فاطمه حافظی - خرم آباد - خبرنگار: یکی از مباحث مهمی که با سلامت شهروندان و محیط‌ زیست شهری در ارتباط است، زباله‌های عفونی هستند که در استان لرستان توسط مراکز درمانی، مطب‌ها، کلینیک‌ها و... تولید و سپس در محیط‌های شهری همراه با زباله‌های عادی رها می‌شوند؛ موضوعی که می‌تواند سلامت شهروندان را به خطر بیندازد.

طی سال‌های گذشته مقرر شد زباله‌های عفونی تمامی مراکز درمانی و مطب‌ها به بیمارستان‌های مجاور منتقل و در آنجا بی‌خطرسازی شوند، اما این کار بعد از گذشت چندین سال هنوز به صورت صددرصدی انجام نمی‌شود و مطب‌ها، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌هایی هستند که زباله‌های عفونی خود را در محیط رها می‌کنند.

  • مشکلات شهروندان 

یکی از شهروندان خرم‌آبادی در این رابطه به همشهری می‌گوید: متاسفانه برخی از مراکز درمانی و مطب‌ها زباله‌های عفونی خود را همانند زباله‌های عادی بیرون ساختمانشان قرار می‌دهند و توسط نیروهای خدمات شهرداری و همراه با زباله‌های عادی جمع‌آوری می‌شوند. «مصطفی نیک‌نژاد» می‌افزاید: این در حالی است که باید مراکز درمانی، آزمایشگاه‌ها، مطب‌ها و... زباله‌های عفونی تولیدی خود را جداگانه و در محلی دیگر برای تجزیه یا تفکیک قرار دهند، نه این‌که آنها را در کنار زباله‌های عادی سایر شهروندان بگذارند. وی بیان می‌کند: با یک گشت کوتاه در سطح شهر به راحتی می‌توان این موضوع را مشاهده کرد. باید با افراد خاطی برخورد شود تا هیچ‌گونه خطری برای سلامت شهر و مردم ایجاد نشود. فرض کنید زباله‌ها چند ساعت دیرتر جمع‌آوری شوند، گربه‌ها پلاستیک‌ها را پاره می‌کنند و زباله‌ها در کوچه‌ها رها می‌شوند!

  • نباید از کنار سلامت مردم گذشت

شهروند دیگری عنوان می‌کند: زباله‌های عفونی هم مثل زباله‌های خانگی دارای شیرابه‌هایی هستند که بعد از پاره شدن پلاستیک‌ها بیرون می‌ریزند و سلامت شهری و زیستی را به خطر می‌اندازند. «زینب پیرزاد» می‌گوید: لازم است دانشگاه علوم پزشکی و اداره محیط ‌زیست فکری به حال مطب‌ها و مراکز درمانی بکنند که زباله‌های عفونی تولید می‌کنند. وی ادامه می‌دهد: نمی‌توان با موضوعاتی که با سلامت مردم در ارتباط هستند، کنار آمد و هیچ‌گونه برخورد یا نظارت قاطعی نداشت.

  • ۲۰ درصد پسماندهای بیمارستانی نیازمند بی‌خطرسازی

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط ‌زیست لرستان در این زمینه به همشهری می‌گوید: زباله‌های عفونی یکی از مباحث زیست‌محیطی استان هستند. زباله‌های عفونی جزو پسماندهای بیمارستانی به شمار می‌روند که به ۴ گروه پسماندهای عفونی، پسماندهای شیمیایی و دارویی، پسماندهای تیز و برنده و پسماندهای عادی تقسیم می‌شوند. «الهام برنا» ادامه می‌دهد: از مجموع کل پسماندهای بیمارستانی تولید شده، ۲۰ درصد پسماندهای عفونی و تیز و برنده و شیمیایی و دارویی هستند که به بی‌خطرسازی نیاز دارند و مابقی پسماندهای تولیدی عادی محسوب می‌شوند.

وی بیان می‌کند: اما برای مراکز درمانی، طبق ماده ۷ مصوب هیات وزیران در سال ۸۷، ضوابط و روش‌های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی تعیین تکلیف شده است و اگر مراکز درمانی و بهداشتی برنامه اجرایی برای بی‌خطرسازی پسماندها نداشته باشند، اجازه فعالیت ندارند. این مسئول می‌افزاید: یکی دیگر از مصوبات این حوزه استفاده مراکز دندانپزشکی، آزمایشگاه‌های تشخیص طبی و... که پسماند پزشکی تولید می‌کنند، از امکانات بی‌خطرسازی بیمارستان‌های مجاور است. وی می‌گوید: هزینه خرید دستگاه بی‌خطرسازی زباله‌ها بسیار بالاست و هر پزشکی نمی‌تواند آن را تهیه کند. آنها می‌توانند از امکانات بیمارستان‌های مجاور خودشان استفاده کنند.

  • میزان تولید پسماندهای عفونی در استان

برنا در بخش دیگری از صحبت‌هایش به موضوع تولید پسماندهای عفونی در استان نیز اشاره و اظهار می‌کند: بیشترین میزان تولید پسماندهای عفونی در بیمارستان‌ها صورت می‌گیرد. البته میزان تولید این پسماندها با نوع جراحی‌ها و بستری‌ها مرتبط است. وی ادامه می‌دهد: در استان هر تخت بیمارستانی فعال بین ۳ تا ۴ کیلوگرم پسماند عفونی تولید می‌کند و در سال میزان تولید پسماندهای عفونی استان به بیش از ۳۵۰ تن می‌رسد. معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط ‌زیست لرستان با اشاره به وجود ۴۲ بیمارستان در استان اظهار می‌کند: این تعداد بیمارستان در سال ۱۹۴ هزار و ۷۶۴ کیلوگرم پسماند عفونی، ۹۷۳۸ کیلوگرم پسماند تیز و برنده و ۳۰۶ هزار و ۵۵۸ کیلوگرم پسماند شیمیایی تولید می‌کنند.

این مسئول می‌افزاید: همچنین در سطح استان یک هزار و ۱۱۰ مرکز درمانی وجود دارد که این تعداد مراکز نیز در سال ۱۵۳ هزار و ۸۴۶ کیلوگرم پسماند عفونی، ۴۳ هزار و ۹۵۶ کیلوگرم پسماند شیمیایی، ۷ هزار و ۶۹۲ کیلو گرم پسماند تیز و برنده تولید می‌کنند. وی بیان می‌کند: باید گفت تمامی تخت‌های بیمارستانی زباله‌های عفونی تولید نمی‌کنند. در مجموع، از کل میزان زباله تولید شده به ازای هر تخت، تنها ۲۰ درصد آن عفونی است و بقیه جزو زباله‌های عادی محسوب می‌شوند.

  • عدم تفکیک ۱۰۰ درصدی زباله های عفونی

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط ‌زیست لرستان به موضوع بی‌خطرسازی زباله‌های عفونی در این استان اشاره می‌کند و می‌گوید: در استان تفکیک زباله‌های عفونی به صورت صددرصد انجام نمی‌شود. اما همین تفکیکی که صورت می‌گیرد زمینه را برای بی‌خطرسازی زباله‌ها فراهم می‌کند که قابل پذیرش است و در روند بی‌خطرسازی هیچ‌گونه مشکلی وجود ندارد.

«الهام برنا» بیان می‌کند: البته بی‌خطرسازی‌ پایان کار از بین بردن زباله‌های عفونی نیست و بسیاری از فعالان زیست‌محیطی معتقدند این زباله‌ها بعد از بی‌خطرسازی باید در بیرون شهر سوزانده و در خاک دفن شوند. هرچند برای سوزاندن آنها نیز باید سیستم کنترل هوا به منظور جلوگیری از ایجاد آلودگی برای مردم وجود داشته باشد. وی می‌گوید: سیستم کنترل هوا نه‌تنها در لرستان بلکه در سراسر کشور وجود ندارد و دلیلش هم هزینه سنگین خرید آن است که حتی از عهده وزارت بهداشت خارج است. این مسئول ادامه می‌دهد: بی‌خطرسازی زباله‌های عفونی در لرستان تابع کل کشور است و هیچ مرحله یا فرآیندی در کشور برای انجام این کار نیست که در لرستان وجود نداشته باشد.