الهام فخاری - عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر: مدتی است که در همه محافل از جمله اداره‌های سازمان زیباسازی و معاونت‌های شهرداری تهران سخنانی در مورد استفاده از رنگ در فضای شهری شنیده می‌شود.

نکته‌ مهم این است که بدانیم و روشن کنیم چرا و چگونه می‌خواهیم رنگ را در شهر به کار ببریم و به سخن دیگر، هدف‌مان از استفاده رنگ در فضای شهری چیست. آیا می‌خواهیم پیام ویژه‌ای را با به کارگیری رنگ منتقل کنیم؟ یا آنکه می‌خواهیم از رنگ برای تزیین‌کردن فضاهای شهری و پنهان‌کردن نازیبایی‌های شهر استفاده کنیم؟ این پرسش‌ها، موضوع بسیار مهمی هستند. اینکه بازخورد (نگرش) به این موضوع برپایه کدام یک از این رویکردها باشد، سازوکار و روش کار هم روشن خواهد شد.

از سوی دیگر، این نگرانی‌ وجود دارد که مدیران شهرداری و زیباسازی از رنگ، بدون هدف و نگاه مشخصی و تنها برای زدودن زشتی‌ها استفاده کنند. به هر حال بدون داشتن اطلس فرهنگی‌ـ اجتماعی و بدون توجه به گوناگونی کاربری‌ها و محله‌ها استفاده از رنگ می‌تواند هم تأثیر مثبت و هم تأثیر منفی داشته باشد و بستگی دارد که از چه زاویه‌ای بخواهیم به موضوع نگاه کنیم. اگر بخواهیم رنگ را بر در و دیوار شهر گسترش بدهیم، بی‌آنکه به چرایی‌ها و چگونگی‌ها فکر کرده باشیم، روشن است که تأثیر منفی خواهد داشت.

اما اگر حساب‌شده و با توجه به رویه‌ها بخواهیم از رنگ استفاده کنیم، تأثیر مثبتی خواهد داشت. با توجه به سرمایه انسانی موجود در پایتخت(ازجمله استادان و پژوهشگران و دانشجویان دانشگاه‌های علوم انسانی و دانشگاه هنر) برنامه‌ای برای بهره‌مندی از این ظرفیت‌ها در زیباسازی شهر هم در قالب پروژه‌های دانشجویی یا کار دانشجویی و هم در قالب همکاری مشترک سمن‌های شهری تدارک دید پیش از اینکه بخواهیم به این موضوع به شیوه عملیاتی نگاه و برای آن پروژه و برنامه تعریف کنیم، مهم‌تر این است که تکلیف خودمان را با این موضوع روشن کنیم.

اگر رویکرد در این زمینه روشن و پذیرش اجتماعی انجام شد، آن‌وقت ظرفیت‌های ارزنده‌ای در میان جوانان و دانشجویان هست که می‌توان از آن بهره‌برد. نکته دیگری که در این میان وجود دارد این است که باید به مثال‌ها و تجربه‌های دیگر کشورها توجه کنیم. این توجه به این معنی نیست که ببینیم آنها چه میزان و یا چه حجمی از رنگ را استفاده کرده‌اند، بلکه نکته پراهمیت‌تر این است که ببینیم در چه بستری و با چه شرایطی این رویکرد را در پیش گرفته‌اند و آیا راه‌حل سرزنده‌کردن تهران و آرامش‌بخشیدن به آن بی‌شک استفاده از رنگ است یا می‌توان به راه‌حل‌های دیگری هم فکر کرد و مشکلات دیگری را حل کرد؟ بر این اساس، چگونگی بازگرداندن رنگ‌ها به شهرها بیش از همه می‌تواند یک کار جامعه‌محور باشد و می‌تواند فضای خلق آثار گروهی شهروندی را معنادار سازد که رنگ‌ها جان‌مایه این کار هستند.