته باشد. در این حالت محل دفن شبیه کپسول گازی است که در حال پر شدن است. می‌دانیم که گاز متان قابلیت اشتعال بالایی دارد و کپسول پر شده کافی است که به یک جرقه برسد و بعد انفجار بزرگ رخ بدهد.
وی ادامه داد: می‌توانیم بگوییم که دفنگاه سراوان تبدیل به یک بمب ساعتی شده و فاجعه در حال رخ دادن است. انفجار در مرکز دفن که حدود ۱۷ هکتار است یعنی از دست دادن امکان دفن و وقوع انفجار در حوالی شهر رشت. بنابراین همواره باید آماده انفجاری باشیم که از محل دفن تا اداره کل آموزش و پرورش گیلان را در میدان فرهنگ رشت خواهد لرزاند. طواف زاده گفت: در مرکز دفنی که سال‌ها فعال است و روی زباله‌های انباشته شده، امکان ایجاد سلول دفن بهداشتی اصلا ممکن نیست.
- سم‌پاشی روی زباله‌ها
این فعال محیط زیست گیلان بیان کرد: سم‌پاشی مستمر زباله‌ها برای جلوگیری از رشد و تکثیر حشرات موذی در لندفیل سراوان سبب گسترش آلودگی و ایجاد حشرات مقاوم شده است. از سوی دیگر مواد شیمیایی استفاده شده در بسیاری از چاه‌های منطقه که با بارش‌ها شسته شده و مزارع را سیراب می‌کند و به تالاب انزلی می‌رود، از دیگر افتخارات مدیریت شهری است. وی افزود: تابلوی روزشمار تعطیلی دفنگاه سراوان که از ۲ سال گذشته نصب شده و بیشتر مردم را تحریک کرده، دروغی تبلیغاتی است.